สืบค้นงานวิจัย
ชาวประมงพื้นบ้านกับการจัดการทรัพยากรประมงในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
Phenphan Manyuen - มหาวิทยาลัยมหิดล
ชื่อเรื่อง: ชาวประมงพื้นบ้านกับการจัดการทรัพยากรประมงในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ชื่อเรื่อง (EN): Local traditional fishermen and fishery resource management in Sam Roi Yot freshwater marsh, Prachuap Khiri Khan
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ (EN): Phenphan Manyuen
บทคัดย่อ: งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาภาพรวมของการทำประมงพื้นบ้านในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด ศึกษา สิทธิของชาวประมงพื้นบ้านในการเข้าถึงและมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรประมงในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด และวิเคราะห์ปัจจัยที่เอื้อให้เกิดการรวมกลุ่ม และไม่เอื้อต่อการรวมกลุ่มของชาวประมงเพื่อมีส่วนร่วมในการจัดการ ทรัพยากรประมง โดยใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยใช้กลุ่มตัวอย่าง 169 ครัวเรือน ใน 12 หมู่บ้าน ซึ่ง ตั้งอยู่โดยรอบพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เริ่มเก็บข้อมูล ตุลาคม 2549 ถึง มีนาคม 2550 วิเคราะห์ผลจากแบบสอบถามโดยใช้โปรแกรม Microsoft Excel 2007 สถิติเชิงบรรยาย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย วิเคราะห์ ผลการสัมภาษณ์เชิงลึก และนำเสนอผลการศึกษาตามวัตถุประสงค์ของการศึกษา ผลการศึกษาพบว่าวิถีประมงพื้นบ้านในปัจุบันมีความเปลี่ยนแปลง มีการพัฒนาของเครื่องมือประมงพื้นบ้าน เช่น ลอบ ลัน ตะคัด ชาวประมงใช้เรือถ่อหาปลาในทุ่งสามร้อยยอด และใช้เรือยนต์หาปลาในคลองน้ำกร่อย (ดอนยาย หนู) ชาวประมงใช้สิทธิของชาวประมงพื้นบ้านเพื่อหาปลาในทุ่งสามร้อยยอด ปลาขนาดกลางถึงใหญ่จะนำไป ขาย บริโภค และแจกจ่ายให้เพื่อนบ้าน ส่วนปลาขนาดเล็กจะใช้เป็นเหยื่อในบ่อของชาวประมง และนำไปขายเป็นปลาเหยื่อ มี การเปลี่ยนจากการทำนากุ้งไปเลี้ยงปลากระพงเพิ่มขึ้น ชาวประมงแต่ละครัวเรือนได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติมานานแล้ว โดยไม่ใช้เครื่องมือประมงผิดกฏหมายจับปลาในทุ่งสามร้อยยอด ปล่อยทุ่งสามร้อยยอดไว้ ตามธรรมชาติ เมื่อถึงฤดูฝนปลาจะกลับมากับน้ำ ไม่จับปลาขนาดเล็ก ไม่เผาทุ่ง ไม่ล่านกน้ำ ปลูกบัว และมีการจัดเขต พื้นที่อนุรักษ์ในทุ่งสามร้อยยอด เป็นต้น มีการรวมกลุ่มชาวประมงพื้นบ้านเพื่ออนุรักษ ์และพัฒนาพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อย ยอด ส่วนปัจจัยที่เอื้อให้เกิดการรวมกลุ่ม ได้แก่ ความต้องการของชาวประมงที่จะมีผู้นำชาวประมงที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิด กับทุ่งสามร้อยยอด ความต้องการให้หน่วยงานภาครัฐส่งเสริมให้ชุมชนและชาวประมงมีส่วนร่วมจัดการทุ่งสามร้อยยอด ส่งเสริมการประสานงานขององค์กรพัฒนาเอกชนที่ได้สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ให้กับชุมชนและชาวประมง ปัจจัยที่ไม่เอื้อต่อการรวมกลุ่ม ได้แก่ ความผิดพลาดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติของ ภาครัฐ ความไม่รู้และไม่แน่ใจเรื่องการมีส่วนร่วมและการใช้สิทธิของชาวประมง การขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องคุณค่า ความสำคัญของทุ่งสามร้อยอด และการขาดผู้นำของชาวประมง พื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอดมีคุณค่าและความสำคัญเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ชาวประมงเป็นกลุ่มผู้ใช้ ทรัพยากรทั้งทางตรงและทางอ้อม การรวมกลุ่มชาวประมงพื้นบ้านเพื่ออนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด และหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงทำลายทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอดจึงเป็นสิ่งจำเป็น นอกจากนี้ ภาครัฐควรร่วมมือกับชุมชนในการอนุรักษ์และพัฒนา ตลอดจนไตร่ตรองอย่างรอบคอบก่อนจะทำการใด ๆ ในพื้นที่ชุ่ม น้ำทุ่งสามร้อยยอด
บทคัดย่อ (EN): This study aimed at studying the overall local traditional fisheries at Sam Roi Yot freshwater marsh, the Rights of local fishermen on accessing and participating in fishery resources management, and analyzing factors affecting and obstructing the group-setting of local fishermen in order to participate in fishery resources management. Structured questionnaire and in-depth interview were used as key tools for data collection. Target population and sample size of local fishermen consisted of 169 fishing household heads in 12 villages located in the vinicity of Thung Sam Roi Yot Wetlands, Prachuap Khiri Khan province. Data collection was carried out from October 2006 to March 2007. Data analysis was done by Microsoft Excel 2007 software. Results were presented using descriptive statistics, percentage and mean based on the research objectives. The results revealed that there has been a recent change of local traditonal fisheries and the development of local fishing gear such as Lob, Lun and Ta-Kad. Local fishermen used punting boats for fishing in Thung Sam Roi Yot and used motor boats for fishing in the brackish canal (Donyainoo). Local fishermen used the Rights for fishing in Thung Sam Roi Yot. Medium and large fish were sold, consumed and distributed to neighbors and small fish were used for feeding fish in the ponds. Shrimp farms were changed to seabass farms. Each fishing household had participated in natural resource conservation for a long time by not using of illegal fishing gear and maintaining Thung Sam Roi Yot marsh in natural conditions. Fish would become more abundant naturally in the rainy season. Fishermen did not catch small fish, burn the plants in the marsh, hunt water birds, but instead planted lotus in the marsh and set up conservation areas in the marsh. Local fishermen had group-setting for wetlands development and conservation. Factors affecting local fishermen group-setting were: need of local fishermen to have a leader in problem solving, the need of the state agencies to have promote the participation of communities and fishermen in Thung Sam Roi Yot management, and supporting Non-Government Organizations to enhance the understanding of communities and local fishermen in natural resource use and conservation. Factors obstucting group-setting were: mismanagement of natural resources, lack of knowledge and no confidence in the participation and use of the Rights of local fishermen, lack of understanding about values and importance of Thung Sam Roi Yot and lack of fishermen group leaders. The wetlands of Thung Sam Roi Yot are important as a source of natural resources. Local fishermen are direct and indirect resource users. Fishermen group-setting is necessary for developing and conserving Thung Sam Roi Yot Wetlands. Any change or damage of natural resources in the Wetlands of Thung Sam Roi Yot should be avoided. Moreover, the state and communities should coorperate with Thung Sam Roi Yot Wetlands conservation and development. Any development activities should be carefully considered.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: http://dcms.thailis.or.th/dcms/dccheck.php?Int_code=126&RecId=72&obj_id=73
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยมหิดล
คำสำคัญ (EN): Prachuap Khiri Khan
เจ้าของลิขสิทธิ์: มหาวิทยาลัยมหิดล
รายละเอียด: งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาภาพรวมของการทำประมงพื้นบ้านในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด ศึกษา สิทธิของชาวประมงพื้นบ้านในการเข้าถึงและมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรประมงในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด และวิเคราะห์ปัจจัยที่เอื้อให้เกิดการรวมกลุ่ม และไม่เอื้อต่อการรวมกลุ่มของชาวประมงเพื่อมีส่วนร่วมในการจัดการ ทรัพยากรประมง โดยใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยใช้กลุ่มตัวอย่าง 169 ครัวเรือน ใน 12 หมู่บ้าน ซึ่ง ตั้งอยู่โดยรอบพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เริ่มเก็บข้อมูล ตุลาคม 2549 ถึง มีนาคม 2550 วิเคราะห์ผลจากแบบสอบถามโดยใช้โปรแกรม Microsoft Excel 2007 สถิติเชิงบรรยาย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย วิเคราะห์ ผลการสัมภาษณ์เชิงลึก และนำเสนอผลการศึกษาตามวัตถุประสงค์ของการศึกษา ผลการศึกษาพบว่าวิถีประมงพื้นบ้านในปัจุบันมีความเปลี่ยนแปลง มีการพัฒนาของเครื่องมือประมงพื้นบ้าน เช่น ลอบ ลัน ตะคัด ชาวประมงใช้เรือถ่อหาปลาในทุ่งสามร้อยยอด และใช้เรือยนต์หาปลาในคลองน้ำกร่อย (ดอนยาย หนู) ชาวประมงใช้สิทธิของชาวประมงพื้นบ้านเพื่อหาปลาในทุ่งสามร้อยยอด ปลาขนาดกลางถึงใหญ่จะนำไป ขาย บริโภค และแจกจ่ายให้เพื่อนบ้าน ส่วนปลาขนาดเล็กจะใช้เป็นเหยื่อในบ่อของชาวประมง และนำไปขายเป็นปลาเหยื่อ มี การเปลี่ยนจากการทำนากุ้งไปเลี้ยงปลากระพงเพิ่มขึ้น ชาวประมงแต่ละครัวเรือนได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติมานานแล้ว โดยไม่ใช้เครื่องมือประมงผิดกฏหมายจับปลาในทุ่งสามร้อยยอด ปล่อยทุ่งสามร้อยยอดไว้ ตามธรรมชาติ เมื่อถึงฤดูฝนปลาจะกลับมากับน้ำ ไม่จับปลาขนาดเล็ก ไม่เผาทุ่ง ไม่ล่านกน้ำ ปลูกบัว และมีการจัดเขต พื้นที่อนุรักษ์ในทุ่งสามร้อยยอด เป็นต้น มีการรวมกลุ่มชาวประมงพื้นบ้านเพื่ออนุรักษ ์และพัฒนาพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อย ยอด ส่วนปัจจัยที่เอื้อให้เกิดการรวมกลุ่ม ได้แก่ ความต้องการของชาวประมงที่จะมีผู้นำชาวประมงที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิด กับทุ่งสามร้อยยอด ความต้องการให้หน่วยงานภาครัฐส่งเสริมให้ชุมชนและชาวประมงมีส่วนร่วมจัดการทุ่งสามร้อยยอด ส่งเสริมการประสานงานขององค์กรพัฒนาเอกชนที่ได้สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ให้กับชุมชนและชาวประมง ปัจจัยที่ไม่เอื้อต่อการรวมกลุ่ม ได้แก่ ความผิดพลาดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติของ ภาครัฐ ความไม่รู้และไม่แน่ใจเรื่องการมีส่วนร่วมและการใช้สิทธิของชาวประมง การขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องคุณค่า ความสำคัญของทุ่งสามร้อยอด และการขาดผู้นำของชาวประมง พื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอดมีคุณค่าและความสำคัญเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ชาวประมงเป็นกลุ่มผู้ใช้ ทรัพยากรทั้งทางตรงและทางอ้อม การรวมกลุ่มชาวประมงพื้นบ้านเพื่ออนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด และหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงทำลายทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอดจึงเป็นสิ่งจำเป็น นอกจากนี้ ภาครัฐควรร่วมมือกับชุมชนในการอนุรักษ์และพัฒนา ตลอดจนไตร่ตรองอย่างรอบคอบก่อนจะทำการใด ๆ ในพื้นที่ชุ่ม น้ำทุ่งสามร้อยยอด
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง


TARR Wordcloud:
ชาวประมงพื้นบ้านกับการจัดการทรัพยากรประมงในพื้นที่ชุ่มน้ำทุ่งสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
Phenphan Manyuen
มหาวิทยาลัยมหิดล
31 มีนาคม 2552
ความคิดเห็นของชาวประมงพื้นบ้านที่มีต่อการแก้ไขปัญหาประมงชายฝั่งภายหลังประสบภัยธรณีพิบัติ "สึนามิ" (Tsunam) : ศึกษากรณี อำเภอเกาะยาว จังหวัดพังงา ศักยภาพของท้องถิ่นในการจัดการทรัพยากรชายฝั่ง : กรณีศึกษาหมู่บ้านประมงในอ่าวระยอง ผลกระทบจากโครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลตะวันออกต่อชาวประมง : ศึกษาเฉพาะกรณีจังหวัดระยอง บทบาทหญิงชายมุสลิมกับการจัดการทรัพยากรประมงบ้านปากบางตาวา อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี การบำบัดน้ำเสียในพื้นที่ชุ่มน้ำที่ปนเปื้อนแคดเมียมโดยใช้พืช การสำรวจแหล่งประมงนอกน่านน้ำไทยของเรือสำรวจประมง "จุฬาภรณ์" การจัดการทรัพยากรประมงที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจในอ่างเก็บน้ำเขื่อนรัชชประภา จังหวัดสุราษฏร์ธานี การจัดการน้ำเพื่อการเกษตรในเขตพื้นที่ชลประทานลำปาว จังหวัดกาฬสินธุ์ การบำบัดดินที่ปนเปื้อนด้วยสารตะกั่วโดยใช้พืชในพื้นที่ชุ่มน้ำ ผลของความเข้มข้นของน้ำเสียต่อประสิทธิภาพการบำบัดของพื้นที่ชุ่มน้ำที่สร้างขึ้นที่ปลูกพันธุ์ไม้ชายเลน
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก