สืบค้นงานวิจัย
เทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวในพื้นที่ปลูกข้าวที่สำคัญของประเทศ
กิ่งแก้ว คุณเขต - กรมการข้าว
ชื่อเรื่อง: เทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวในพื้นที่ปลูกข้าวที่สำคัญของประเทศ
ชื่อเรื่อง (EN): Rice Production Improvement Technology in Main Rice Growing Area in Thailand
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: กิ่งแก้ว คุณเขต
ผู้ร่วมงาน / ผู้ร่วมวิจัย:
คำสำคัญ:
คำสำคัญ (EN):
บทคัดย่อ: ประเทศไทยมีพื้นที่ทำนาหลายลักษณะ ในพื้นที่ชลประทานภาคกลางมีการทำนาต่อเนื่องพื้นที่อาศัยน้ำฝน เป็นพื้นที่นาส่วนใหญ่ของประเทศ และอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนภาคใต้มีพื้นที่ปลูกข้าวไม่มากนัก แต่มีทั้งนาชลประทานและนาน้ำฝน การศึกษาเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมในพื้นที่ปลูกข้าวที่สำคัญ ดำเนินการ พ.ศ. 2554-2556 โดยในพื้นที่ชลประทานภาคกลาง ศึกษาระบบการทำนา 2 ครั้งต่อปี และ 3 ครั้ง/ปี ในนาเกษตรกรอำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี และแปลงนาทดลองที่ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี ด้วยการใช้ข้าวพันธุ์เดียวตลอดปี หรือเปลี่ยนพันธุ์ข้าวทุกฤดู และ เปลี่ยนพันธุ์ข้าวทุกฤดูโดยมีข้าวอายุสั้นร่วมระบบ พบว่า ระบบการปลูกข้าว 2 ครั้ง/ปี ให้ผลผลิตและรายได้รวมต่อปีต่ำกว่าระบบการปลูก 3 ครั้ง/ปี แต่ให้กำไรรวมต่อปีสูงกว่าระบบการปลูก 3 ครั้ง/ปี ไม่ว่าจะใช้ข้าวพันธุ์เดียวกันตลอดปี หรือมีการเปลี่ยนพันธุ์ข้าวทุกฤดูหรือแม้แต่มีการใช้ข้าวอายุสั้นร่วมระบบ สำหรับพื้นที่นาลุ่มทุ่งสัมฤทธิ์ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีปัญหาดินเค็ม และน้ำท่วมในฤดูปลูกข้าว การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวในพื้นที่นี้ ด้วยการจำแนกพื้นที่ ศึกษาพันธุ์และเทคโนโลยีการผลิตข้าวที่เหมาะสม พบว่าข้าวพันธุ์พิษณุโลก 3 ให้ผลผลิตสูง ไม่แตกต่างจากพันธุ์ขาวปากหม้อ 148 กข45 และ ขาวดอกมะลิ 105 และจากการศึกษาวันปลูกที่เหมาะสมก่อนน้ำท่วมและหลังน้ำลด พบว่า ก่อนน้ำท่วม ข้าวพันธุ์ชัยนาท 1 และ กข43 เมื่อปลูก วันที่ 7 เมษายน 2555 ให้ผลผลิตสูงกว่าเมื่อปลูก 15 มีนาคม และ 4 พฤษภาคม 2555 หลังน้ำลด ปลูกวันที่ 10 มกราคม 2555 ให้ผลผลิตสูงกว่าเมื่อปลูก 10 ธันวาคม 2554 และ 4 กุมภาพันธ์ 2555 การขังน้ำ 5-15 ซม. ช่วยลดระดับความเค็ม ลดความเป็นกรดของดิน รวมทั้งทำให้ต้นข้าวระยะกล้า มีการเจริญเติบโตได้ดีขึ้น นอกจากนี้ พบว่า การปล่อยเป็ดไล่ทุ่ง จำนวน 25 ตัว/พื้นที่ 200 ตร.ม ระยะเวลา 3 วัน ช่วยควบคุมประชากรหอยเชอรี่ ในนาลุ่มระยะกล้า ได้ดีกว่าการใช้กากชา อัตรา 3 กิโลกรัมต่อไร่ ส่วนการผลิตข้าวในภาคใต้ ซึ่งยังมีผลผลิตเฉลี่ยที่ต่ำกว่าภาคอื่นๆ สาเหตุหนึ่งเนื่องมาจากมีการใช้เทคโนโลยีการผลิตที่ค่อนข้างน้อย การพัฒนาและทดสอบเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตข้าวในพื้นที่นี้ สองปีแรกเป็นการทดลองเพื่อคัดเลือกเทคโนโลยีที่ดีที่สุด ภายในศูนย์วิจัยข้าวพัทลุง เพื่อพัฒนาสู่แปลงนาเกษตรกร จังหวัดพัทลุง และจังหวัดสงขลาในปีที่สาม ผลการทดสอบภายในศูนย์วิจัยข้าวพัทลุง ด้านอัตราเมล็ดพันธุ์ พบว่า พันธุ์ข้าวที่ไม่ไวต่อช่วงแสงจะให้ผลผลิตสูงสุดที่อัตรา 20 กิโลกรัมต่อไร่ และพันธุ์ข้าวที่ให้ผลผลิตสูง คือ พันธุ์ปทุมธานี 1 และกข37 ส่วนพันธุ์ข้าวที่ไวต่อช่วงแสง อัตราเมล็ดพันธุ์ 15 กิโลกรัมต่อไร่ ให้ผลผลิตสูงสุดในพันธุ์ข้าวเฉี้ยงพัทลุง และสังข์หยดพัทลุง สำหรับการปลูกแบบหว่านแห้ง อัตราเมล็ดพันธุ์ 20 กิโลกรัมต่อไร่ ให้ผลผลิตสูงสุดในข้าวพันธุ์เล็บนกปัตตานี และสังข์หยดพัทลุง สำหรับระยะปลูกในพันธุ์ข้าวไม่ไวต่อช่วงแสง พบว่า ระยะปักดำที่ 20x20 เซนติเมตร ให้ผลผลิตสูงสุด และพันธุ์ข้าวที่ให้ผลผลิตสูง คือ พิษณุโลก 2 และปทุมธานี 1 ส่วนพันธุ์ข้าวที่ไวต่อช่วงแสง ระยะปักดำที่ 25x25 เซนติเมตร ให้ผลผลิตสูงในพันธุ์ข้าวสังข์หยดพัทลุง ส่วนด้านการลดต้นทุนการผลิตด้านการใช้ปุ๋ย พบว่า การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ช่วยลดต้นทุนการผลิตข้าวได้ 318-750 บาทต่อไร่ จากการใช้ปุ๋ยของเกษตรกรซึ่งมีต้นทุนการใช้ปุ๋ย 936-1,368 บาทต่อไร่ คำสำคัญ : ระบบการปลูกข้าว เขตชลประทาน พันธุ์ข้าว ผลผลิตรวม ผลกำไรรวม รายได้รวม ผลผลิตข้าว หว่าน ปักดำ ระยะปักดำ พันธุ์ที่ไวต่อช่วงแสง พันธุ์ที่ไม่ไวต่อช่วงแสง
บทคัดย่อ (EN): Thailand has different rice ecosystems. Rice-rice continuous cultivation is a major rice cropping system in irrigated area especially in the central plain of Thailand. Rainfed area is the main rice area located in Northeastern region whereas Southern region has both irrigated and rainfed area but still have not enough rice production. Appropriate technology for each area has been conducted during 2010-2013. In irrigated area, farmers prefer growing rice more than 2 crops a year to compare economic return between 2 and 3 crops a year rice cropping system. Experiments were conducted in farmer’s field at Lumlookka district, and field of Pathumthani Rice Research Center, Pathum Thani province in 2012-2013. There were 3 experiments consisting of planting the same rice variety throughout the year, changed variety every season and changed variety every season with early maturity rice variety in rice cropping system. Each experiment consisted of 2 treatments as 2 crops/year and 3 crops/year rice cropping system. Results showed that 2 crops/year rice cropping system produced lower total yield and income than growing rice 3 crops/year cropping system but gave higher profit in planting the same variety, changed variety every season and changed variety every season with early maturity rice variety cropping system. Tung Samrit located in Northeastern region had floodinf and soil salinity problem. Results in finding appropriate varieties, planting dates and vegetative growth stage in flooding and saline soil found that Pitsanuloke 2 varieties had higher yield with no significant difference with other 3 varieteis. Before flooding, Chainat 1 and RD43 varieties produced higher yield when planted in April 7th than planted in Mar 15th and May 4th whereas planted in Jan 10th showed more yield than when planted in Dec 10th and Feb 4th after flooding. Moreover, in seedling stage, short flooding with 5-15 cm water level reduced soil salinity and applying 25 ducks/m2 can also reduce golden apple snail. In Southern part of Thailand, three years experiments have been conducted during 2010-2012 to develop and test for rice yield improvement and production cost reduction. This experiment was conducted in Phatthalung Rice Research Center in the first two years and in farmer field for the third year with Split Plot in RCB; rice varieties as main plots and rice seed rate or spacing as subplots and 4 replications. Results in research center found that for broadcasting rice, Pathum Thani 1 and RD37 which were photoperiod insensitive varieties gave the highest yield when direct broadcasted with 20 kg/rai seed rate whereas photoperiod sensitive varieties such as Chiang Phatthalung and Sangyod Phatthalung showed the highest yield when soak seed broadcasted with 15 kg/rai seed rate and Leb Nok Pattani and Sangyod Phatthalung produced the highest yield when dry seed broadcasted with 20 kg/rai seed rate. For transplanting rice, Phitsanulok 2 and Pathum Thani 1 gave the highest yield with 20x20 cm transplanted spacing whereas Songyod Phatthalung showed highest yield with 25x25 cm transplanted spacing. In addition, soil analysis fertilization can reduce 318-750 baht/rai from 936-1,368 baht/rai of farmer production cost. Keywords : rice cropping system, irrigated area, rice varieties, total yield, total profit, total income, rice yield, broadcasting, transplanting, transplanted spacing, photoperiod insensitive varieties, photoperiod sensitive varieties
ปีเริ่มต้นงานวิจัย: 2553-10-01
ปีสิ้นสุดงานวิจัย: 2556-09-30
เผยแพร่โดย: กรมการข้าว
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
เทคโนโลยีการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวในพื้นที่ปลูกข้าวที่สำคัญของประเทศ
กรมการข้าว
30 กันยายน 2556
กรมการข้าว
แป้งข้าวก่ำดัดแปรและผลิตภัณฑ์จากข้าวก่ำเพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพ เชิงป้องกัน ข้าวให้พลังงานผสานคุณค่าอาหาร การประยุกต์ใช้ไอโซโทปเทคนิคในการศึกษาประสิทธิภาพของการใส่ปุ๋ยเพื่อการปลูก ข้าวในพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย รูปพรรณข้าวขึ้นน้ำผลผลิตสูง ผลของระยะปักดำต่อผลผลิตและการเป็นโรคจู๋ของข้าว บทบรรณาธิการ : การผลิตข้าวในภูมิภาคเอเซีย-แปซิฟิก คุณภาพข้าวสุกจากการผสมข้าว กข 23 และ ชัยนาท 1 ในขาวดอกมะลิ 105 อิทธิพลของกระแสลมต่อการเจริญเติบโตและการสูญเสียผลผลิตข้าว การเพิ่มประสิทธิภาพปุ๋ยไนโตรเจนในนาข้าว การจัดการเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมเพื่อการลดต้นทุนการผลิตข้าวในเขตนาชลประทาน
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก