สืบค้นงานวิจัย
การติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ในที่ดิน และการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ
พรนิภา ประสมสิทธ - สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
ชื่อเรื่อง: การติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ในที่ดิน และการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: พรนิภา ประสมสิทธ
หน่วยงานสังกัดผู้แต่ง:
บทคัดย่อ: การติดตามประเมินผลการใช้ประ โยชน์ในที่ดินและการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพ ตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ มีวัตถุประสงค์ เพื่อ ติดตามประเมินการใช้ประโยชน์ในที่ดิน ของเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ และเพื่อ ติดตามประเมินผลการปรับเปลี่ยนวีธีการผลิต และการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเ การติดตามประเมินครั้งนี้ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการติดตามประเมินจากเกษตรกรในเ ปฏิรูปจังหวัดอำนาจเจริญ เกษตรกรกลุ่มตัวอย่าง จำนวนทั้งหมด 121 ราย ผลการติดตามประเมินสามารถสรุปเป็นประเด็นได้คังนี้ 1. เกษตรกรตัวอย่างมีอายุเฉลี่ยประมาณ 49 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา สมาชิกครัวเรือน เฉลี่ย ร.0ร ราชต่อครัวเรือน แรงงานครัวเรือนที่ทำการเกษตรในพื้นที่ ส.ป.ก. อำนาจเจริญ เฉลี่ย 3.40 ราย ต่อครัวเรือน เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นสมาชิก ธ.ก.ส. และกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ในด้านการถือครองที่ดินและสภาพทางเศรษฐกิจของครัวเรือนเกษตร พบว่าขนาคการถือครอง ที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ โดยเฉลี่ยเท่ากับ 16.97 ไร่ต่อครัวเรือน รายได้และรายจ่าย ครัวเรือนเฉลี่ยประมาณ 61,369 และ 34.747 บาท/ครัวเรือน/ปี ตามลำดับ และเงินออมต่ำกว่า 5,000 บาท/ครัวเรือน/ปี สำหรับการใช้ประโยชน์ที่ดินของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ ร้อยละ 100 ของเกษตรกรตัวอย่างทั้งหมดใช้ประ โซชน์ในที่ดินด้วยตนเอง โดยประมาณร้อยละ 83 ของเกษตรกรทำ ประโยชน์ในที่ดินเต็มแปลง และประมาณร้อยละ 17 ของเกษตรกรทำประโยชน์ในที่ดินเพียงบางส่วน สาเหตุที่เกษตรกรทำประโยชน์ในที่ดินเพียงบางส่วน เนื่องจาก สภาพดินไม่เหมาะสมต่อการทำการเกษตร และขาดแคลนแหล่งน้ำ ในส่วนของการใช้เนื้อที่ ที่ทำประโยชน์ พบว่าประมาณร้อยละ 79 ของเนื้อ ที่ ที่เกษครกรได้รับ จาก ส.ป.ก. มีการใช้ประโยชน์ในที่ดินด้วยตนเอง เกษตรกรส่วนใหญ่ปลูกข้าวเป็นอาชีพหลักรองลงมา ได้แก่ พืชผัก ยางพาราและมันสำปะหลัง ค้านการเลี้ยงสัตว์ เกษตรกรเลี้ยงโคเนื้อมากที่สุด รองลงมาคือ ไก่ ส่วนสัตว์น้ำ ได้แก่ ปลา แต่มีเกษตรกร น้อยรายที่เลี้ยงสัตว์น้ำ ผลการติดตามการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง พบว่ามีเกษตรกรประมาณร้อยละ 26 ของเกษตรกรที่ทำประโยชน์ในที่ดินได้ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิต มีเกษตรกรที่ยังไม่เคยปรับเปลี่ยนวิธีการผลิต ที่มีความประสงค์ต้องการ ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตให้เป็นไปตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงเนื่องจากเห็นว่าการผลิตทางการเกษตร ในแนวทางดังกล่าวสามารถเพิ่มรายได้และลดรายจ่ายทางการเกษตร ได้ สำหรับเหตุผลของเกษตรกรที่ ไม่ ต้องการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตได้แก่ ความยุ่งยากในการผลิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ในส่วนของเกษตรกรที่ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวเศรษฐกิงพอเพียง เหตุผลหลักที่ทำให้ เกษตรกรปรับเปลี่ยนวิธีการผถิต คือ ลดตันทุนการผลิต เพิ่มผลผลิต ปรับสภาพพื้นที่คินสู่ธรรมชาติ และ รักษาสุขภาพ โดยแหล่งความรู้สำคัญของเกษตรกรในการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวเศ: พอเพียงคือเกษตรกรในชุมชน เกษตรกรที่ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงส่วนใ ผ่านอบรมเกษตรแนวใหม่และนำความรู้ที่ได้รับไปปรับใช้กับกิจกรรมทางการเกษตร เกษตรกรที่ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงส่วนใหญ่ยังคงปลูกพืชเชิงเดี่ยว มี เกษตรกรเพียงบางส่วนเท่านั้นที่ปลูกพืชแบบผสมผสาน และปลูกพืชหมุนเวียน อย่างไรก็ตามเกษตรกรที่ ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตทำกิจกรรมเสริมเพื่อเพิ่มรายได้และ/หรือลดรายจ่ายมากขึ้น โดยกิจกรรมหลัก คือ การทำปุ๋ยหมัก/ปุ๋ขคอก ทำน้ำหมักชีวภาพและแปรรูปผลผลิต สำหรับความคิดเห็นของเกษตรกรต่อผลกระทบที่เกิดขึ้นหลังปรับปลี่ยนวิธีการผลิตพบว่ สภาพแวดล้อมในพื้นที่เกษตรดีขึ้นทั้งคุณภาพของดินและปัญหาศัตรูพืชที่ลคลง ผลผลิต รายได้และ รายจ่ายของเกษตรกรเพิ่มขึ้น เกษตรกรมีความรู้ด้านการเกษตรเพิ่มขึ้น สุขภาพดีขึ้น และการเข้าร่วม กิจกรรมกลุ่มเพิ่มขึ้น ประเด็นการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงพบว่า เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดอำนาจเจริญ ส่วนใหญ่มีอาหารเพียงพอต่อการบริโภคภายในครัวเรือนตลอดทั้งปี โดยชนิดข ผลผลิตที่เกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองได้มากที่สุด คือ ข้าว รองลงมา คือ ผัก เมื่อพิจารณาการพึ่งพา ตนเองค้านเงินทุนภาคการเกษตร พบว่า เกษตรกรที่เคยปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตพึ่งพาแหล่งเงินทุนจาก ภายนอกเป็นส่วนใหญ่และใช้แรงงานในครัวเรือนเพื่อทำกิจกรรมทางการเกษตร 2. การประเมินในประเด็นการใช้ประ โยชน์ในที่ดิน การปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวท เศรษฐกิจพอเพียง และการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ พบว่าผ่าน เกณฑ์ที่กำหนดทั้ง 3 ค้าน โคยในเรื่องการใช้ประโยชน์ในที่ดินประกอบด้วย 2 ตัวชี้วัด คือ จำนวน เกษตรกรที่ใช้ประ โยชน์ในที่ดิน และพื้นที่ที่มีการใช้ประ โชชน์ทางการเกษตร พบว่า จำนวนเกษตรกร ตัวอย่างที่ทำประ โขชน์ในที่ดินด้วยตนเองและจำนวนพื้นที่ที่มีการใช้ประโยชน์ทางการเกษตรสูงกว่า เกณฑ์ที่กำหนดไว้ที่ร้อยละ 80 ทั้ง 2ตัวชี้วัด สำหรับการปรับเปลี่ยนวิธีกรผลิตตามแนวทางเศรษฐกิ พอเพียงซึ่งกำหนดเกณฑ์การประเมินไว้ว่าจำนวนเกษตรกร ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 10 ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิต ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงนั้น พบว่า มีจำนวนเกษตรกรที่ปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ส่วนการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรซึ่งประเมินใน 3 ตัวชี้วัด ได้แก่ จำนวนเกษตรกรที่ใช้ปัจจัยการผลิต (แรงงานและเงินทุน) ภายในครัวเรือนในการผลิตทางการเกษตร จำนวนเกษตรกรที่มีอาหารเพียงพอต่อการบริ โภคภายในครัวเรือน และจำนวนเกษตรกรที่มีกิจกรรมเสริม ที่ลดรายจ่ายและ /หรือเพิ่มรายได้ครัวเรือน ผลการประเมินแสดงให้เห็นว่าทั้ง 3 ตัวชี้วัดผ่านเกณฑ์การ ประเมินเช่นกัน 3. ข้อเสนอแนะจากการติดตามและประเมินผล 3.1 จากผลการติดตามเรื่องการใช้ประโยชน์ในที่ดินของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัด อำนาจเจริญ จะเห็นได้ว่าเกษตรกรกลุ่มตัวอย่างทั้งหมดทำประโยชน์ด้วยคนเอง และมีเพียงบางส่วนที่ทำ ประโยชน์ในที่ดินบางส่วน ซึ่งสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกษตรกรทำประ โยชน์ในที่ดินบางส่วน คือ สภาพ พื้นที่ไม่เหมาะกับการทำเกษตรและขาดแคลนแหล่งน้ำ ดังนั้น เพื่อแก้ไขปัญหาคังกล่าว ส.ป.ก. ควร ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอกกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงาน ในท้องถิ่นในการปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่ และแหล่งน้ำในพื้นที่หรือพื้นที่ใกล้เคียงที่เกษครกรสามารถ นำมาใช้ประโยชน์ได้ 3.2 ในด้านแหล่งความรู้ ผลการติดตามแสดงให้เห็นว่าการถ่ายทอดความรู้จากเกษตรกรสู่ เกษตรกรได้ผลมากที่สุด ดังนั้น ส.ป.ก. ควรส่งเสริม สนับสนุนบทบาท !ละพัฒนาองค์ความรู้/ศักยภาพ อาสาสมัครปฏิรูปที่ดิน (อ.ส.ป.ก) ศูนย์เรียนรู้ และปราชญ์เกษตรในการถ่ายทอดความรู้และเทคนิคต่างๆ แก่เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน 3.3 รูปแบบการผลิตที่พบมากในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ คือ การปลูกพืชเชิงเดี่ยว ซึ่งรูปแบบนี้ก่อให้เกิดปัญหาทางการผลิตทั้งต้นทุนการผลิตที่สูง รายได้ผลผลิตเกษตรที่ไม่แน่นอน ดังนั้น ส.ป.ก. ควรสนับสนุนและส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกพืชผสมผสานเพิ่มความหลากหลายของชนิ พืช และชนิดสัตว์ในกระบวนการผลิต ซึ่งจะทำให้เกษตรกรลดความเสี่ยงด้านผลผลิตและรายได้ อีกทั้ง เป็นการใช้พื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ 4. ในการศึกษาครั้งต่อไปควรมีการศึกษาในเชิงคุณภาพให้มากขึ้น เพื่อที่จะได้รับทราบ รายละเอียดหรือขั้นตอน อุปสรรดในการใช้ประโยชน์ในที่ดินอย่างจริงจัง การปรับเปลี่ยนวิธีการผลิต รวมทั้งการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงในแต่ละภูมิภาคที่มีลักษณะเฉพาะตัว
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: http://www.alro.go.th/research_plan/ewt_news.php?nid=360&filename=index
เผยแพร่โดย: สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
คำสำคัญ: เศรษฐกิจพอเพียง
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
การติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ในที่ดิน และการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ
สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
2553
รายงานผลการติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ที่ดิน การปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดระยอง การติดตามและประเมินผลการใช้ประโยชน์ในที่ดิน การปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในนิคมเศรษฐกิจพอเพียง ปีการเพาะปลูก 2552 รายงานผลการติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ที่ดิน การปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการถือครองของเกษตรกรนิคมเศรษฐกิจพอเพียงในเขตปฏิรูปที่ดิน การติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ที่ดินและการพึ่งตนเองได้ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน ปีการเพาะปลูก พ.ศ.2553 การผลิตและการใช้ประโยชน์จากบอระเพ็ด ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม การติดตามประเมินผลวิสาหกิจชุมชนในเขตปฏิรูปที่ดิน ปี พ.ศ. 2554 การผลิตและการใช้ประโยชน์จากน้ำส้มควันไม้มะขาม การติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ที่ดินและการนำแนวคิดตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ประโยชน์ของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน ปี พ.ศ. 2555 การติดตาม ประเมินผล และการใช้ประโยชน์โครงการวิจัยด้านยางพารา
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก