สืบค้นงานวิจัย
การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน
อุไร กาลปักษ์ - มหาวิทยาลัยศิลปากร
ชื่อเรื่อง: การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน
ชื่อเรื่อง (EN): Site-specific nutrient management for improving potential of sustainable rice production
บทคัดย่อ: การผลิตข้าวของเกษตรกรไทยในปัจจุบันมีต้นทุนการผลิตเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งต้นทุนค่าปุ๋ยเคมี สาเหตุหลักเกิดจากการใส่ปุ๋ยมากเกินความจำเป็น ไม่สอดคล้องกับความอุดมสมบูรณ์ของดินและความต้องการธาตุอาหารของข้าว การจัดการปุ๋ยเคมีที่เหมาะสมโดยคำนึงถึงความอุดมสมบูรณ์ของดินและศักยภาพการผลิตของข้าวนอกจากจะช่วยเพิ่มสมรรถนะการผลิตและประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยของข้าวแล้วยังช่วยส่งเสริมการอนุรักษ์ดินเพื่อการเกษตรอย่างยั่งยืนอีกด้วย โครงการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบการจัดการปุ๋ยเฉพาะพื้นที่ (site-specific fertilizer management) ในการผลิตข้าวสายพันธุ์หลักในชุดดินสำคัญในพื้นที่จังหวัดราชบุรีและเพชรบุรี โดยวางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ภายในบล็อก และมีการจัดฝึกอบรมเพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยีการจัดการปุ๋ยเฉพาะพื้นที่ให้กับเกษตรกร ทำการทดสอบการตอบสนองของข้าวพันธุ์สุพรรณบุรี 1 ที่ปลูกในชุดดินวัฒนาในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี และข้าวพันธุ์พิษณุโลก 2 ที่ปลูกในชุดดินบางเลนในพื้นที่จังหวัดราชบุรี และได้รับการจัดการปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่เปรียบเทียบการใส่ปุ๋ยเคมีในระดับที่น้อยกว่า และ/หรือ มากกว่าระดับการใส่ปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่ ผลการทดสอบทั้ง 2 พื้นที่ พบว่า ข้าวทั้ง 2 สายพันธุ์ที่ได้รับปุ๋ยเคมีในระดับการใส่ปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่นอกจากจะมีผลผลิตข้าวเปลือกไม่แตกต่างกับข้าวที่ได้รับปุ๋ยในระดับที่สูงกว่าแต่สูงกว่าการใส่ปุ๋ยเคมีในระดับที่ต่ำกว่าแล้ว ข้าวยังมีประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยไนโตรเจน (กิโลกรัมข้าวเปลือก/กิโลกรัมปุ๋ยไนโตรเจน) และให้ผลตอบแทนหลังจากหักค่าปุ๋ย (บาท/ไร่) สูงกว่าข้าวที่ได้รับการจัดการปุ๋ยรูปแบบอื่นๆ อีกด้วย ทำการทดสอบการตอบสนองของข้าวพันธุ์สุพรรณบุรี 1 ที่ปลูกในชุดดินวัฒนาในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี และข้าวพันธุ์พิษณุโลก 2 ที่ปลูกในชุดดินบางเลนในพื้นที่จังหวัดราชบุรี และได้รับการจัดการปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่เปรียบเทียบการใส่ปุ๋ยเคมีในระดับที่น้อยกว่า และ/หรือ มากกว่าระดับการใส่ปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่ร่วมกับการใส่ปุ๋ยหมักในอัตรา 500 กิโลกรัมต่อไร่ ผลการทดสอบทั้ง 2 พื้นที่ พบว่า การใส่ปุ๋ยหมักไม่มีผลในการเพิ่มสมรรถนะการผลิตและประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนของข้าวทั้ง 2 สายพันธุ์ ผลการทดสอบยืนยันว่า การจัดการปุ๋ยในระดับการใส่ปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่มีผลทำให้ข้าวมีผลผลิตข้าวเปลือกไม่แตกต่างกับการใส่ปุ๋ยเคมีในระดับที่สูงกว่า อย่างไรก็ตาม ประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนและผลตอบแทนหลังจากหักค่าปุ๋ยของข้าวทั้ง 2 สายพันธุ์มีค่าสูงที่สุดเมื่อได้รับปุ๋ยเคมีในระดับการใส่ปุ๋ยเคมีเฉพาะพื้นที่ ผลการประเมินความพึงพอใจของเกษตรกรที่เข้ารับการฝึกอบรมจำนวน 349 ราย อยู่ในระดับ พอใจมาก และร้อยละ 83 ของผู้เข้ารับการอบรมทั้งหมดมีความเห็นว่าการจัดการปุ๋ยเฉพาะพื้นที่มีประโยชน์และเชื่อมั่นว่าสามารถช่วยลดต้นทุนการผลิตข้าวได้จริง นอกจากนี้ ผู้เข้ารับการอบรมมีข้อเสนอแนะว่าควรมีหน่วยงาน และ/หรือ คณะทำงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบจัดการฝึกอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยีการจัดการปุ๋ยเฉพาะพื้นที่อย่างต่อเนื่องและควรขยายพื้นที่ในการจัดการฝึกอบรมเพื่อให้เกษตรกรได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีอย่างทั่วถึง สรุปได้ว่า เทคโนโลยีการจัดการปุ๋ยเฉพาะพื้นที่โดยคำนึงถึงความอุดมสมบูรณ์ของดินและความต้องการธาตุอาหารของข้าวนั้นนอกจากจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตข้าวเปลือกและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนของข้าวแล้ว ยังช่วยเพิ่มผลตอบแทนการผลิตข้าว ดังนั้น ควรมีการศึกษาเพิ่มเติมในด้านการตอบสนองของข้าวสายพันธุ์สำคัญอื่นๆ และในชุดดินสำคัญอื่นๆ ให้ครอบคลุมพื้นที่ปลูกข้าวของประเทศไทย นอกจากนี้ ควรมีการถ่ายทอดเทคโนโลยีนี้อย่างต่อเนื่องและครอบคลุมพื้นที่มากขึ้นเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรไทย คำสำคัญ : ข้าว การผลิตข้าว การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ปุ๋ยหมัก
บทคัดย่อ (EN): In Thailand, production cost of rice farming increased substantially, especially an expense on chemical fertilizers. An overuse of chemical fertilizers and ignorance of existing soil fertility and nutrient requirements of rice is the main cause of the increasing cost of rice production. A proper fertilizer management, where existing soil fertility and production potentials of rice are taken into account, not only improves productivity and fertilizer use efficiency of rice but also results in elevating sustainability of land (soil) management. The main objectives of this project were (i) to determine productivity of major rice varieties grown in major Soil Series in Petchaburi and Ratchaburi provinces and received site-specific fertilizer management (1SSF). A randomized complete block design was used. and (ii) to carry out a technical training course on 1SSF for participated rice growers. Firstly, a field experiment was conducted to determine productivity and fertilizer (nitrogen) use efficiency of Supanburi-1 rice grown on Wattana Soil Series in Petchaburi province, and of Pitsanulok-2 rice grown in Bang Len Soil Series and received chemical fertilizers at a rate of 1SSF, compared with those received either lower or higher rates of fertilizers. The results showed that total grain yields of the two rice varieties received 1SSF were not different from those received higher rates of fertilizers. However, they were higher than those received lower rates of fertilizers. The rice received SSF not only had better nitrogen use efficiency (kg grain/kg nitrogen fertilizer) but also generated more economic returns (Baht/rai) than other fertilizer practices. Secondly, a field experiment was carried out to examine productivity and nitrogen use efficiency of Supanburi-1 rice grown on Wattana Soil Series in Petchaburi province, and of Pitsanulok-2 rice grown in Bang Len Soil Series and applied fertilizers at a rate of 1SSF, compared with those applied either lower or higher rates of fertilizers coupled with application of compost (organic fertilizer) at a rate of 500 kg/rai. The results revealed that the application of compost had no beneficial effects on productivity, nitrogen use efficiency and economic returns of the rice. However, the results confirmed that productivity, nitrogen use efficiency and economic returns of the rice received SSFM were significantly improved compared with the rice received other fertilizer practices. Additionally, it was proven that the overuse of chemical fertilizers did not improve performance of rice production. Finally, a total of 349 rice growers rated the technical training course on SSFM as ‘highly satisfied’. In addition, 83% of total participants agreed that SSFM is useful technology and has potential on reducing production cost of rice. Moreover, the participants suggested that there should be an organization(s) or an expert team(s) continuously performing an 1SSF technical training course for other rice growers in other regions of Thailand. In conclusion, an adoption of 1SSF technology can improve productivity, nitrogen use efficiency and economic returns of rice production systems. It is recommended to perform additional research to cover other rice varieties grown in other Soil Series across Thailand. A more comprehensive result can partly help increase competitiveness and elevate living-quality of rice growers in Thailand. Keyword : rice, rice production, site-specific fertilizer management, compost
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยศิลปากร
คำสำคัญ: ความยั่งยืน
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

อุไร กาลปักษ์. "การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวอย่างยั่งยืนSite-specific nutrient management for improving potential of sustainable rice production". มหาวิทยาลัยศิลปากร. 2558

อุไร กาลปักษ์. "การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวอย่างยั่งยืนSite-specific nutrient management for improving potential of sustainable rice production". มหาวิทยาลัยศิลปากร. 2558. Print.



TARR Wordcloud:
การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน
อุไร กาลปักษ์
มหาวิทยาลัยศิลปากร
30 กันยายน 2558
ข้าวให้พลังงานผสานคุณค่าอาหาร การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อการผลิตข้าวในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา การจัดการธาตุอาหารเฉพาะพื้นที่เพื่อการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน: จังหวัดพิษณุโลก การเพิ่มผลผลิตข้าวจังหวัดตรังจากการจัดเขตศักยภาพของพื้นที่ การส่งเสริมการเพิ่มผลผลิตข้าว เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน การถ่ายทอดและพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิตและมูลค่าของข้าวสาลี นำสู่ความยั่งยืนของชุมชนเกษตรกร อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน การจัดการดินและ ธาตุอาหาร เพื่อการผลิตข้าวหอมอินทรีย์ การเพิ่มผลผลิตข้าวตามเขตศักยภาพการให้ผลผลิตของพื้นที่ปลูกข้าวของไทย การจัดการฟางข้าวเพื่อการปรับปรุงดินและเพิ่มผลผลิตข้าว การจัดการดินและธาตุอาหารพืชเพื่อเพิ่มผลผลิตข้าวตามกลุ่มชุดดินของประเทศไทยโดยใช้แบบจำลองการปลูกข้าว (CERES RICE) และการทดสอบในพื้นที่เกษตรกร
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair