สืบค้นงานวิจัย
การปรับตัวของเกษตรกรภาคตะวันออกเฉียงเหนือภายใต้ระบบการผลิตยางพารา
สมใจ ศรีหล้า - มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ชื่อเรื่อง: การปรับตัวของเกษตรกรภาคตะวันออกเฉียงเหนือภายใต้ระบบการผลิตยางพารา
ชื่อเรื่อง (EN): Adaptation of Farmer in Northeast Thailand on Rubber Tree System
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: สมใจ ศรีหล้า
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ (EN): Somjai Srila
บทคัดย่อ: การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์(1)เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและผลกระทบของเกษตรกรผู้ผลิตยางพาราในภาคตะวันออกเฉียงเหนือในด้านต่างๆ(2)เพื่อศึกษาถึงกลยุทธ์/ทางเลือกและผลลัพธ์จากการใช้กลยุทธ์ในการประกอบอาชีพเพื่อให้อยู่รอดภายใต้ระบบการผลิตยางพารา ในการวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นหลัก ผลการศึกษาพบว่าการผลิตยางพาราก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน ความอุดมสมบูรณ์ของดิน การเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศน์ทั้งแหล่งน้ำและแหล่งอาหารธรรมชาติ การเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจ เกษตรกรมีรายได้และรายจ่ายมากขึ้น พฤติกรรมการใช้จ่ายในครอบครัวเปลี่ยนแปลงไป การเปลี่ยนแปลงด้านสังคม มีการเปลี่ยนแปลงช่วงเวลาการทำงานและช่วงเวลาในการพักผ่อน โอกาสในการพบปะพูดคุยกับเพื่อนบ้านมีน้อยลง การเปลี่ยนแปลงและผลกระทบด้านต่างๆส่งผลต่อการดำรงชีพของเกษตรกร ทำให้มีการใช้กลยุทธ์ต่างๆเพื่อปรับตัวให้อยู่รอดซึ่งมีองค์ประกอบที่สำคัญที่มีความเกี่ยวพันกัน 5 ประการ ได้แก่ ประการแรก ทรัพย์สินในการดำรงชีพ(livelihood assests ) ประกอบด้วย ทุนธรรมชาติ ได้แก่ การเข้าถึงที่ดิน เกษตรกรมีที่ดินทำกินเป็นของตนเองทุกครอบครัว ทุนทางกายภาพ ได้แก่ ถนนในการขนส่งผลผลิตที่มีความสะดวก เครื่องมือในการผลิตที่เกษตรกรทุกครอบครัวมีการใช้เครื่องทุ่นแรงในแทบทุกขั้นตอนในกระบวนการผลิต ทุนมนุษย์ได้แก่ แรงงานในการผลิต เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้แรงงานในครัวเรือน แรงงานดังกล่าวมีความรู้และมีโอกาสเข้าอบรม แสวงหา และแลกเปลี่ยนความรู้ในเรื่องการผลิตยางพารา สมาชิกในครอบครัวมีการศึกษาสูงขึ้นเนื่องจากมีโอกาสทางการศึกษามากขึ้น ทุนทางเศรษฐกิจ เกษตรกรแทบทุกครัวเรือนมีโอกาสเข้าถึงแหล่งทุนในการผลิต โดยส่วนใหญ่ได้รับการสนับทุนจากโครงการของรัฐผ่านสำนักงานกองทุนสงเคราะห์การทำสวนยางพาราและจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ทุนทางสังคม ชุมชนมีผู้นำที่มีศักยภาพระดับครัวเรือนเกษตรกรมีการพึ่งพิงกันในกลุ่มเครือญาติและเพื่อนบ้านที่มีสวนอยู่ใกล้เคียงกัน ระดับกลุ่มกลุ่มเกษตรกรมีการรวมกลุ่มเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และช่วยเหลือกันในเรื่องต่างๆ ทั้งการผลิตและการตลาดยางพารา โดยมีการรวมกลุ่มจัดตั้งตลาดกลางยางพาราในชุมชนเพื่อเป็นกลไกในการต่อรองเรื่องราคาจากพ่อค้าคนกลาง ประการที่สองบริบทของความอ่อนแอและไม่แน่นอน(vulnerability context) ได้แก่ ภัยธรรมชาติ (ไฟไหม้ ลมพายุ) ราคาผลผลิต ราคาต้นทุนการผลิต การขโมยยางก้อนถ้วย ความเสี่ยงด้านสุขภาพ ประการที่สาม การเปลี่ยนผ่านโครงสร้างและกระบวนการ (transforming structures and process) พบว่านโยบายและระบบการส่งเสริมที่สนับสนุนการผลิตยางพารา ส่งผลให้เกษตรกรที่ปลูกยางพาราเกือบทั้งหมดได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนจากโครงการของรัฐทั้งความรู้และทุนในการผลิต ตามนโยบายส่งเสริมการปลูกยางพารามาตลอดตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งองค์ประกอบที่หนึ่งถึงสามเป็นเงื่อนไขที่ส่งผลต่อการดำรงชีพของเกษตรกร ประการที่สี่กลยุทธ์การดำรงชีพ (livelihood strategies) ได้แก่ 1)การลดต้นทุนการผลิต 2)การสร้างกลยุทธ์ทางการตลาดโดยการร่วมมือจัดการระบบตลาดกลางซื้อขายยางพาราในชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อเป็นกลไกในการต่อรอง 3)กลยุทธ์ในการจัดการเรื่องแรงงานในการผลิต 4)การป้องกันการขโมยผลผลิตยางพารา 5) กลยุทธ์ในการป้องกันไฟป่า ซึ่งกลยุทธ์ที่4และ5 อาศัยกลไกเครือข่ายทางสังคมของความเป็นเพื่อนบ้านช่วยกันดูแล 6) กลยุทธ์ในการสร้างความมั่นคงในเรื่องอาหาร 7) กลยุทธ์ในการสร้างทางเลือกในการประกอบอาชีพเสริมในช่วงที่ไม่ได้กรีดยางพาราหรือในช่วงที่ยางพาราราคาตกต่ำ ในการใช้กลยุทธ์ต่างๆ เกษตรกรใช้ความรู้ความสามารถในการจัดการทรัพย์สินด้านต่างๆ เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ส่งผลต่อการดำรงชีพ ประการที่ห้า ผลลัพธ์(livelihood outcome) ในการใช้กลยุทธ์ต่างๆ ทำให้ มีผลผลิตยางพาราที่มีคุณภาพ มีรายได้ที่ดีขึ้น ต้นทุนในการผลิตลดลง การขายผลผลิตอย่างเป็นธรรม ลดความเสี่ยงทั้งภัยธรรมชาติ มีความมั่นคงในเรื่องแหล่งอาหาร และมีรายได้เสริมในช่วงที่ไม่ได้กรีดยางพาราหรือในช่วงที่ยางพาราราคาตกต่ำ กลยุทธ์ต่างๆส่งผลให้เกษตรกรมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
บทคัดย่อ (EN): No information found from agency.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยขอนแก่น
คำสำคัญ: ยางพารา
คำสำคัญ (EN): Rubber Tree System
หมวดหมู่:
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
การปรับตัวของเกษตรกรภาคตะวันออกเฉียงเหนือภายใต้ระบบการผลิตยางพารา
มหาวิทยาลัยขอนแก่น
2551
การเพิ่มขีดความสามารถในการปรับตัวของเกษตรกรต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในระบบการผลิต ข้าวนาน้ำฝน อย่างยั่งยืน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ การเพิ่มขีดความสามารถในการปรับตัวของเกษตรกรต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในระบบการผลิต ข้าวนาน้ำฝนอย่างยั่งยืน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผลกระทบของสภาวะโลกร้อนที่มีต่อการผลิตยางพาราในจังหวัดสงขลา (ระยะที่ 2) : กรณีศึกษาการปรับตัวของเกษตรกร ชาวสวนยาง โครงการฝึกอบรมการผลิตกล้ายางพาราและการปลูกยางพาราแบบมืออาชีพ อิทธิพลของปุ๋ยเคมีและวัสดุปลูกที่มีผลต่อการผลิตกล้ายางพาราคุณภาพดี ยุทธศาสตร์การดำรงชีพของเกษตรกรภาคตะวันออกเฉียงเหนือภายใต้ระบบผลิตยางพารา การพัฒนาอุปกรณ์วิเคราะห์น้ำยางพาราสำหรับใช้งานในสวนยางพารา สภาพการผลิตยางพาราและความต้องการการส่งเสริมของเกษตรกรผู้ปลูกยางพาราในอำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ความพึงพอใจของเกษตรกรชาวสวนยางพาราจังหวัดอุบลราชธานี ต่อโครงการแทรกแซงตลาดยางพารา ระยะที่ 6 การเพิ่มศักยภาพการผลิตยางพาราในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก