สืบค้นงานวิจัย
ผลของชนิดและพันธุ์ข้าวโพดต่อคุณภาพหญ้าหมัก
สุจินต์ เจนวีรวัฒน์ - มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ชื่อเรื่อง: ผลของชนิดและพันธุ์ข้าวโพดต่อคุณภาพหญ้าหมัก
ชื่อเรื่อง (EN): Effects of Corn Germplasm and Varieties for Quality of Corn Silage
บทคัดย่อ: จากสถิติการเลี้ยงโคเนื้อและโคนมของประเทศไทยในระยะ 10 ปีที่ผ่านมาพบว่า มีการเลี้ยงโคเนื้อและโคนมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2542 มีการเลี้ยงโคเนื้อและโคนมจำนวน 4,635,741 และ 282,655 ตัว ตามลำดับ (ศูนย์สารสนเทศ กรมปศุสัตว์, 2552ก; 2552ข) และปี 2552 มีการเลี้ยงโคเนื้อและโคนมเพิ่มขึ้นเป็นจำนวน 8,595,428 และ 483,899 ตัว ตามลำดับ (ศูนย์สารสนเทศ กรมปศุสัตว์, 2552ค; 2552ง) ทำให้อาหารสัตว์มีความสำคัญและมีความต้องการมาก โดยปกติการเลี้ยงปศุสัตว์จะประสบปัญหาการขาดแคลนพืชอาหารสัตว์มากในระหว่างฤดูแล้ง เพราะเป็นช่วงเวลาที่แปลงหญ้าหรือทุ่งหญ้านอกจากจะมีการเจริญเติบโตน้อยแล้วยังมีคุณค่าทางอาหารต่ำอีกด้วย ในบางครั้งแปลงหญ้าอาจเสียหายจากการขาดน้ำเป็นเวลานานและการปล่อยสัตว์เข้าแทะเล็มในฤดูแล้งที่นานเกินไป ทำให้เกษตรกรไม่มีอาหารสัตว์ที่เพียงพอกับความต้องการของสัตว์ หนึ่งในทางแก้ไขปัญหาดังกล่าวคือ การสำรองหรือถนอมอาหารสัตว์ไว้ใช้ในฤดูแล้ง จึงอาจกล่าวได้ว่าการเจริญเติบโตของสัตว์ในช่วงฤดูแล้งขึ้นอยู่กับพืชอาหารสัตว์สำรองที่ได้เก็บสำรองหรือถนอมไว้ในระหว่างฤดูที่ทุ่งหญ้านั้นมีการเจริญเติบโตดี หญ้าหมัก (silage) เป็นการถนอมอาหารสัตว์ที่นิยมชนิดหนึ่ง ซึ่งได้จากการนำพืชอาหารสัตว์ต่าง ๆ เช่น ต้นข้าวโพด ต้นข้าวฟ่าง หญ้า และถั่วต่าง ๆ ที่เก็บเกี่ยวในขณะที่มีความชื้นพอเหมาะ นำมาหมักเก็บไว้ในสภาพสุญญากาศ โดยเก็บถนอมพืชอาหารสัตว์ไว้ในสภาพหมักดอง เมื่อพืชอาหารสัตว์สด ๆ ดังกล่าวเปลี่ยนสภาพเป็นหญ้าหมักแล้วจะสามารถอยู่ได้เป็นเวลานานโดยคุณค่าทางอาหารไม่เปลี่ยนแปลง (สายัณห์ ทัดศรี, 2547) ข้าวโพดเป็นพืชที่มีศักยภาพในการนำมาทำเป็นหญ้าหมักเนื่องจาก สามารถปลูกได้ตลอดทั้งปี มีผลผลิตน้ำหนักแห้งสูงจากการเก็บเกี่ยว 1 ครั้ง และสามารถเก็บเกี่ยวได้ก่อนที่จะเกิดการสูญเสียทางใบ (Coors and Lauer, 2001) หญ้าหมักที่ทำจากต้นข้าวโพด (corn silage) ทำให้การหมักมีเสถียรภาพเนื่องจากมีความเข้มข้นของวัตถุแห้ง (dry matter concentration) มากกว่า 200 กรัม/กิโลกรัม มีความเข้มข้นของ nonstructural carbohydrate สูง และมีค่า buffering capacity ต่ำ (Fisher and Burns, 1987; McDonald et al., 1991) โดยสารอาหารหลักที่มีไม่เพียงพอในหญ้าหมักที่ทำจากต้นข้าวโพดคือ โปรตีน (Sniffen et al., 1992) ชนิดของข้าวโพดเป็นความแปรปรวนทางพันธุกรรมที่มีผลต่อความเหมาะสมในการทำเป็นหญ้าหมัก (Coors and Lauer, 2001) ซึ่งส่วนที่มีผลต่อคุณภาพหญ้าหมัก เช่น อัตราส่วนระหว่างเมล็ดและลำต้น (grain-to-stover ratio) องค์ประกอบของเมล็ด และองค์ประกอบของลำต้น เป็นต้น นอกจากนี้พันธุ์ที่ต่างกันในแต่ละชนิดของข้าวโพดก็เป็นปัจจัยทางพันธุกรรมที่จะทำให้คุณภาพของหญ้าหมักที่ได้แตกต่างกัน ดังนั้นการเลือกชนิดและพันธุ์ข้าวโพดที่จะนำมาทำข้าวโพดหมักจึงมีความสำคัญ เพื่อให้ได้ข้าวโพดหมักที่มีคุณภาพสูงและมีปริมาณเพียงพอ ข้าวโพดชนิดหลัก ๆ ในประเทศไทยที่เป็นพืชเศรษฐกิจและมีความก้าวหน้าด้านการปรับปรุงพันธุ์จนถึงการใช้ประโยชน์จากพันธุ์ลูกผสมเดี่ยว (single-cross hybrid) ซึ่งเป็นพันธุ์ที่มีความสม่ำเสมอในลักษณะทางการเกษตรและให้ผลผลิตสูง ได้แก่ ข้าวโพดไร่หรือข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (field corn) ข้าวโพดหวาน (sweet corn) และข้าวโพดข้าวเหนียว (waxy corn) ในประเทศไทย พันธุ์สุวรรณ 5 (Suwan 5 หรือ Kasetsart Synthetic 5; KS 5) ซึ่งเป็นข้าวโพดไร่ เป็นพันธุ์ที่ได้รับการส่งเสริมให้นำไปใช้เป็นพืชอาหารสัตว์ และนำไปทำข้าวโพดหมัก เนื่องจากให้ผลผลิตสูง โดยผลผลิตเฉลี่ยอยู่ในช่วง 839-1,168 กิโลกรัม/ไร่ มากกว่าพันธุ์สุวรรณ 1 (7%) และพันธุ์สุวรรณ 3 (4%) และให้น้ำหนักต้นสดและน้ำหนักแห้งสูง (โชคชัย เอกทัศนาวรรณ และคณะ, 2537) อีกทั้งเป็นพันธุ์ผสมเปิดซึ่งมีราคาเมล็ดพันธุ์ต่ำกว่าพันธุ์ลูกผสมเดี่ยว ข้าวโพดข้าวเหนียว (waxy corn หรือ glutinous corn) มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Zea mays L. var. ceratina เป็นข้าวโพดที่เอ็นโดสเปิร์มมีลักษณะขุ่นและคล้ายขี้ผึ้ง ลักษณะนี้ควบคุมโดยยีนด้อย 1 คู่ เรียกว่า waxy (wx) gene ยีนนี้อยู่บนโครโมโซมที่ 9 โดยลักษณะของเอ็นโดสเปิร์มนี้จะสังเกตเห็นได้ด้วยตาก็ต่อเมื่อเมล็ดมีความชื้น 16 เปอร์เซ็นต์ หรือต่ำกว่า เอ็นโดสเปิร์มของข้าวโพดที่มียีน wx นี้จะผลิตเฉพาะแป้งอะไมโลเพคติน (amylopectin) หรือมีแป้งอะไมโล- เพคตินเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์ และเมื่อทดสอบด้วยสารละลายโพแทสเซียมไอโอไดด์จะเกิดเป็นสีน้ำตาลแดง (Fergason, 2001) นอกจากนี้ Fergason (2001) ยังได้กล่าวว่าข้าวโพดข้าวเหนียวยังสามารถนำไปใช้เป็นอาหารสัตว์ได้ดี เนื่องจากชนิดของแป้งในเมล็ดเป็นแป้งอะไมโลเพคติน ซึ่งกระเพาะของสัตว์สามารถย่อยได้ดีกว่าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ทั่วไปซึ่งมีแป้งอะไมโลส (amylose) อยู่ด้วย และ Akay and Jackson Jr. (2001) ได้รายงานว่าการใช้ข้าวโพดข้าวเหนียวเป็นอาหารโคนมสามารถเพิ่มผลผลิตน้ำนม และไขมันและโปรตีนในน้ำนมได้มากกว่าการใช้ข้าวโพดไร่ ข้าวโพดหวาน (sweet corn) มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Zea mays L. var. saccharata เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนที่ควบคุมการสังเคราะห์แป้งในเอ็นโดสเปิร์ม ซึ่งส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงปริมาณแป้งและน้ำตาลในเอ็นโดสเปิร์ม ลักษณะความหวานในเอ็นโดสเปิร์มควบคุมด้วยยีนด้อย 1 คู่ หรือมากกว่า โดยส่วนใหญ่ยีนดังกล่าวทำให้ปริมาณน้ำตาลในเอ็นโดสเปิร์มเพิ่มขึ้นและลดปริมาณแป้งลง ยีนที่ควบคุมความหวานมีหลายชนิด เช่น ยีน sugary-1 (su1) ยีน shrunken-2 (sh2) และ ยีน brittle-1 (bt1) เป็นต้น (โชคชัย เอกทัศนาวรรณ, 2545) ในประเทศสหรัฐอเมริกามีการศึกษาการใช้ข้าวโพดข้าวเหนียวและข้าวโพดหวานในการทำข้าวโพด-หมักอยู่บ้าง สิ่งสำคัญที่พบคือ ข้าวโพดข้าวเหนียวและข้าวโพดหวานมีน้ำหนักแห้งน้อยกว่าข้าวโพดไร่ อีกทั้งยังมีลักษณะทางการเกษตรด้อยกว่าข้าวโพดไร่ เช่น การเจริญเติบโตและความแข็งแรงทางลำต้น อัตราส่วนระหว่างเมล็ดและลำต้น ซึ่งมีผลมาจากยีนที่ควบคุมการสังเคราะห์ชนิดและปริมาณแป้งในเอ็นโดสเปิร์ม เป็นต้น ซึ่งเป็นข้อเสียที่สำคัญในการพิจารณานำมาทำหญ้าหมัก (Coors and Lauer, 2001) แต่จากการพัฒนาพันธุ์ข้าวโพดชนิดต่าง ๆ ก็ยังคงมีการศึกษาชนิดข้าวโพดต่อคุณภาพหญ้าหมักกันต่อไป สำหรับประเทศไทยการพัฒนาพันธุ์ข้าวโพดไร่ ข้าวโพดข้าวเหนียว และข้าวโพดหวาน ก็ได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องตามลำดับ แต่ยังขาดข้อมูลทั้งด้านการปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเพื่อการทำข้าวโพดหมัก และชนิดและพันธุ์ของข้าวโพดที่มีผลต่อคุณภาพข้าวโพดหมัก จึงมีความจำเป็นในการศึกษาข้อมูลของชนิดและพันธุ์ข้าวโพดที่เหมาะสมสำหรับการทำข้าวโพดหมัก ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในด้านการปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดเพื่อการทำข้าวโพดหมัก และเป็นข้อมูลในการทำข้าวโพดหมักสำหรับเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบการใช้ข้าวโพดชนิดต่าง ๆ ต่อคุณภาพข้าวโพดหมัก และ 2) เปรียบเทียบพันธุ์ข้าวโพดของข้าวโพดแต่ละชนิดต่อคุณภาพข้าวโพดหมัก
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
คำสำคัญ: ข้าวโพดข้าวเหนียว
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

สุจินต์ เจนวีรวัฒน์. "ผลของชนิดและพันธุ์ข้าวโพดต่อคุณภาพหญ้าหมักEffects of Corn Germplasm and Varieties for Quality of Corn Silage". มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2555

สุจินต์ เจนวีรวัฒน์. "ผลของชนิดและพันธุ์ข้าวโพดต่อคุณภาพหญ้าหมักEffects of Corn Germplasm and Varieties for Quality of Corn Silage". มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2555. Print.



TARR Wordcloud:
ผลของชนิดและพันธุ์ข้าวโพดต่อคุณภาพหญ้าหมัก
สุจินต์ เจนวีรวัฒน์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
30 กันยายน 2555
ผลของการใช้รังสีแกมมาต่อคุณภาพของข้าว ความสามารถในการรวมตัวสำหรับลักษณะอายุเก็บเกี่ยวสั้น และผลผลิต ของสายพันธุ์แท้ข้าวโพดข้าวเหนียว และข้าวโพดหวาน การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดข้าวเหนียวคุณภาพโปรตีนสูง การผลิตข้าวโพดและข้าวฟ่างเพื่อคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมที่ดี การปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดข้าวเหนียวและข้าวโพดเทียน ผลการตอบสนองต่อความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่นที่เกิดจากความเค็มในสายพันธุ์ต่าง ๆ ของข้าวไทย ผลของ Gas–Flush packaging ต่อการควบคุมเชื้อราโรงเก็บและคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพันธุ์ลูกผสม 2 สายพันธุ์ (ระยะที่ 2) ผลของ Gas–Flush packaging ต่อการควบคุมเชื้อราโรงเก็บและคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพันธุ์ลูกผสม 2 สายพันธุ์ (ระยะที่ 1) ความสามารถในการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานลูกผสมที่สัมพันธ์ กับคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ การเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวโพดหวาน การเปลี่ยนแปลงคุณภาพเมล็ดพันธุ์ระหว่างการพัฒนาของเมล็ดข้าวโพดข้าวเหนียว
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair