สืบค้นงานวิจัย
การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับศูนย์ข้าวชุมชน
มาฆะสิริ เชาวกุล - มหาวิทยาลัยนเรศวร
ชื่อเรื่อง: การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับศูนย์ข้าวชุมชน
ชื่อเรื่อง (EN): Study on the Usage Behavior of Rice Seed and the Estimation of Demand for Rice Seed for Community Rice Centers
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: มาฆะสิริ เชาวกุล
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ (EN): Makasiri Chaowagul
บทคัดย่อ: วัตถุประสงค์ของการศึกษา คือ ศึกษาและวิเคราะห์พฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวของเกษตรกรเพื่อนําไปประมาณการความต้องการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับศูนย์ข้าวชุมชน โดยเก็บข้อมูลพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวของเกษตรกรในปีเพาะปลูก 2561/62 จํานวน 821 ครัวเรือนที่ทํานารอบศูนย์ข้าวชุมชนจํานวน 10 ศูนย์ในจังหวัดกําแพงเพชร สุโขทัย พิษณุโลก พิจิตรและนครสวรรค์และเก็บข้อมูลการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของสมาชิกของศูนย์ข้าวชุมชนเหล่านี้ด้วยจํานวน 141 คน และสัมภาษณ์ถึงการบริหารจัดการศูนย์ข้าวชุมชนจากกลุ่มผู้บริหารศูนย์ข้าวชุมชนทั้ง 10 แห่งนี้ด้วย นอกจากนี้ยังใช้ข้อมูลจากการลงทะเบียนเกษตรกรก่อนฤดูการเพาะปลูกข้าวในเรื่องการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและพื้นที่เพาะปลูกข้าวในการปลูกข้าวนาปรังและข้าวนาปีปีเพาะปลูก 2560/61 ถึง 2561/62 เป็นรายพันธุ์ข้าวที่เกษตรกรใช้ในตําบลที่ศูนย์ข้าวชุมชนตั้งอยู่ มาช่วยเสริมในการคาดการณ์ความต้องการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวสําหรับแต่ละศูนย์ข้าวชุมชนเหล่านี้ ผลการศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวของเกษตรกรพบว่า กลุ่มเกษตรกรตัวอย่างมีประสบการณ์ในการทํานาเฉลี่ยคนละ 27 ปีพื้นที่ปลูกข้าวโดยปกติเฉลี่ยต่อครัวเรือนระหว่างฤดูฝนและฤดูแล้ง เท่ากับ 30.619 และ 28.048 ไร่ตามลําดับ โดยครัวเรือนตัวอย่างร้อยละ 75.2 ทํานาปีละ 2 ครั้ง กว่าร้อยละ 90 ของพื้นที่ปลูกข้าวนาปรังและข้าวนาปีใช้วิธีนาหว่านน้ำตม ผลผลิตต่อไร่สําหรับนาปรังคือ 757.63 กิโลกรัม/ไร่ และ 796.0 กิโลกรัม/ไร่สําหรับนาปีอัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ในการทํานาปรังและนาปีเฉลี่ยใกล้เคียงกันคือ 28 กิโลกรัม/ไร่ โดยประมาณร้อยละ 29 เป็นเมล็ดพันธุ์ของตนเอง และร้อยละ 17 เป็นเมล็ดพันธุ์ที่ซื้อจากศูนย์ข้าวชุมชน ที่เหลือเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ซื้อจากแหล่งอื่น เกษตรกรเพียงร้อยละ 51.5 เท่านั้นที่เคยซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวจากศูนย์ข้าวชุมชนในตําบลของตนเอง เหตุผลสําคัญที่ไม่ซื้อคือ พันธุ์ข้าวที่ศูนย์ข้าวชุมชนผลิตไม่มีความหลากหลาย และ มีปริมาณน้อย ทั้งนี้เพราะศูนย์ข้าวชุมชนมีปัญหาที่ว่าเครื่องคัดคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานของรัฐนั้นมีกําลังการผลิตน้อย คือ ไม่เกิน 5 ตันต่อวัน ซึ่งไม่เพียงพอกับความต้องการของสมาชิก โดยเฉพาะในฤดูเก็บเกี่ยว ข้อจํากัดข้างต้น ทําให้ศูนย์ข้าวชุมชนต้องเลือกผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวเฉพาะพันธุ์ที่เกษตรกรในพื้นที่ใช้กันเป็นส่วนใหญ่ จากข้อมูลที่เกษตรกรต้องลงทะเบียนกับเกษตรตําบลก่อนการเพาะปลูกข้าวทุกฤดูการผลิตสามารถนํามาวิเคราะห์ถึงพันธุ์ข้าวที่เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้ในปีเพาะปลูก 2560/61 ถึง 2561/62 ทั้งข้าวนาปีและนาปรัง พบว่า พันธุ์ที่มีเกษตรกรลงทะเบียนไว้มากที่สุดเรียงตามลําดับพื้นที่ปลูก 5 พันธุ์สําหรับการเพาะปลูกนาปีคือ กข49 กข41 พิษณุโลก 2 ขาวดอกมะลิ 105 และกข29 ส่วนในฤดูแล้งคือ กข49 กข41 พิษณุโลก 2 กข29 และ กข57 ซึ่งเมื่อผนวกกับข้อมูลพื้นที่เพาะปลูกข้าวของตําบล อัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวต่อไร่ และร้อยละการใช้เมล็ดพันธุ์ของตนเอง จะสามารถนําไปประมาณการปริมาณเมล็ดพันธุ์ข้าวเป็นรายพันธุ์ข้าวที่ศูนย์ข้าวชุมชนควรจะผลิตสําหรับปีเพาะปลูกหน้าได้
บทคัดย่อ (EN): Objectives of this study were to study the usage behavior of rice seed of farmers for estimating demands for rice seed for community rice centers by collecting data of rice seed used in the 2018/19 crop year from 821 farmers growing rice in the areas near by 10 community rice centers in Provinces of Kamphaengphet , Sukhothai , Phitsanulok , Phitjit and Nakhonsawan. Data of rice seed productions of 141 members of these community rice centers were also collected. Besides, data of rice seed used and area planted by seed variety from the registration of farmers before plantation every season of the 2017/18 to 2018/2019 crop years were also collected. These data would help in estimating demand for rice seed by variety for each community rice center. It was found that average years of farming of farmers was 27 years. Average rice planted areas of wet and dry seasons were 30.619 and 28.048 rai, respectively. 75.2 per cent of farmers planted rice twice a year. More than 90 percent of both season plantation were broadcasting. Average yield of wet and dry season were 757.63 and 796.0 kilograms per rai , respectively in which approximately 29 percent was owned seed and only 17 percent was seed bought from community rice center . It was also found that only 51.5 percent of farmers used to buy rice seed from their community rice centers. The main reasons for not buying were that community rice centers produced less both varieties and quantity of rice seed. This was because every community rice center faced the same problem of too small capacity of rice seed sorting machine which is less than 5 metric tons per day. Especially in the harvesting season , the capacity is very much less than demands. These machines were supported by the government. The above limitation has made community rice center in choosing to produce the only varieties of rice seed that most of farmers in the area used. By using the data of varieties of rice seed used and planted areas that farmers registered with the office of agricultural extension office at sub district level in the past , it was found that the most favorite 5 varieties of rice seed used in these areas were RD49 , RD41 , Phitsanulok2 , Khao Dawk Mali 105 and RD29 for wet season and RD49, RD41, Phitsanulok2, RD49 and RD57 for dry season. Combine with the data of planted area of rice in the related sub district , rice seed used per area , percent of owned rice seed used , the quantity of rice seed by variety of rice that each community rice center would produce in the next crop year could be estimated.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: https://elibrary.trf.or.th/project_content.asp?PJID=RDG6220022
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยนเรศวร
คำสำคัญ: ศูนย์ข้าวชุมชน
คำสำคัญ (EN): Community Rice Centers
หมวดหมู่:
เจ้าของลิขสิทธิ์: มหาวิทยาลัยนเรศวร
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
การศึกษาพฤติกรรมการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวและการประมาณการความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับศูนย์ข้าวชุมชน
มหาวิทยาลัยนเรศวร
31 พฤษภาคม 2563
ผลของอุณหภูมิในการเก็บรักษาต่อการเปลี่ยนแปลงความหนืด ของข้าวพันธุ์ต่างๆ การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ศักยภาพของศูนย์ข้าวชุมชนในการพัฒนาสู่การพึ่งตนเองด้านเมล็ดพันธุ์: กรณีศึกษา จังหวัดพะเยา ข้าวเจ้าต่างสีสายพันธุ์ดีของศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ รูปแบบการตลาดที่เหมาะสมในการจำแนกปุ๋ยหมักของชุมชน แนวทางการพัฒนาศักยภาพการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน ผลของการแช่เมล็ดก่อนเพาะต่อสรีรวิทยาบางประการของข้าวในสภาพเครียดเกลือ ผลของการใช้แบคทีเรียละลายฟอสเฟตในการส่งเสริมการเจริญเติบโตของข้าวในสภาพแอโรบิก การพัฒนาการมีส่วนร่วมของสตรีในการเสริมสร้างผลิตภัณฑ์พื้นบ้านเพื่อตอบสนองการท่องเที่ยงในชุมชน การพัฒนาการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก