สืบค้นงานวิจัย
ทุนทางสังคมกับการจัดการขยะมูลฝอยแบบชุมชนมีส่วนร่วมของเทศบาลเทศบาลตำบลลานกระบือ อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร
โอกามา จ่าแกะ - มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร
ชื่อเรื่อง: ทุนทางสังคมกับการจัดการขยะมูลฝอยแบบชุมชนมีส่วนร่วมของเทศบาลเทศบาลตำบลลานกระบือ อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร
ชื่อเรื่อง (EN): Social capital and community-based solid waste management of the Lankrabue Municipality Khamphaengphet Province for community and environmental sustainable development.
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: โอกามา จ่าแกะ
บทคัดย่อ: การศึกษาเรื่อง ทุนทางสังคมกับการจัดการขยะมูลฝอยแบบชุมชนมีส่วนร่วมของเทศบาลเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร วัตถุประสงค์ของการศึกษา 1) เพื่อศึกษาทุนทางสังคมในพื้นที่เทศบาลเมืองกำแพงเพชรโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน 2) เพื่อสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการกำจัดขยะมูลฝอยที่เหมาะสมของชุมชน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) เน้นการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพและเสริมด้วยข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ การเลือกใช้เทคนิคในการศึกษาและเก็บรวบรวมจากพื้นที่ทั้งการสังเกตแบบมีส่วนร่วม และการสัมภาษณ์ การประชุมกลุ่ม การศึกษาดูงานสถานที่จริง กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ การรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ ทำเวทีสัมมนา โดยเชิญผู้นำชุมชน ส่วนการเก็บแบบสอบถามจะเป็นการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ ผู้ตอบแบบสอบถามก็จะเป็นประชาชนในเขตเทศบาลเมืองกำแพงเพชร โดยใช้การสุ่มตัวอย่างด้วยสูตรของ Taro Yamane (1973) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95 % รวมทั้งสิ้น 379 หลังคาเรือน สามารถสรุปผลการศึกษาได้ตามวัตถุประสงค์ ดังนี้ ทุนทางสังคมในพื้นที่ พบว่า การเป็นสมาชิกในองค์กรของกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นสมาชิกกลุ่มต่าง ๆ ในชุมชน เช่น อาสาสมัครสาธารณะสุขชุมชน (อสม.) กองทุนชุมชนเมือง (เงินล้าน) กลุ่มสตรีเทศบาลเมืองกำแพงเพชร โครงการพัฒนาศักยภาพหมู่บ้านและชุมชน กองทุนสวัสดิการชุมชนอนันตสิงห์ และกลุ่มออมทรัพย์ชุมชน ในเรื่องความไว้วางใจคนอื่น กลุ่มตัวอย่างคิดว่าเราต้องระมัดระวังในการที่จะไว้ใจคนอื่น และในเรื่องเพื่อนบ้านและคนในชุมชน/ชุมชนสามารถไว้วางใจที่จะหยิบข้าวของเครื่องใช้และเงินทองได้ หรือไม่ กลุ่มตัวอย่างคิดว่าเพื่อนบ้านและคนในชุมชน/ชุมชนของตนเองสามารถไว้วางใจที่จะหยิบข้าวของเครื่องใช้และเงินทองได้ หรือไม่นั้น กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ ตอบว่าไว้ใจได้บ้าง ส่วนเรื่องกลุ่มตัวอย่างเห็นด้วยหรือไม่กับคำกล่าวที่ว่า ชาวบ้านแถวนี้สนใจแต่สวัสดิการของครอบครัวตัวเองและไม่ค่อยเป็นห่วงสวัสดิการ ของชุมชนเท่าใดนัก พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ค่อนข้างเห็นด้วยกับคำกล่าว ในคำถามที่ว่าทำอย่างไรชีวิตจะดีขึ้น พบว่า กลุ่มตัวอย่างจะต้องคิดคำตอบเอง และส่วนใหญ่ก็ตอบในเรื่อง 1) เรื่องเศรษฐกิจ 2) เรื่องสุขภาพ 3) เรื่องสิ่งแวดล้อม ความพอใจในชีวิตของตนเองในปัจจุบัน กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่พอใจในชีวิตของตนเองค่อนข้างมาก ตลอดจนเรื่องอยากเห็นชุมชนของตนเองเป็นอย่างไร ซึ่งกลุ่มตัวอย่างสามารถเลือกตอบได้หลายข้อ พบว่า กลุ่มตัวอย่างต้องการให้ชุมชนมีเศรษฐกิจดีและมีสิ่งแวดล้อมที่ดี สร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการกำจัดขยะมูลฝอยที่เหมาะสมของชุมชน พบว่า การสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการกำจัดขยะมูลฝอยด้วยการสร้างแผนงานโครงการของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (participatory action research : PAR) โดยเน้นให้ผู้มีส่วนร่วมของแต่ละชุมชนในเขตเทศบาลเมืองกำแพงเพชร ภาคประชาสังคมที่เกี่ยวข้องและ ผู้วิจัยร่วมกันแลกเปลี่ยนความคิดเห็นตลอดจนศึกษาดูงานในพื้นที่ประสบผลสำเร็จเพื่อหาแนวทางร่วมกันในการพัฒนาต่อยอดสร้างศักยภาพพลังชุมชนเพื่อการจัดการสิ่งแวดล้อมของชุมชนอย่างยั่งยืน โดยเน้นการทำให้ทุนทางสังคมทำงานอย่างเต็มที่ เพื่อที่จะให้เกิดพลังของชุมชนในการจัดการ ฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมให้มีพลัง ซึ่งกระบวนการปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ดังนี้ การจัดเวทีครั้งที่ 1 เป็นการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับขยะและสถานการณ์ขยะ ในการสัมมนาทุกคนจะต้องช่วยกันหาคำตอบของสถานการณ์ขยะของชุมชน พบว่า ปัจจุบันสถานการณ์ขยะในชุมชนหมู่บ้านในปัจจุบันมีปริมาณขยะมากขึ้น ขยะล้นชุมชน เพราะที่ทิ้งมีไม่เพียงพอ ที่ตั้งถังขยะไม่เหมาะสม ทิ้งขยะไม่เป็นระเบียบ ทิ้งไม่ลงถังขยะทำให้ดูไม่เรียนร้อย คนส่วนใหญ่ไม่มีการแยกขยะก่อนทิ้ง และบางครั้งมีคนมาเก็บขยะก็ทำให้รื้อค้นขยะกระจัดกระจาย ส่วนในอดีตขยะในชุมชน มีไม่เยอะทิ้งเป็นระเบียบ มีจำนวนไม่มาก อาจจะเนื่องมาจากประชากรยังน้อย และวิถีชีวิตสมัยก่อนก็จะใช้สิ่งของที่ย่อยสลายได้ง่าย เช่น เมื่อก่อนใช้ใบตอง ใช้ปอกล้วย ไปตลาดก็ใช้ตะกร้า ใช้ถุงกระดาษ ใช้ตะกร้า สำหรับใส่ของเวลาไปตลาด ไม่มีถุงพลาสติก แล้วผู้นำจะแก้ไขเรื่องขยะโดย รณรงค์ประชาสัมพันธ์ให้ชาวบ้านทิ้งขยะในที่เทศบาลจัดให้ ส่งเสริมให้ความรู้กับประชาชนในการคัดแยกขยะก่อน ควรมีถังขยะแยก ขยะแห้ง เปียกและรถเก็บให้มากขึ้น และควรรีไซเคิลขยะให้เป็นของใช้เพื่อเป็นประโยชน์บางส่วน รณรงค์ไม่ให้ใช้ถุงพลาสติกอยากให้ทุกบ้านใช้ตะกร้าหรือถุงผ้าไปใส่ของที่ตลาดเหมือนสมัยก่อนจะทำให้ขยะลดลง ต้องปลูกจิตสำนึกให้เยาวชนรู้จักรักษาดูแลความสะอาดในชุมชน ในการจัดเวทีครั้งที่ 2 วัตถุประสงค์ครั้งนี้เพื่อจะเป็นการถอดบทเรียนที่ได้ทดลองกลับไปทำการคัดแยกขยะที่บ้านและชุมชนของตน ผลปรากฏว่า ปัญหาลำดับแรกเป็นเรื่องเกี่ยวกับ ที่เก็บขยะที่คัดแยกแล้วไม่มีสถานที่เก็บ ทำให้เก็บแล้วรกบ้าน มองเห็นแล้วไม่น่ามอง ต้องหาอุปกรณ์มาใส่ บางครั้งพอฝนตกมาแล้วเรอะเทอะไม่สะอาด ขยะบางชนิดเก็บไว้นานส่งกลิ่นเหม็น ทำให้ยุงมาเกาะ และมีเชื้อโรคมาก ลำดับที่สองเป็นเรื่องของการไม่ให้ความร่วมมือ เพราะเป็นชุมชนเมือง ชาวบ้านไม่สนใจ ไม่เห็นความสำคัญ มีความมักง่ายสูง ไม่เห็นค่าขยะว่าเป็นเงิน บางชุมชนเป็นหอพักบ้านพักทำให้ไม่ค่อยใส่ใจ ประกอบกับประชากรแฝงบางส่วนไม่มีจิตสำนึกในการทิ้งขยะ อีกทั้งชาวบ้านบางส่วนบอกว่าไม่มีเวลาในการที่จะมาคัดแยกขยะ แก้ไขปัญหาโดย ประชาสัมพันธ์ให้คนในชุมชนทราบปัญหาของขยะ ซึ่งเป็นแหล่งที่มาของเชื้อโรค ให้ชาวบ้านแยกขยะ บางชนิดขายได้ มีการประกวดชุมชน สะอาดปลอดขยะ ต้องให้หน่วยงานให้ความรู้การคัดแยกขยะ กับชุมชน ประชาชนบ่อย ๆ จะได้มีความรับผิดชอบ จัดหาสถานที่เก็บรวมหรือเปิดที่รับซื้อขยะในชุมชนหรือสถานที่ใกล้เคียง จัดทำโครงการขยะมาแลกของใช้ ถ้าให้โครงการจัดการขยะดำเนินต่อไปได้จะต้องให้เทศบาลและคนในชุมชนช่วยกัน ตำรวจช่วยจับคนทิ้งขยะไม่เป็นที่ เทศบาลจัดหางบประมาณมาซื้อพาหนะ เช่น ถุงพลาสติกมาแจกชาวบ้านและให้ความรู้และปัญหาขยะล้นเมืองให้เขารับรู้ปัญหา เพื่อขอความร่วมมือกับชาวบ้าน จัดการประกวดชุมชนสะอาดน่าอยู่ ทำเรื่องคัดแยกขยะอย่างจริงจัง ออกกฎระเบียบให้กับชุมชน โรงเรียนช่วยปลูกฝังความคิดในการลดขยะและคัดแยกขยะ การจัดเวทีสัมมนาครั้งที่ 3 การศึกษาดูงานการจัดการขยะโดยชุมชน และการจัดเวทีสัมมนาครั้งที่ 4 สรุปบทเรียนจากการศึกษาดูงานและเขียนโครงการจัดการขยะโดยชุมชน ผู้นำชุมชนรวมกลุ่มกันเพื่อร่วมคิดโครงการที่เหมาะสมกับชุมชนและสามารถที่จะดำเนินการได้ทันที ซึ่งสามารถคิดโครงการได้ดังนี้โครงการขยะแลกแต้ม โดยมีวัตถุประสงค์ของโครงการ เพื่อลดปริมาณขยะในชุมชน ส่งเสริมให้ประชาชนลดรายจ่ายและเรียนรู้การคัดแยกขยะ เพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับสิ่งของเหลือใช้ กลุ่มที่ 2 โครงการ อบรมการทำน้ำหมักชีวภาพ วัตถุประสงค์ เพื่อเป็นการกำจัดขยะให้มีประโยชน์ เพื่อลดขยะในครัวเรือน เพื่อลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน กลุ่มที่ 3 โครงการรับซื้อขยะ วัตถุประสงค์ เพื่อลดปริมาณขยะในชุมชน เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับชุมชน เพื่อให้ชุมชนมีความสะอาดน่าอยู่ยิ่งขึ้น ข้อเสนอแนะจากงานวิจัยในครั้งนี้ 1) ควรมีการดำเนินกิจกรรม/โครงการต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อปลุกจิตสำนึกและให้การศึกษาที่ถูกต้องในเรื่องของสิ่งแวดล้อมเพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสมของประชาชน 2) หน่วยงานราชการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ควรบรรจุเป็นนโยบายระยะยาวและจัดสรรงบประมาณสนับสนุน ชุมชน โรงเรียน วัด ให้ช่วยกันทำกิจกรรมเพื่อดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมและป้องกันการเกิดปัญหาขยะมูลฝอย 3) ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน ร่วมกันจัดการศึกษา ให้ความรู้ ปลุกจิตสำนึกให้กับเด็กและผู้ใหญ่เพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาติให้ยั่งยืน ตลอดจนมีทัศนคติที่ดีและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในเรื่องของขยะมูลฝอย
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร
คำสำคัญ: แบบชุมชนมีส่วนร่วม
คำสำคัญ (EN): community-based
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
ทุนทางสังคมกับการจัดการขยะมูลฝอยแบบชุมชนมีส่วนร่วมของเทศบาลเทศบาลตำบลลานกระบือ อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร
มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร
30 กันยายน 2556
การศึกษาการจัดการขยะมูลฝอย กรณีศึกษา ตลาดน้ำระแหง แนวทางพัฒนาการจัดการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืนแบบมีส่วนร่วมของชุมชน จังหวัดนนทบุรี การมีส่วนร่วมการบริหารจัดการโรงเรียนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนเทศบาลตำบลคลองแม่ลาย อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร การพัฒนาด้านการจัดการโรงสีข้าวชุมชนในจังหวัดกาฬสินธุ์ การถ่ายทอดองค์ความรู้ความหลากหลายทางชีวภาพและการนำทรัพยากรธรรมชาติมาใช้ประโยชน์ในพื้นที่เขาซับแกงไก่สู่ชุมชน การถ่ายทอดองค์ความรู้ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นในแขวงจำปาสัก สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สู่ชุมชน การพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปจากพืชผักพื้นบ้าน จังหวัดกำแพงเพชร การศึกษาปัจจัยในการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อโครงการจัดการทรัพยากรประมง บริเวณอ่างเก็บน้ำทับทิมสยาม 01 จังหวัดตราด การประเมินสภาวะชนบทแบบมีส่วนร่วมของชุมชนในแม่น้ำบางปะกง และแม่น้ำปราจีนบุรี การจัดการและพัฒนาอาชีพการเลี้ยงโคเนื้อเพื่อการพึ่งตนเอง กรณีศึกษาจังหวัดนคสวรรค์
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก