สืบค้นงานวิจัย
ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกรในภาคกลาง
สุริชาติ สมวัฒนศักดิ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร
ชื่อเรื่อง: ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกรในภาคกลาง
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: สุริชาติ สมวัฒนศักดิ์
บทคัดย่อ: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพพื้นฐานทั่วไปของเกษตรกรสภาพการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวและปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าว รวมทั้งปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะของเกษตรกร โดยตั้งสมติฐานปัจจัยต่าง ๆ 9 ปัจจัย ที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีต่อการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกรดังต่อไปนี้ 1 ) ระดับการศึกษา 2) จำนวนแรงงานในครัวเรือน 3) สภาพการถือครองที่นา 4) ลักษณะการทำนา 5) ความรู้ความเข้าใจเชิงวิชาการในการใช้ปุ๋ยชีวภาพ 6) ทัศนคติต่อการใช้ปุ๋ยชีวภาพ 7) การมีส่วนร่วมในกิจกรรมส่งเสริมการใช้ปุ๋ยชีวภาพ 8) การเข้าร่วมประชุมรับฟังชี้แจงโครงการและ 9) การได้รับข่าวสารด้านดินและปุ๋ย ประชากรที่ศึกษาคือ เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวต่อเนื่อง 3 ปี ตั้งแต่ปี 2536 - 2538 ในพื้นที่จังหวัดชัยนาท สิงห์บุรี สระบุรี และ พระนครศรีอยุธยา ซึ่งคัดเลือกโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน ได้ประชากรตัวอย่างรวมทั้งสิ้น 90 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยวิธีการสัมภาษณ์รายบุคคล ใช้สถิติวิเคราะห์ข้อมูลเป็น ค่าร้อยละ ค่ามัชฌิมเลขคณิต ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และพิสูจน์สมมุติฐาน โดยค่าไค-สแควร์ ผลการวิจัยพบว่าเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 46.5 ปี ส่วนใหญ่จบชั้นประถมศึกษา สมาชิกเฉลี่ย 4 คน/ครัวเรือน เป็นแรงงานที่ทำการเกษตรเฉลี่ย 2.6 คนต่อครัวเรือน เกษตรกรส่วนใหญ่มีที่นาเป็นของตัวเองเฉลี่ย 19.2 ไร่/ครัวเรือน มีเพียงส่วนน้อยที่เช่านา ชนิดของดินส่วนใหญ่เป็นดินเหนียว ปัญหาเรื่องดินส่วนใหญ่ เป็นเรื่องดินขาดความอุดมสมบูรณ์และสภาพดินเหนียวจัดไถพรวนยาก เกษตรกรส่วนใหญ่ทำนาโดยวิธีหว่านน้ำตมและปลูกข้าวพันธุ์ส่งเสริมได้แก่ พันธุ์ชัยนาท 1 กข.23 และขาวตาแห้ง มีส่วนน้อยที่ปลูกข้าวพันธุ์พื้นเมือง พื้นที่เพาะปลูกข้าวนาปี 2538 เฉลี่ย 19 ไร่/ครัวเรือน ผลผลิตข้าวเฉลี่ย 567 กิโลกรัม/ไร่ สภาพการปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าว พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เกือบทั้งหมดได้รับปุ๋ยชีวภาพจากทางราชการรายละ 100 กิโลกรัม นำไปใช้ในนาข้าวพื้นที่ 5 ไร่ ซึ่งเป็นไปตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของโครงการ ส่วนการปฏิบัตตามคำแนะนำทางวิชาการพบว่าเกษตรกรส่วนใหญ่ใช้ปุ๋ยชีวภาพอัตรา 20 กิโลกรัม/ไร่ ใส่ปุ๋ยตามช่วงเวลาที่กำหนดและมีการควบคุมปริมาณน้ำในแปลงนา เกษตรกรส่วนใหญ่ระบุว่ามีปริมาณน้ำเพียงพอในแปลงนาและพบการเจริญเติบโตของสาหร่ายสีน้ำเงินแกมเขียวในระดับปานกลาง-มาก มีเพียงส่วนน้อยที่ไม่ได้พบหรือสังเกตุเห็น สำหรับการใส่ปุ๋ยเคมีในแปลงที่ใช้ปุ๋ยชีวภาพ ส่วนใหญ่ใส่ปุ๋ยเคมี 2 ครั้ง ครั้งที่ 1 ช่วงการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ ส่วนใหญ่ใส่ปุ๋ยสูตร 16-20-0 เฉลี่ย 28.5 กิโลกรัม/ไร่ ครั้งที่ 2 ช่วงข้าวเริ่มตั้งท้องส่วนใหญ่ใส่ปุ๋ยสูตร 16-20-0 เช่นเดียวกับครั้งที่ 1 เฉลี่ย 26.2 กิโลกรัม/ไร่ และมีส่วนน้อยใส่ปุ๋ยสูตร 46-0-0 เมื่อพิจารณาถึงความถูกต้องในการใส่ปุ๋ยเคมีพบว่า ส่วนใหญ่ใส่ปุ๋ยเคมีถูกต้องเฉพาะช่วงเวลาเท่านั้น รองลงมาใส่ปุ๋ยไม่ถูกต้องตามคำแนะนำทั้งหมด และถูกต้องเฉพาะช่วงเวลาและสูตรปุ๋ย มีเพียงส่วนน้อยที่ใส่ปุ๋ยถูกต้องตามคำแนะนำทั้งหมด นอกจากนี้ เกษตรส่วนใหญ่เกือบทั้งหมดยังใส่ปุ๋ยเคมีแปลงในโครงการไม่แตกต่างกับแปลงนอกโครงการ มีเพียงส่วนน้อยที่ลดอัตราปุ๋ยลงในการใส่ปุ๋ยครั้งที่ 2 ตามคำแนะนำการใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยชีวภาพ ความถูกต้องในการใช้เทคโนโลยีปุ๋ยชีวภาพในนาข้าว จำนวน 4 ประเด็นได้แก่ อัตราการใส่ปุ๋ยชีวภาพภูกต้อง ช่วงเวลาการใส่ปุ๋ยชีวภาพถูกต้อง มีการควบคุมปริมาณน้ำ และใส่ปุ๋ยเคมีถูกต้อง พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่มีการปฏิบัติถูกต้อง 3 ประเด็น รองลงมาปฏิบัติไม่ถูกต้องทั้ง 4 ประเด็น และปฏิบัติได้ถูกต้อง 1-2 ประเด็น มีเพียงส่วนน้อยที่ปฏิบัติได้ถูกต้องครบ 4 ประเด็น เมื่อพิจารณาเกณฑ์การยอมรับแล้ว พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่ ร้อยละ 68.9 ยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพ แนวโน้มการยอมรับและความพึงพอใจของเกษตรกร พบว่า เกษตรกรมากกว่าครึ่งหนึ่งระบุว่าต้นข้าวมีการเจริญเติบโตช่วงแตกกอและออกรวงมากกว่าแปลงปกตินอกโครงการเมื่อเปรียบเทียบผลผลิตข้าวในแปลงนาของเกษตรกรแล้วพบว่าในโครงการมีผลผลิตเฉลี่ย 608 กิโลกรัม/ไร่ นอกโครงการ 567 กิโลกรัม/ไร่ แตกต่างกัน 41 กิโลกรัม/ไร่ เมื่อแยกตามลักษณะการทำนาพบว่านาหว่านน้ำตมมีผลผลิตแตกต่าง 54.6 กิโลกรัม/ไร่ รองลงมานาดำ 12.5 กิโลกรัม/ไร่ และนาหว่านสำรวย 1.2 กิโลกรัม/ไร่ เกษตรกรส่วนใหญ่มีความรู้เกี่ยวกับการใช้ปุ๋ยชีวภาพค่อนข้างดีและมีทัศนคติต่อการใช้ปุ๋ยชีวภาพในระดับปานกลางส่วนใหญ่พึงพอใจในผลที่ได้รับจากการใช้ปุ๋ยชีวภาพและมีแนวโน้มยอมรับการใช้ปุ๋ยชีวภาพในปีต่อไป ซึ่งเกษตรกรส่วนใหญ่ต้องการใช้และจะหาซื้อเองหากมีขายในท้องถิ่นและราคาขายที่เหมาะสมควรมีราคา กิโลกรัมละ 3.20 บาท เกษตรกรส่วนใหญ่ได้ประชุมรับฟังการชี้แจงดำเนินงานโครงการส่งเสริมการใช้ปุ๋ยชีวภาพ และเคยรับการฝึกอบรมความรู้ทางวิชาการจากเจ้าหน้าที่ ส่วนการได้รับความรู้และข่าวสารด้านดินและปุ๋ย ส่วนใหญ่จะได้รับจากเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร รองลงมาได้แก่ โทรทัศน์ และวิทยุ รวมทั้งเกษตรกรส่วนใหญ่เคยร่วมงานวันสาธิตการใช้ปุ๋ยชีวภาพ ส่วนในด้านปัญหาอุปสรรคพบว่าเกษตรกรมีปัญหาเกี่ยวกับคุณภาพของปุ๋ยชีวภาพไม่สม่ำเสมอ มีความชื้นมากทำให้หว่านยาก ไม่มีจำหน่ายในท้องถิ่น นอกจากนี้ยังมีปัญหาเกี่ยวกับน้ำท่วมทำให้ผลผลิตได้รับความเสียหายบางส่วน บางพื้นที่เป็นที่ลุ่มควบคุมน้ำไม่ได้ทำให้การใช้ปุ๋ยชีวภาพไม่ได้ผล และดินเสื่อมความอุดมสมบูรณ์ เป็นต้น และได้ให้ข้อเสนอแนะให้ทางราชการสนับสนุนปุ๋ยชีวภาพในปีต่อๆไปอีก มีการควบคุมคุณภาพของปุ๋ยให้ได้มาตรฐานและการช่วยเหลือในเรื่องอื่นๆ ได้แก่ สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ จัดหาปุ๋ยเคมีราคาถูกมาจำหน่ายแก่เกษตรกร รวมทั้งให้ความรู้การใช้ปุ๋ยที่ถูกต้อง เป็นต้น ผลการพิสูจน์สมมุติฐาน พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกร ได้แก่ 1) ความรู้ความเข้าใจเชิงวิชาการในการใช้ปุ๋ยชีวภาพ 2) ทัศนคติต่อการใชัปุ๋ยชีวภาพ 3) การมีส่วนร่วมในกิจกรรมส่งเสริมการใช้ปุ๋ยชีวภาพ 4) การเข้าร่วมประชุมรับฟังชี้แจงโครงการ และ 5) การได้รับข่าวสารด้านดินและปุ๋ยส่วนปัจจัยอื่นๆ ไม่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีปุ๋ยชีวภาพ
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: กรมส่งเสริมการเกษตร
คำสำคัญ: ปุ๋ยชีวภาพ
เจ้าของลิขสิทธิ์: กรมส่งเสริมการเกษตร
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

สุริชาติ สมวัฒนศักดิ์. "ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกรในภาคกลาง". กรมส่งเสริมการเกษตร. 2538

สุริชาติ สมวัฒนศักดิ์. "ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกรในภาคกลาง". กรมส่งเสริมการเกษตร. 2538. Print.



TARR Wordcloud:
ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพในนาข้าวของเกษตรกรในภาคกลาง
สุริชาติ สมวัฒนศักดิ์
กรมส่งเสริมการเกษตร
2538
สภาพการใช้ปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรตำบลโนนยาง อำเภอหนองสูง จังหวัดมุกดาหาร สภาพการใช้ปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรปีเพาะปลูก 2546 ตำบลเว่อ อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ การใช้ปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรตำบลคำม่วง อำเภอเขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่น การใช้ปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรตำบลขามเปี้ย อำเภอโพธิ์ชัย จังหวัดร้อยเอ็ด การใช้ปุ๋ยในนาข้าวของเกษตรกรตำบลปาฝา อำเภอจังหาร จังหวัดร้อยเอ็ด การยอมรับเทคโนโลยีการผลิตข้าวของเกษตรกรตามโครงการส่งเสริมการผลิตข้าวแบบครบวงจรในจังหวัดฉะเชิงเทรา การทดสอบเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพเพื่อลดต้นทุนการผลิตข้าว ศึกษาการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ และวัสดุปรับปรุงบำรุงดินในนาข้าวของเกษตรกรในจังหวัดเพชรบุรี ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการเลี้ยงปลาดุกในบ่อดินของเกษตรกรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีการเลี้ยงปลาในนาข้าวของเกษตรกร จังหวัดสุรินทร์
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair