| บทคัดย่อ: |
การทดลองขยายการผลิตแบคทีเรียบีที JC590 ในถังหมักขนาด 20 ลิตร โดยใช้อาหารเลี้ยงเชื้อที่มีองค์ประกอบของน้ำอามิ-อามิ และน้ำตาลกลูโคส พบว่า สามารถเพาะเลี้ยงได้จำนวนเซลล์ที่มีชีวิตอยู่ในช่วง 108-109 cfu/ml และจำนวนสปอร์ทั้งหมดอยู่ในช่วง 107-108 cfu/ml และหลังจากการปรับแต่งสูตรผลิตภัณฑ์สำเร็จพร้อมใช้จำนวน 5 สูตร พบว่าสูตร B มีจำนวนเซลล์ที่มีชีวิต สปอร์ และความเป็นพิษกับหนอนกระทู้ผัก (Spodoptera litura) และหนอนใยผัก (Plutella xylostella) ได้ดีที่สุด จึงนำไปศึกษาระยะเวลาการเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้อง พบว่าการอยู่รอดของเซลล์ที่มีชีวิตลดลงเมื่อมีระยะเวลาการเก็บรักษาที่เพิ่มขึ้น จำนวนเซลล์ที่มีชีวิตเริ่มต้นที่ 0 วันเท่ากับ 4.60?1015 cfu/มล. เมื่อเก็บรักษาไว้จนถึงวันที่ 28 ลดลงเหลือ 1.40?107 cfu/มล. เช่นเดียวกับจำนวนสปอร์ที่ 0 วันเท่ากับ 1.55?1015 สปอร์/มล. เมื่อเก็บรักษาถึงที่ 28 ลดลงเหลือ 1.80?108 สปอร์/มล. ซึ่งผลนี้สอดคล้องกับการทดสอบประสิทธิภาพในการควบคุมหนอนกระทู้ผัก โดยระยะเวลาการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ที่นานขึ้น ส่งผลต่อประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ในการควบคุมหนอนกระทู้ผักมีค่าลดลงด้วย ในการฉีดพ่นผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีที JC590 ทุกๆ 3 วัน 5 วัน และ 7 วันมีประสิทธิภาพดีในการควบคุมหนอนกระทู้ผักในเรือนปลูกทดลอง โดยมีค่าร้อยละประสิทธิภาพในการควบคุมที่ 100, 100 และ 95.34 ตามลำดับและมีค่าการทำลายใบที่ระดับ 2, 2 และ 3 ตามลำดับ การผลิตแบคทีเรียบีทีเข้มข้นเพื่อใช้ทดสอบในสภาพแปลงปลูกคะน้า ทำการผลิตจากแบคทีเรียบีทีที่หมัก 120 ลิตร โดยมีจำนวนเซลล์ที่มีชีวิตระหว่าง 2.11 ? 106- 6.40 ? 109 cfu/มล. และจำนวนสปอร์ 2.10 ? 105- 8.42 ? 108สปอร์/มล. ผลการทดสอบประสิทธิภาพกับหนอนกระทู้ผัก พบว่ามีค่าการตายระหว่าง 90-100 เปอร์เซ็นต์ หลังจากผลิตเป็นแบคทีเรียเข้มข้นและผ่านการปรุงแต่งสูตร จะมีอัตราส่วนแบคทีเรียบีทีเข้มข้นต่อน้ำสะอาดเท่ากับ 1:20 ส่วนการฉีดพ่นผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีที JC590 ตามช่วงระยะเวลาต่างๆ เพื่อใช้ควบคุมแมลงศัตรูพืชสำคัญในแปลงคะน้า คือ หนอนใยผัก หนอนกระทู้ผัก หนอนชอนใบ (Liriomyza brassicae) และหมัดกระโดด (Phyllotreta sinuata) ในช่วงระยะเวลาการฉีดพ่นเมื่อคะน้ามีอายุ 14, 21, 26, 31, 34, 37, 40, 43 และ 46 วัน และกรรมวิธีฉีดพ่นน้ำกลั่น (ชุดควบคุม) มีความการระบาดของหนอนใยผักมากที่สุดทำให้มีความเสียหายของคะน้ามากที่สุดด้วย แต่อย่างไรก็ตามน้ำหนักของคะน้าจากทุกกรรมวิธีไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่เมื่อพิจารณาถึงประสิทธิภาพในการควบคุมแมลงแล้ว ผลิตภัณฑ์ B. thuringiensis JC590 สูตร B ที่ผลิตได้นี้จึงเป็นสารชีวภัณฑ์ที่มีศักยภาพในการควบคุมแมลงศัตรูพืชในกลุ่มหนอนผีเสื้อได้ดี มีความเหมาะสมที่จะนำไปทดแทนการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ส่งผลให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและปลอดภัยต่อผุ้บริโภคและสิ่งแวดล้อม
การศึกษาความเป็นไปได้ของการผลิตในเชิงธุรกิจและผลกระทบทางเศรษฐกิจของการพัฒนาการผลิตผลิตภัณฑ์บีทีชนิดน้ำเข้มข้นระดับกึ่งอุตสาหกรรม มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาข้อดี ข้อเสีย และศักยภาพในการแข่งขันของผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืช เพื่อศึกษาทัศนคติของเกษตรกรที่มีต่อผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ผลิตภายใต้ชื่อของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และเพื่อวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของการลงทุนในการผลิตผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ผลิตภายใต้ชื่อของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาได้จากการสัมภาษณ์ผู้ค้าปลีกและเกษตรกรผู้ใช้ผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีที ในอำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี จำนวน 9 รายและ 21 รายตามลำดับ รวมทั้งนักวิจัยในโครงการการผลิตผลิตภัณฑ์บีทีชนิดน้ำเข้มข้นระดับกึ่งอุตสาหกรรมของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ผลการศึกษาเกี่ยวกับข้อดี ข้อเสีย และศักยภาพในการแข่งขันของผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืช พบว่า ผลิตภัณฑ์มีศักยภาพและความสามารถในการแข่งขันอยู่ในระดับปานกลาง นอกจากนี้เกษตรกรมีความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ระดับความพึงพอใจมาก สำหรับผลการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของการลงทุนในการผลิตผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ผลิตภายใต้ชื่อของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยกำหนดอายุโครงการเท่ากับ 15 ปี ณ อัตราคิดลดร้อยละ 5.25 ต่อปี ซึ่งการวิเคราะห์แบ่งเป็น 3 กรณี ได้แก่ กรณีการใช้ starter ขนาด 50 ลิตร และ fermenter ขนาด 1,000 ลิตร กรณีการใช้ Starter ขนาด 100 ลิตร และ fermenter ขนาด 2,000 ลิตร และกรณีการใช้ starter ขนาด 150 ลิตร และ fermenter ขนาด 3,000 ลิตร พบว่า การผลิตผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชทั้ง 3 กรณีมีความคุ้มค่าต่อการลงทุน โดยให้ค่ามูลค่าปัจจุบันสุทธิของการลงทุน (NPV) เป็นบวก ค่าอัตราส่วนผลตอบแทนต่อต้นทุน (BCR) มีค่ามากกว่า 1 และอัตราผลตอบการทดลองขยายการผลิตแบคทีเรียบีที JC590 ในถังหมักขนาด 20 ลิตร โดยใช้อาหารเลี้ยงเชื้อที่มีองค์ประกอบของน้ำอามิ-อามิ และน้ำตาลกลูโคส พบว่า สามารถเพาะเลี้ยงได้จำนวนเซลล์ที่มีชีวิตอยู่ในช่วง 108-109 cfu/ml และจำนวนสปอร์ทั้งหมดอยู่ในช่วง 107-108 cfu/ml และหลังจากการปรับแต่งสูตรผลิตภัณฑ์สำเร็จพร้อมใช้จำนวน 5 สูตร พบว่าสูตร B มีจำนวนเซลล์ที่มีชีวิต สปอร์ และความเป็นพิษกับหนอนกระทู้ผัก (Spodoptera litura) และหนอนใยผัก (Plutella xylostella) ได้ดีที่สุด จึงนำไปศึกษาระยะเวลาการเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้อง พบว่าการอยู่รอดของเซลล์ที่มีชีวิตลดลงเมื่อมีระยะเวลาการเก็บรักษาที่เพิ่มขึ้น จำนวนเซลล์ที่มีชีวิตเริ่มต้นที่ 0 วันเท่ากับ 4.60?1015 cfu/มล. เมื่อเก็บรักษาไว้จนถึงวันที่ 28 ลดลงเหลือ 1.40?107 cfu/มล. เช่นเดียวกับจำนวนสปอร์ที่ 0 วันเท่ากับ 1.55?1015 สปอร์/มล. เมื่อเก็บรักษาถึงที่ 28 ลดลงเหลือ 1.80?108 สปอร์/มล. ซึ่งผลนี้สอดคล้องกับการทดสอบประสิทธิภาพในการควบคุมหนอนกระทู้ผัก โดยระยะเวลาการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ที่นานขึ้น ส่งผลต่อประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ในการควบคุมหนอนกระทู้ผักมีค่าลดลงด้วย ในการฉีดพ่นผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีที JC590 ทุกๆ 3 วัน 5 วัน และ 7 วันมีประสิทธิภาพดีในการควบคุมหนอนกระทู้ผักในเรือนปลูกทดลอง โดยมีค่าร้อยละประสิทธิภาพในการควบคุมที่ 100, 100 และ 95.34 ตามลำดับและมีค่าการทำลายใบที่ระดับ 2, 2 และ 3 ตามลำดับ การผลิตแบคทีเรียบีทีเข้มข้นเพื่อใช้ทดสอบในสภาพแปลงปลูกคะน้า ทำการผลิตจากแบคทีเรียบีทีที่หมัก 120 ลิตร โดยมีจำนวนเซลล์ที่มีชีวิตระหว่าง 2.11 ? 106- 6.40 ? 109 cfu/มล. และจำนวนสปอร์ 2.10 ? 105- 8.42 ? 108สปอร์/มล. ผลการทดสอบประสิทธิภาพกับหนอนกระทู้ผัก พบว่ามีค่าการตายระหว่าง 90-100 เปอร์เซ็นต์ หลังจากผลิตเป็นแบคทีเรียเข้มข้นและผ่านการปรุงแต่งสูตร จะมีอัตราส่วนแบคทีเรียบีทีเข้มข้นต่อน้ำสะอาดเท่ากับ 1:20 ส่วนการฉีดพ่นผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีที JC590 ตามช่วงระยะเวลาต่างๆ เพื่อใช้ควบคุมแมลงศัตรูพืชสำคัญในแปลงคะน้า คือ หนอนใยผัก หนอนกระทู้ผัก หนอนชอนใบ (Liriomyza brassicae) และหมัดกระโดด (Phyllotreta sinuata) ในช่วงระยะเวลาการฉีดพ่นเมื่อคะน้ามีอายุ 14, 21, 26, 31, 34, 37, 40, 43 และ 46 วัน และกรรมวิธีฉีดพ่นน้ำกลั่น (ชุดควบคุม) มีความการระบาดของหนอนใยผักมากที่สุดทำให้มีความเสียหายของคะน้ามากที่สุดด้วย แต่อย่างไรก็ตามน้ำหนักของคะน้าจากทุกกรรมวิธีไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่เมื่อพิจารณาถึงประสิทธิภาพในการควบคุมแมลงแล้ว ผลิตภัณฑ์ B. thuringiensis JC590 สูตร B ที่ผลิตได้นี้จึงเป็นสารชีวภัณฑ์ที่มีศักยภาพในการควบคุมแมลงศัตรูพืชในกลุ่มหนอนผีเสื้อได้ดี มีความเหมาะสมที่จะนำไปทดแทนการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ส่งผลให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและปลอดภัยต่อผุ้บริโภคและสิ่งแวดล้อม
การศึกษาความเป็นไปได้ของการผลิตในเชิงธุรกิจและผลกระทบทางเศรษฐกิจของการพัฒนาการผลิตผลิตภัณฑ์บีทีชนิดน้ำเข้มข้นระดับกึ่งอุตสาหกรรม มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาข้อดี ข้อเสีย และศักยภาพในการแข่งขันของผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืช เพื่อศึกษาทัศนคติของเกษตรกรที่มีต่อผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ผลิตภายใต้ชื่อของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และเพื่อวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของการลงทุนในการผลิตผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ผลิตภายใต้ชื่อของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาได้จากการสัมภาษณ์ผู้ค้าปลีกและเกษตรกรผู้ใช้ผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีที ในอำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี จำนวน 9 รายและ 21 รายตามลำดับ รวมทั้งนักวิจัยในโครงการการผลิตผลิตภัณฑ์บีทีชนิดน้ำเข้มข้นระดับกึ่งอุตสาหกรรมของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ผลการศึกษาเกี่ยวกับข้อดี ข้อเสีย และศักยภาพในการแข่งขันของผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืช พบว่า ผลิตภัณฑ์มีศักยภาพและความสามารถในการแข่งขันอยู่ในระดับปานกลาง นอกจากนี้เกษตรกรมีความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ระดับความพึงพอใจมาก สำหรับผลการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของการลงทุนในการผลิตผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชที่ผลิตภายใต้ชื่อของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยกำหนดอายุโครงการเท่ากับ 15 ปี ณ อัตราคิดลดร้อยละ 5.25 ต่อปี ซึ่งการวิเคราะห์แบ่งเป็น 3 กรณี ได้แก่ กรณีการใช้ starter ขนาด 50 ลิตร และ fermenter ขนาด 1,000 ลิตร กรณีการใช้ Starter ขนาด 100 ลิตร และ fermenter ขนาด 2,000 ลิตร และกรณีการใช้ starter ขนาด 150 ลิตร และ fermenter ขนาด 3,000 ลิตร พบว่า การผลิตผลิตภัณฑ์แบคทีเรียบีทีกำจัดศัตรูพืชทั้ง 3 กรณีมีความคุ้มค่าต่อการลงทุน โดยให้ค่ามูลค่าปัจจุบันสุทธิของการลงทุน (NPV) เป็นบวก ค่าอัตราส่วนผลตอบแทนต่อต้นทุน (BCR) มีค่ามากกว่า 1 และอัตราผลตอบ |
| บทคัดย่อ (EN): |
The production upscaling from laboratory scale to pilot 20-liter scale of Bacillus thuringiensis JC590 using media containing Ami-Ami and glucose, we have found that total viable cell counts and total spores counts of B. thuringiensis JC590 were in the range of 108-109 cfu/ml and 107-108 cfu/ml, respectively. After product formulating by 5 formulas, formulation B had a higher viable cell count, total spore count, and toxic effect on Spodoptera litura and Plutella xylostella. Therefore this formulation was selected for study on shelf life. The shelf life of formulation B at a room temperature showed the survival cell count decreased on the time of preservation, in that viable cell count was 4.60?1015 cfu/ml at 0 day and 1.40?107 cfu/ml at 28 days later. Similarity, the total spore count were 1.55?1015 spore/ml at 0 day and 1.80?108 spore/ml at 28 days later. These results were correlated to toxicity study on S. litura that the long time of shelf life affected on efficiency of product in controlling S. litura. The study on interval time of application product for controlling S. litura in green house indicated that interval time at 3, 5 and 7 days had high efficacy for controlling as 100%, 100%, and 95.34 %, respectively ; and a leaf damage index as 2, 2 and 3 , respectively. Bt concentrate was production from 120 litre of B. thuringiensis for controlling insect pest in Chinese kale. Accoding to 120 litre of B. thuringiensis, the viable cell count were 2.11?106 - 6.40?109 and total spore count were 2.10?105 - 8.42?1015 cfu/ml. The toxicity on S. litura was 90-100% motality. After concentration and formulation, the proportion of Bt JC590 product for application in field was 1:20 of water. The application of Bt JC590 product on interval time for controlling insect pest in Chinese kale found that the pests were P. xylostella, S. litura, Liriomyza brassicae and Phyllotreta sinuate The application of Bt JC590 product at 14, 21,26, 31, 34, 37, 40, 43 and 46 days of Chinese kale and water application (control) showed the highest damage of P. xylostella and highest maketable yield loss. However no significant different were found on weight of Chinese kale in all treatment. According efficiency for controlling insect pest, Bt JC590 product is the potential bioinsecticide for controlling lepidopteran pest and substitute the insecticide. The application of Bt JC590 product give a high quality of yield and not harmful to consumer and environment.
Feasibility and economic impacts study of concentrate BT production at pilot scale has specific objectives which are (1) to study on pros and cons including potential of competitiveness of BT product (2) to investigate farmers’ attitude towards BT product under the KU brand and (3) to analyze finance feasibility of BT production investment. The data was collected via interview from 9 BT retailers and 21 farmers in Amphoe Muang, Changwat Kanchanaburi. In addition, the data from researchers of research project, Development of Concentrate BT Production at Pilot Scale of Kasetsart University, was also collected.
The study results regarding pros and cons including potential of competitiveness of BT product show that BT bacteria product has the potential and competitiveness quantified at moderate level. In addition, the results show high level of farmers’ attitude satisfaction in the BT product.
Analysis on finance feasibility of production investment under 15 years project life and 5.25 discount rate were conducted in 3 cases which are (1) production with 50 liters starter and 1,000 liters fermenter (2) production with 100 liters starter and 2,000 liters fermenter and (3) production with 150 liters starter and 3,000 liters fermenter. The results show that BT production is feasible for all cases indicated by 3 indicators which net present values (NPV) are positive, the benefit cost ratios (BCR) are greater than 1 and the internal rate of return values (IRR) are higher than capital opportunity cost The production upscaling from laboratory scale to pilot 20-liter scale of Bacillus thuringiensis JC590 using media containing Ami-Ami and glucose, we have found that total viable cell counts and total spores counts of B. thuringiensis JC590 were in the range of 108-109 cfu/ml and 107-108 cfu/ml, respectively. After product formulating by 5 formulas, formulation B had a higher viable cell count, total spore count, and toxic effect on Spodoptera litura and Plutella xylostella. Therefore this formulation was selected for study on shelf life. The shelf life of formulation B at a room temperature showed the survival cell count decreased on the time of preservation, in that viable cell count was 4.60?1015 cfu/ml at 0 day and 1.40?107 cfu/ml at 28 days later. Similarity, the total spore count were 1.55?1015 spore/ml at 0 day and 1.80?108 spore/ml at 28 days later. These results were correlated to toxicity study on S. litura that the long time of shelf life affected on efficiency of product in controlling S. litura. The study on interval time of application product for controlling S. litura in green house indicated that interval time at 3, 5 and 7 days had high efficacy for controlling as 100%, 100%, and 95.34 %, respectively ; and a leaf damage index as 2, 2 and 3 , respectively. Bt concentrate was production from 120 litre of B. thuringiensis for controlling insect pest in Chinese kale. Accoding to 120 litre of B. thuringiensis, the viable cell count were 2.11?106 - 6.40?109 and total spore count were 2.10?105 - 8.42?1015 cfu/ml. The toxicity on S. litura was 90-100% motality. After concentration and formulation, the proportion of Bt JC590 product for application in field was 1:20 of water. The application of Bt JC590 product on interval time for controlling insect pest in Chinese kale found that the pests were P. xylostella, S. litura, Liriomyza brassicae and Phyllotreta sinuate The application of Bt JC590 product at 14, 21,26, 31, 34, 37, 40, 43 and 46 days of Chinese kale and water application (control) showed the highest damage of P. xylostella and highest maketable yield loss. However no significant different were found on weight of Chinese kale in all treatment. According efficiency for controlling insect pest, Bt JC590 product is the potential bioinsecticide for controlling lepidopteran pest and substitute the insecticide. The application of Bt JC590 product give a high quality of yield and not harmful to consumer and environment.
Feasibility and economic impacts study of concentrate BT production at pilot scale has specific objectives which are (1) to study on pros and cons including potential of competitiveness of BT product (2) to investigate farmers’ attitude towards BT product under the KU brand and (3) to analyze finance feasibility of BT production investment. The data was collected via interview from 9 BT retailers and 21 farmers in Amphoe Muang, Changwat Kanchanaburi. In addition, the data from researchers of research project, Development of Concentrate BT Production at Pilot Scale of Kasetsart University, was also collected.
The study results regarding pros and cons including potential of competitiveness of BT product show that BT bacteria product has the potential and competitiveness quantified at moderate level. In addition, the results show high level of farmers’ attitude satisfaction in the BT product.
Analysis on finance feasibility of production investment under 15 years project life and 5.25 discount rate were conducted in 3 cases which are (1) production with 50 liters starter and 1,000 liters fermenter (2) production with 100 liters starter and 2,000 liters fermenter and (3) production with 150 liters starter and 3,000 liters fermenter. The results show that BT production is feasible for all cases indicated by 3 indicators which net present values (NPV) are positive, the benefit cost ratios (BCR) are greater than 1 and the internal rate of return values (IRR) are higher than capital opportunity cost |
