สืบค้นงานวิจัย
ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศบนบกในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์
วิพรพรรณ์ เนื่องเม็ก - มหาวิทยาลัยพะเยา
ชื่อเรื่อง: ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศบนบกในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์
ชื่อเรื่อง (EN): Biodiversity of terrestrial ecosystem in Sirikit Dam plant genetic conservation area, Uttaradit Province
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: วิพรพรรณ์ เนื่องเม็ก
บทคัดย่อ: การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศบนบกในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืช เขื่อนสิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์ ระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือนกันยายน 2554 มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศน์บกในพื้นที่อนุรักษ์พันธุกรรมพืช เขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ อันได้แก่ เห็ด กล้วยไม้ พืชพื้นบ้าน สัตว์บก แมลง และการหมุนเวียนของธาตุ อาหารในดิน การศึกษาความหลากหลายและการใช้ประโยชน์ของพืชพื้นบ้านในหมู่บ้านรอบเขื่อน สิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยมีพื้นที่ศึกษาทั้งสิ้นสี่ตำบล คือ ตำบลท่ปลา ตำบลจริม ตำบลผา เลือด และตำบลร่วมจิต จากการสัมภาษณ์ความรู้เกี่ยวกับพันธุ์พืชและการนำไปใช้ประโยชน์จาก ประชากรตัวอย่างจำนวน 60 ครัวเรือน รวมถึงปราชญ์พื้นบ้านและผู้สูงอายุ จากการศึกษาพบพืช ที่ใช้ประโยชน์จากทั้งสี่ตำบลรวม 89 ชนิด จำนวน 71 วงศ์ ซึ่งแบ่งการใช้ประโยชน์ออกเป็น 6 ประเภทโดยพืชบางชนิดสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากกว่า 1 ประเภท คือ อาหารฟื้นบ้าน 30 ชนิดยาฟื้นบ้าน 56 ชนิดเครื่องสำอางฟื้นบ้าน 2 ชนิดพิธีกรรมพื้นบ้าน 4 ชนิดการเกษตรพื้นบ้าน5 ชนิด และเครื่องมือเครื่องใช้ 3 ชนิดซึ่งพืชในวงศ์ UPHORBIACEAE มีการใช้ประโยชน์มากที่สุด จากข้อมูลการสำรวจแสดงให้เห็นว่าประชากรในพื้นที่หมู่บ้านรอบสิริกิติ์มีความรู้เรื่องการใช้ ประโยชน์จากพืชสมุนไพร โดยส่วนใหญ่นำมาใช้ในชีวิตประจำวันโดยนำมาประกอบอาหาร และ รักษาอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น เช่น โรคหวัด อาการแพ้มีผื่นคัน เกิดบาดแผล ความหลากหลายของกลัวยไม้ พบกล้วยไม้ทั้งหมด 12 สกุล 23 ชนิดจาก 3 วงศ์ย่อย จำแนกเป็นกลัวยไม้ดิน 5 สกุล 12 ชนิดและกลัวยไม้อิงอาศัย 7 สกุล 11 ชนิด โดยสกุลที่พบจำนวน มากที่สุดคือสกุล Hobenaria พบ 5 ชนิด รองลงมาได้แก่ สกุล Geodorum, Eulophia, Liparis, Aeride, Cleisostoma, Dendrobium และ Vanda พบสกุลละ 2 ชนิด โดยที่เข็มขาว ว่านจูงนางและบัว สันโดษ เป็นกลัวยไม้ที่พบในปริมาณมากและพบกระจายเกือบทุกเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ความหลายหลากของเห็ด พบเห็ดทั้งหมด 45 ชนิด ประกอบด้วยเห็ดกินได้จำนวน 8 ชนิด และเห็ดที่กันไม่ได้จำนวน 37 ชนิด สำหรับเห็ดที่สำรวจพบทั้งหมดสามารถแบ่งตามบทบาทและ หน้าที่ในระบบนิเวศออกเป็น 4 กลุ่ม คือ เห็ดผู้ย่อยสลายอินทรีย์สาร 38 ชนิด เห็ดเอคโตไมคอร์ ไรซา 4 ชนิด เห็ดที่มีความสัมพันธ์กับปลวกหรือเห็ดโคน 1 ชนิด เห็ดที่เป็นสาเหตุของโรคพืช 2 ชนิด เห็ดที่พบเด่น ได้แก่ Bjerkandera odusta และ Schizophyllum commune จากข้อมูลดังกล่าว แสดงให้เห็นว่าพื้นที่ดังกล่าวมีความสมบูรณ์และมีความหลากหลายของเห็ดมาก การศึกษาเพื่อสำรวจคุณสมบัติของดินและธาตุอาหารหลักของพืชในพื้นที่ปกปัก พันธุกรรมพืชของเขื่อนสิริกิติ์ในเส้นทางศึกษาธรรมชาติเส้นที่ 1-3 และ 4 โดยเก็บตัวอย่างเส้นทาง ละ 3 จุดๆ ละ 3 ซ้ำ แต่ละซ้ำเก็บหน้าดินและที่ระดับความลึก 30 เซนติเมตร พบว่าความหนาแน่น ของอนุภาคดิน ปฏิกิริยาของดิน ปริมาณอินทรียวัตถุ ปริมาณของธาตุฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ ธาตุโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ อยู่ในช่วงอยู่ในช่วง 2.44-6.87gkg, 6.24-7.13, 2.64-7.0%, 0.17-0.45gkg, 4.46-10.60mgkg และ 91.32-182.02mgkg ตามลำดับ และดินมีระดับความอุดม สมบูรณ์อยู่ในระดับปานกลาง การสำรวจอนุกรมวิธานชนิดพันธุ์และเก็บตัวอย่างผีเสื้อและแมลงผสมเกสรบริเวณ ถิ่นอาศัยในเขตอนุรักษ์พันธุกรรมพืช เขื่อนสิริกิติ์ รวม 123 ตัวอย่าง ประกอบด้วยผีเสื้อ 98 ตัวอย่าง รวม 59 ชนิด จำแนกได้ 5 วงศ์ ได้แก่วงศ์ผีเสื้อขาหน้าพู่ (นิมฟาสิตี้) 44.9% ผีเสื้อหนอน กะหล่ำ (เพียริดี้) 25.5% ฝีเสื้อหางติ่ง (พาพิสิโอนิตี้ 15.3% ฝีเสื้อสีน้ำเงิน (ลายซีนิตี้ 13.3% และ ผีเสื้อบินเร็ว (เฮสเพอริดี้ 1% ตัวอย่างแมลงผสมเกสร จำนวน 25 ตัวอย่างพบแมลงรวม 7 ชนิด ได้แก่แมลงกลุ่มผึ้ง (เอพิดี้ รวม 50.6% ประกอบด้วยผึ้งมิ้ม เอพิส ฟลอเรีย (23.1%) และผึ้งโพรง เอพิส เชอรานา (27.5%) แมลงกลุ่มชันโรง (เมลิโพนินี้) ประกอบด้วย ไทรโกนา เลวิเซพส ไทรโก นา โคลินา ไทรโกนา ฟิมเบรียทา และ ไทรโกนา แพกดีไน รวมกันเท่ากับ 44.8% แมลงกลุ่ม แมลงภู่ (ไซโลโคฟิตี้) ได้แก่แมลงภู่ ไซโลโคพา วาไรพันทา (4.6%) จำนวนชนิดของแมลงทั้งหมด สำรวจพบสูงสุดระหว่างเดือนกันยายน รวม 39 ชนิด รองลงมาพบ ระหว่างเดือนเมษายน (30 ชนิด) เตือน มกราคม (28 ชนิด) และ ระหว่างเดือน มิถุนายนพบน้อยที่สุด (25 ชนิด) ผลการ สำรวจชี้ให้เห็นว่าผีเสื้อในวงศ์ผีเสื้อขาหน้าพู่ และแมลงผสมเกสรจำพวก ผึ้ง และ ชันโรง เป็น แมลงชนิดเด่นในถิ่นอาศัยดังกล่าว การศึกษาความหลากหลายของนก โดยใช้กล้องสองตา (10x35) และวิธีการสำรวจ แบบวิธี point-count ตามเส้นทางสำรวจ 6 เส้นทาง และโดยรอบที่ทำการเขื่อน จากการศึกษา พบนกทั้งหมด 46 ชนิด จำแนกตามหลักอนุกรมวิธานได้ 12 อันดับ 28 วงศ์ โดยนกที่พบมาก ที่สุดคือ Passeriformes (อันดับนกเกาะคอน) วงศ์ที่พบมากที่สุด 2 วงศ์ คือ Cisticolidae (วงศ์ นกยอดข้าวและนกกระจิบหญ้า และ Pycnonotidae (วงศ์นกปรอด) นกที่พบชุกชุมมาก 5 อันดับแรกคือ นกแซงแซวหางปลา ( Dicrurus macrocercus) นกเอี้ยงสาลิก1 (Acridotheres tristis) อีกา (Corvus splendens นกปรอดสวน (Pycnonotus blanfordi) และนกปรอดหัวโขน (Pycnonotus jocosus ซึ่งเป็นนกที่พบชุกชุมมากตามเขตเมืองและพื้นที่เกษตรกรรม ส่วนนกที่มี ลักษณะเด่นและสีสวยงามคือ นกบั้งรอกใหญ่ ( Phoenicophaeus ristis นกเขียวก้านตองปีกสี ฟ้า (Chloropsis cochinchinensis) และนกกะเต็นหัวดำ (Halcyon pileata)นอกจากนี้ยังพบนกอพยพอีกหลายชนิด เช่น นกยางควาย (Bubulcus ibis) การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า พื้นที่ปกปัก พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ เขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์นี้มีความหลากหลายของนกที่ดี แต่ก็ควรมีการอนุรักษ์บริเวณนี้ไว้ และควรฟื้นฟูป่าธรรมชาติ และปลูกป่าให้มากขึ้น เพื่อเพิ่มคุณภาพฟื้นที่อาศัยให้กับนก
บทคัดย่อ (EN): Biodiversity of terrestrial ecosystem in Sirikit Dam plant genetic conservation area, Uttaradit Province were studied during January to September 2011. The objectives of this research were to studied the bio-diversity of terrestrial ecosystem comprising with mushroom, orchid, herb, birds, insect and soil properties and plant macronutrients. A field study on diversity and uses of plants in villages surrounding the Sirikit Dam Uttaradit Province was located in 4 districts, including ThaPla district, Cha Rim district, Pha Lueat district and RuamJit district. From interviews with the indigenous knowledge of plants and their utilization in a population sample of 60 households, as well as local philosophers and senior citizen revealed that the 89 types of plant were found in 4 districts. These plants were classified into 71 families which divided into 6 categories of uses. Certain plants can be utilized more than one category including 30 types of traditional food, 56 types of medicinal plants, 2 types of traditional cosmetics, 4 types of conventional ceremonies, 5 types of agriculture and 3 types of tools. The most uses are plants in the family EUPHORBIACEAE. From the survey data showed that the population of the village area surrounding the Sirikit Dam had knowledge of the uses of medicinal plants. Most of used in everyday life were cooking, basic treatment of illnesses such as colds, allergic rashes and wound. A study on orchids diversity found a total of 23 orchid species and 12 genera from 3 subfamillies. There were 12 species 5 genera of terrestrial orchids and 11 species 7 genera of epiphytic orchids. Habenalia is the most common genus with 5 species follow by the genus Geodorum, Eulophia, Liparis, Aeride, Cleisostoma, Dendrobium and Vanda with 2 species. The genus Vanda lilacina Tejsm. & Binnnend., Geodurum citrinum and Nervilia sp. were found in almost survey trials. Forty-five species of macrofungi were reported comprising 8 edible and 37 inedible. All of them were divided into 4 groups according to their roles and functions in the forest ecosystem, namely, saprophytic mushrooms 38 species, ectomycorrhizal mushrooms 4 species, termite mushrooms 1 species, plant parasitic mushrooms 2 species.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยพะเยา
คำสำคัญ: ความหลากหลายทางชีวภาพ
คำสำคัญ (EN): plant genetic protection area
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

วิพรพรรณ์ เนื่องเม็ก. "ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศบนบกในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์Biodiversity of terrestrial ecosystem in Sirikit Dam plant genetic conservation area, Uttaradit Province". มหาวิทยาลัยพะเยา. 2554

วิพรพรรณ์ เนื่องเม็ก. "ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศบนบกในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์Biodiversity of terrestrial ecosystem in Sirikit Dam plant genetic conservation area, Uttaradit Province". มหาวิทยาลัยพะเยา. 2554. Print.



TARR Wordcloud:
ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศบนบกในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์จังหวัดอุตรดิตถ์
วิพรพรรณ์ เนื่องเม็ก
มหาวิทยาลัยพะเยา
30 กันยายน 2554
การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพของพืชคลุมดินในพื้นที่มหาวิทยาลัยพะเยา เพื่อประยุกต์ใช้ในการบำบัดน้ำเสียด้วยระบบ ไหลนอง วงศ์วานวิวัฒนาการ ความหลากหลายทางชีวภาพและบทบาทของราในพืชสกุล Pandanaceae วงศ์วานวิวัฒนาการ ความหลากหลายทางชีวภาพและฤทธิ์ทางชีวภาพของราในสกุล Dothideomycetes ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศทางน้ำในพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ ฐานข้อมูลจีโนไทป์ของเชื้อพันธุกรรมพืชตระกูลแตง ผลของการเลี้ยงปลาและการปลูกผักกระเฉด ต่อความหลากหลายทางชีวภาพของแพลงก์ตอน สัตว์หน้าดิน และคุณภาพน้ำ แนวโน้มตลาดอาหารเสริมสุขภาพจากพืช การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพของนกในพื้นที่ชุ่มน้ำหนองเล็งทรายจังหวัดพะเยา ความหลากหลายทางชีวภาพ และการอนุรักษ์ของกล้วยไม้ป่าเขต พื้นที่สิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ การอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืชเขื่อนสิริกิติ์ จังหวัดอุตรดิตถ์
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair