สืบค้นงานวิจัย
การติดตามและประเมินผลโครงการสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในเขตปฏิรูปที่ดิน : กรณีศึกษาโครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน
เฉลิมศักดิ์ ศิริพันธุ์ - สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
ชื่อเรื่อง: การติดตามและประเมินผลโครงการสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในเขตปฏิรูปที่ดิน : กรณีศึกษาโครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: เฉลิมศักดิ์ ศิริพันธุ์
หน่วยงานสังกัดผู้แต่ง:
บทคัดย่อ: การติดตามและประเมินผลโครงการสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในเขตปฏิรูปที่ดิน : กรณีศึกษาโครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน มีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามและ ประเมินผลโครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน ศึกษาศักยภาพ ปัญหา และอุปสรรคใน การดำเนินงาน และเพื่อเสนอแนะแนวทางการปรับปรุง และพัฒนาการดำเนินโครงการสร้างและพัฒนา เกษตรกรรุ่นใหม่ในเขตปฏิรูปที่ดิน การติดตามและประเมินผลครั้งนี้ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือ ร่วมกับการสนทนากลุ่ม ในพื้นที่ทั่วประเทศ 16 จังหวัด เกษตรกรตัวอย่างจำนวน 172 ราย ผลการติดตามและประเมินสามารถสรุปเป็นประเด็นดังนี้ 1) โครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน ต้องการสร้างแรงงานภาคการเกษตร รุ่นใหม่ที่มีความรู้ทางการเกษตร เข้ามาทดแทนแรงงานภาคการเกษตรที่มีแนวโน้มโครงสร้างอายุ สูงขึ้นทุกปี เข้ามาทำประโยชน์ในพื้นที่ขนาดเล็ก (ไม่เกิน 5 ไร่) ให้มีประสิทธิภาพสูงสุด ในพื้นที่ เขตปฏิรูปที่ดิน เพื่อให้เป็นเกษตรกรที่มีคุณภาพในอนาคตต่อไป โดยร่วมมือกับ สำนักงาน คณะกรรมการการอาชีวศึกษา ในการให้ความรู้แก่เกษตรกร งบประมาณที่ใช้ในโครงการทั้งหมดมาจาก สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ในการ อบรมเตรียมความพร้อมการปรับวิถีชีวิตเกษตรกรและการฝึกทักษะประกอบอาชีพ ค่าเบี้ยเลี้ยง เกษตรกร และค่าปัจจัยการผลิต เจ้าหน้าที่รับผิดชอบโครงการมีทั้งเจ้าหน้าที่จาก สำนักงานการ ปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ส่วนกลาง และเจ้าหน้าที่ส่วนภูมิภาค ทั้งนี้พื้นที่ดำเนินการเป็นพื้นที่ โครงการนิคมเศรษฐกิจพอเพียง เกษตรกรต้องมีคณสมบัติคือผู้มีความรู้ทางการเกษตรไม่ต่ำกว่าระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช. ในทุกสถาบัน 2) เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 78) อายุโดยเฉลี่ยของ เกษตรกรประมาณ 37 ปี เกษตรกรส่วนใหญ่อยู่ในช่วงอายุ 40-49 ปี ประมาณเกือบครึ่งหนึ่งของ เกษตรกรจบการศึกษาในระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) จำนวนสมาชิกครัวเรือนโดย เฉลี่ยของเกษตรกรประมาณ 3 ราย และมีสมาชิกในครัวเรือนที่เป็นแรงงานทางการเกษตรโดยเฉลี่ย ประมาณ 1 ราย รายได้ทางการเกษตรเฉลี่ย ประมาณ 60,259 บาทต่อครัวเรือนต่อปี รายได้นอกการเกษตร ของเกษตรกรโดยรวมประมาณ 92,607 บาทต่อครัวเรือนต่อปี และรายจ่ายในครัวเรือนเกษตรกรโดย เฉลี่ยประมาณ 79,400 บาทต่อครัวเรือนต่อปี การออมเงิน พบว่า เกษตรกรมีเงินออมในภาพรวมทั้ง ประเทศ ประมาณ 49,222 บาทต่อครัวเรือนต่อปี ในขณะที่ภาวะหนี้สินของครัวเรือนเกษตรกร โดยรวมประมาณ 163,131 บาทต่อครัวเรือนต่อปี แหล่งเงินกู้ส่วนใหญ่มาจาก กองทุนการปฏิรูปที่ดิน เพื่อเกษตรกรรม โดยเกษตรกรใช้เพื่อการลงทุนทางการเกษตร 3 มีพื้นที่โครงการรองรับเกษตรกรจำนวน 18 จังหวัด รวมเนื้อที่ประมาณ 3,735 ไร่ สามารถ รองรับเกษตรกรได้ 585 ราย การพัฒนโครงสร้างพื้นฐานโดยภาพรวมทั้งโครงการอยู่ในระดับต่ำ เกษตรกรที่ผ่านการอบรมเกือบทั้งหมดเข้าใจเงื่อนไขของโครงการเป็นอย่างดี การจัดที่ดินให้เกษตรกร ทำประโยชน์ชั่วคราว พบว่า การจัดที่ดินให้เกษตรกรสามารถจัดได้ทุกราย โดยการจัดที่ดินมี 2 ลักษณะ คือ แปลงที่ดินทำกิน และแปลงที่อยู่อาศัยแยกกัน กับอีกลักษณะหนึ่ง คือรวมแปลงที่ดินทำกินและแปลงที่อยู่อาศัยไว้ด้วยกัน สำหรับขนาดการถือครองที่ดินระหว่าง 0.75 - 5.00 ไร่ เกษตรกร ที่ได้รับการจัดสรรที่ดินจาก สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม แล้วจะได้รับการพัฒนาองค์ ความรู้ และการสนับสนุนเงินทุน 4) จำนวนเกษตรกรที่มีรูปแบบการผลิตที่สอดคล้องตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงมีจำนวน งหมด 41 ราย ประมาณร้อยละ 24 ของตัวอย่างทั้งหมด โดยจำนวนเกษตรกรที่เข้าอยู่อาศัย โครงการจริง จำนวน 27 ราย หรือประมาณร้อยละ 16 ของจำนวนตัวอย่างทั้งหมด เกษตรกรที่มี รูปแบบการผลิตที่สอดคล้องตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงส่วนใหญ่มีการวางแผนการผลิตที่ต่อเนื่อง นอกจากนี้เกษตรกรเหล่านี้ยังสามารถจัดการผลผลิตและการตลาดได้ด้วยตนเอง ซึ่งส่วนใหญ่เป็น ตลาดท้องถิ่น หรือตลาดชุมชน 5) จำนวนเกษตรกรที่เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงของเกษตรกรตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ในภาพรวมทั้งประเทศ จำนวน 18 ราย หรือประมาณร้อยละ 10 ของตัวอย่างทั้งหมด 6) ในความคิดเห็นของเกษตรกรส่วนใหญ่เห็นว่าโครงการนี้มีความเป็นไปได้ ซึ่งมาจากหลาย ปัจจัย เกษตรกรได้ระบุปัญหาและอุปสรรคของโครงการใน 4 ด้าน คือ ด้านโครงสร้างพื้นฐาน ด้าน สภาพพื้นที่ที่ไม่เหมาะสมต่อการทำการเกษตร ด้านความรู้และการผลิต รวมทั้งด้านสังคมเศรษฐกิจ แนวทางแก้ไขปัญหา คือ เร่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อ เกษตรกรรม ควรเร่งมอบหนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน (เอกสารสิทธิ ส.ป.ก. 4-01 ให้เกษตรกรโดยเร็วเพื่อเสริมสร้างความมั่นใจของเกษตรกรผลการประเมินผลโครงการโดยรวม แม้ว่าผ่านเกณฑ์การประเมินผล แต่บางประเด็นก็ไม่ผ่าน ตามเกณฑ์ที่วางไว้ ได้แก่ การพัฒนาโครงสร้างขั้นพื้นฐาน การเตรียมความพร้อมเจ้าหน้าที่ในส่วน ภูมิภาค การจ่ายงบประมาณให้เกษตรกรไม่ตรงต่อเวลา ข้อเสนอแนะ จากผลการติดตามมีข้อเสนอแนะดังต่อไปนี้ 1) การจัดหาพื้นที่รองรับเกษตรกรแม้ว่าจะมีเพียงพอต่อความต้องการของเกษตรกร แต่ก็มี ข้อจำกัดบางประการที่ไม่สามารถดึงดูดใจให้เกษตรกรตัดสินใจใช้ชีวิตในพื้นที่โครงการปัญหาอุปสรรคที่ สำคัญ คือ โครงสร้างพื้นฐานที่ยังไม่ได้รับการพัฒนาเท่าที่ควร ส่งผลให้เกิดการเพิ่มต้นทุนให้เกษตรกร ในขบวนการผลิต ดังนั้นในการมองหาพื้นที่เป้าหมายในการรองรับเกษตรกรควรมองประเด็นการพัฒนา โครงสร้างพื้นฐานประกอบด้วย ทั้งนี้หากเกษตรกรลงมือผลิตได้ตามแผนการผลิตได้อย่างวดเร็วจะทำ ให้เกษตรกรมีความมั่นใจ มีรูปแบบการผลิตที่สอดคล้องตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงทำให้เกิดการ ผลิตที่ยั่งยืน ในหลายพื้นที่ที่ไม่ได้รับการพัฒนโครงสร้างพื้นฐานเท่าที่ควร จำนวนเกษตรกรตัดสินใจใน การผลิตในเชิงเดี่ยวในสัดส่วนที่สูง 2) หน่วยงานภาคีในโครงกรโดยส่วนใหญ่ยังแยกส่วนกันทำงาน โดยวิทยาลัยการเกษตรและ เทคโนโลยีให้องค์ความรู้แก่เกษตรกร และ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ได้ดำเนินการจัดหาพื้นที่รองรับเกษตรกร จุดด้อยของการบูรณาการของหน่วยงานภาคีในระดับภูมิภาค คือขาดการ ประชุมหารือร่วมกันและไม่ได้ชี้แจงในบางประเด็นที่ต่างฝ่ายต่างสงสัยหรือไม่เข้าใจ ดังนั้นจึงควรมีการ ประชุมในระดับภูมิภาคในแต่ละจังหวัดให้สม่ำเสมอเพื่อสร้างความเข้าใจทั้งสองฝ่าย 3) เกษตรกรที่ผ่านการคัดกรองจะมีความเข้าใจเงื่อนไขของโครงการเกี่ยวกับสิทธิการเข้าทำ ประโยชน์ในที่ดิน ในทางปฏิบัติพบว่าเกษตรกรที่อยู่ครบตามเงื่อนไขเวลาของโครงการยังไม่ได้รับการ ประเมินทำให้เกษตรกรมีความเป็นกังวลใจ ดังนั้น สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ควรเร่ง กระบวนการประเมินผลให้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว เพราะนอกจากสร้างความมั่นใจให้เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการแล้ว ยังเป็นต้นแบบที่ดีให้เกษตรกรรายอื่นๆ ได้เห็นเป็นตัวอย่างของความสำเร็จ 4) การดำเนินงานโครงการควรมีการเตรียมความพร้อมเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายให้มีความเข้าใจ ถูกต้องตรงกัน และควรมีคู่มือปฏิบัติงานให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปในทิศท าง เดียวกัน 5) การจัดที่ดินให้เกษตรกรมีความแตกต่างกันตามประเภทของที่ดินคือทั้งที่ดินของรัฐ และ ที่ดินเอกชน การกำหนดขนาดที่ดินถือครองมีความแตกต่างกัน ดังนั้นการจัดที่ดินให้เกษตรกรควรมี เกณฑ์ หรือการอธิบายว่าทำไมการจัดที่ดินให้เกษตรกรในแต่ละพื้นที่จึงมีความแตกต่างกัน ซึ่งควรมีการ วางแผนร่วมกันทั้งโครงก'รเพื่อให้เกิดความยุติธรรม 6 แม้ว่าการสนับสนุนองค์ความรู้ให้แก่เกษตรกรในทุกจังหวัดแต่พบว่าบางจังหวัดองค์ความรู้ ไม่สอดคล้องกับการสนับสนุนองค์ความรู้ให้เกษตรกร ควรเกิดจากความต้องการของเกษตรกร และ สามารถนำไปปฏิบัติได้จริง 7) ควรระมัดระวังในการให้สินเชื่อแก่เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงกร เนื่องจากเป็นการได้สิทธิการ ใช้ประโยชน์ในที่ดินชั่วคราว ควรใช้เวลาตรวจสอบความตั้งใจของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการเพื่อ ป้องกันการเกิดหนี้สูญ 8) ในกรณีที่เกษตรกรไม่เข้าอยู่ทำประโยชน์ในลักษณะประจำ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อ ควรเร่งทำหนังสือเตือนให้เกษตรกรเข้าทำประโยชน์ในที่ดิน หากเกษตรกรไม่สามารถเข้ามาดำเนินการได้ต่อ ควรจัดเกษตรกรรายอื่นเข้าทำประโยชน์แทน นอกจากนี้เกษตรกรรายใดที่สามารถ ทำการเกษตรตามระยะเวลาที่กำหนดและปฏิบัติตามเงื่อนไขของโครงการ ควรมีการประเมินผลแล้ว ออกหนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน ให้เกษตรกรรายที่ผ่านการประเมินผลดังกล่าว เพื่อสร้างแรงจูงใจให้เกษตรกรได้เห็นภาพการจัดที่ดินอย่างถาวร เพื่อเป็นแรงจูงใจให้เกษตรกรที่ทำจริง และสร้างความมั่นใจให้เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการรุ่นต่อไป 9) แม้ว่าสภาพที่ดินมีข้อจำกัด แต่การพัฒนาในส่วนที่เกษตรกรสามารถช่วยเหลือตนเองได้โดย ไม่ต้องใช้เงินลงทุนในปริมาณมากควรมีการเสนอให้เป็นทางเลือกแก่เกษตรกร เช่น การใช้พลังงาน ทางเลือก การใช้พลังงานแมในการสูบน้ำเข้าสู่ถังพัก การใช้ตะบันน้ำ การผลิตไฟฟ้าจากโซล่าเชลล์ ซึ่งมี ผลดีในหลายจังหวัด 10) ควรประชาสัมพันธ์ให้หน่วยงานต่างๆ ช่วยกันส่งเสริมในพื้นที่โครงการเพื่อเป็นการให้ ความรู้แก่กษตรกร ในการดำเนินการผลิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง และเป็นแนวทางให้เกษตรกร ลดต้นทุนการผลิต สามารถพึ่งพาตนเองได้ในที่สุด
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: http://www.alro.go.th/research_plan/ewt_news.php?nid=372&filename=index
เผยแพร่โดย: สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
คำสำคัญ: เขตปฏิรูปที่ดิน
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
การติดตามและประเมินผลโครงการสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในเขตปฏิรูปที่ดิน : กรณีศึกษาโครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน
สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
2555
โครงการจัดทำฐานข้อมูลอันตรกิริยาระหว่างสมุนไพรกับยาแผนปัจจุบัน เพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ของไทย ผลของการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมต่อเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี การติดตามและประเมินผล โครงการสานฝันยุวเกษตรกรในโรงเรียน ขยายโอกาสในเขตปฏิรูปที่ดิน : กรณีศึกษา โรงเรียนบ้านเขานาใน จังหวัดสุราษฎร์ธานี การใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อเกษตรกรรมของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดขอนแก่น แนวทางการบริหารจัดการโรงเรือนกางมุ้งในเขตปฏิรูปที่ดิน กรณีศึกษาเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน อ.หนองมะโมง จ.ชัยนาท และ อ.หนองเสือ จ.ปทุมธานี ผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมของการปฏิรูปที่ดินที่มีต่อเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินอำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม การติดตามประเมินผลวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ปี พ.ศ. 2554 สภาพปัญหาและความต้องการของเกษตรกรต่อการส่งเสริมการเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดินในจังหวัดนครราชสีมา การศึกษารูปแบบการพัฒนาทายาทเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดิน ขององค์กรชุมชนและเครือข่ายเพื่อการวางแผนพัฒนาภายใต้กรอบความร่วมมือกับองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก