สืบค้นงานวิจัย
กรณีศึกษา: การประเมินศักยภาพการให้ผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝน
สาธิต รัชตเสรีกุล - กรมการข้าว
ชื่อเรื่อง: กรณีศึกษา: การประเมินศักยภาพการให้ผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝน
ชื่อเรื่อง (EN): Rainfed lowland rice yield potential evaluation: A case study
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: สาธิต รัชตเสรีกุล
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ (EN): Satit Rachataserikul
บทคัดย่อ: จากการวิเคราะห์ความแปรปรวนรวมโดยใช้ข้อมูลการทดลองระหว่างปี พ.ศ. 2538-2540 ซึ่งดำเนินการในหลายสภาพแวดล้อม (MET:) พบว่าในลักษณะผลผลิต ความแปรปรวนของปฏิกิริยาสัมพันธ์ระหว่างพันธุกรรมกับสภาพแวดล้อม (GxE) มีค่ามากกว่าความแปรปรวนของพันธุกรรม(G) อย่างเดียวถึง 5 เท่า ส่วนในลักษณะวันออกตอกและความสูง พบว่า ความแปรปรวนของพันธุกรรม(G) กลับมีค่ามากกว่าความแปรปรวนของปฏิกิริยาสัมพันธ์ระหว่าง พันธุกรรมกับสภาพแวดล้อม (GxE) แสดงให้เห็นว่า ในลักษณะวันออกดอกและความสูงสภาพแวดล้อมมีอิทธิพลต่อการแสดงออกไม่มากนักซึ่งตรงข้ามกับลักษณะผลผลิตที่สภาพแวดล้อมจะเข้ามามีอิทธิพลต่อการแสดงออกมากกว่าพันธุ์ข้าวที่ปรับตัวได้ดีในสภาพแวดล้อมหนึ่งอาจจะปรับตัวได้ไม่ดีในสภาพแวดล้อมอื่นที่ต่างออกไป ความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะ (Heritability) ซึ่งเป็นอัตราส่วนระหว่างความแปรปรวนทางพันธุกรรมกับความแปรปรวนทั้งหมดที่เกิดขึ้น นักปรับปรุงพันธุ์สามารพใช้อัตราส่วนนี้เป็นตัวกำหนดความสำเร็จในการปรับปรุงพันธุ์ได้เช่นเดียวกัน ผลจากการศึกษาความสามารถในการถ่ายทอดของลักษณะการให้ผลผลิต พบว่า การเปรียบเทียบผลผลิตในสถานที่หรือสภาพแวดล้อมเดียวนั้น เมื่อดำเนินการเพียงหนึ่งปีโดยทำการทดลองหนึ่งซ้ำ ความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะจะมีค่าเท่ากับ 0.07 และเพิ่มขึ้นเป็น 0.13 เมื่อจำนวนซ้ำที่ทดลองเพิ่มขึ้นเป็น 4 ซ้ำ ถึงแม้จะมีการเพิ่มจำนวนปีที่ทำการทดลองก็ตาม ความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะก็เพิ่มขึ้นไม่มากนัก ในทางตรงกันข้ามหากทำการทดลองเพียงหนึ่งปีเช่นเดิม แต่เพิ่มสถานที่ทดลองเป็น 4 แห่ง ๆ ละหนึ่งซ้ำ ค่าความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะจะเพิ่มขึ้นเป็น 0.21 ซึ่งการเปรียบเทียบผลผลิตทั้งสองวิธีนี้จะไม่มีความแตกต่างกันในแง่ของการใช้พื้นที่ การใช้เมล็ดพันธุ์หรือค่าใช้จ่ายแต่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการประเมินผลได้ตียิ่งขึ้น และเมื่อเพิ่มสถานที่ทดลองเป็น 6 แห่งพบว่าความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะ มีค่าเพิ่มขึ้นเป็น 0.27 และจะเพิ่มขึ้นถึง 0.32 เมื่อจำนวนช้ำที่ทดลองเพิ่มขึ้นเป็น 4 ซ้ำ สำหรับการประเมินผลผลิตซึ่งการทดลองหนึ่งมีพียง 2 ซ้ำ การเพิ่มจำนวนปีที่ทดสอบจะเป็นการเพิ่มความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะ โดยเมื่อทำการทดลอง 2 แห่งเป็นเวลา 2 ปี ความสามารถในการถ่ายทคดลักษณะจะมีค่าเท่ากับ 0.29 และ เมื่อจำนวนสถานที่ทดลองเพิ่มขึ้นเป็น 6 แห่ง ค่าความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะจะเพิ่มขึ้นเป็น 0.48 เมื่อจำนวนปีที่ทดลองเพิ่มขึ้น มีผลทำให้ค่ของความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะเพิ่มขึ้นด้วย การเพิ่มจำนวนปีที่ทดลองจาก 2 เป็น 3 ปี มีผลทำให้จำของความสามารถในการถ่ายทอดลักษณะเพิ่มขึ้นจาก 0.48 เป็น 0.58 และจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อจำนวนปีที่ทดลองเพิ่มขึ้น แสดงว่าในลักษณะการให้ผลผลิต สภาพแวดล้อมจะมีส่วนเข้ามาเกี่ยวข้องเป็นอย่างมากสายพันธุ์ที่คัดเลือกจากสภาพแวดล้อมหนึ่ง ไม่สามารถนำไปใช้กับสภาพแวดล้อมอีกแห่งหนึ่งได้ เนื่องมาจากปฏิกิริยาสัมพันธ์ระหว่างพันธุกรรมดับสภาพแวดล้อมนั่นเอง สิ่งแวดล้อมสามารถเปลี่ยนแปลงลักษณะการแสดงออกของพืชได้ ด้วยเหตุนี้ ความแตกต่างที่เกิดจากสิ่งแวดล้อมอาจบดบังความแตกต่างอันเกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ ยิ่งสัดส่วนของความแตกต่างอัน เกิดจากสิ่งแวดล้อมมีมากก็ยิ่งทำให้การคัดเลือกลักษณะความแตกต่างที่เกิดจากพันธุกรรมที่แท้จริงเป็นไปได้ยาก แต่ถ้าความแตกต่างอันเกิดจากสิ่งแวดล้อมมีน้อย จะทำให้การคัดเลือกมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้เพราะลักษณะที่คัดเลือกไว้จะเป็นลักษณะตรงตามพันธุกรรมที่แท้จริง ดังนั้น โครงการปรับปรุงพันธุ์ข้าวนาน้ำฝนซึ่งปฏิบัติกันอยู่ในปัจจุบัน ในขั้นตอนของการเปรียบเทียบผลผลิตโดยเฉพาะการเปรียบเทียบผลผลิตภายในสถานี หากนักปรับปรุงพันธุ์สามารถเลี่ยงมาทำการทดลองในหลายสภาพแวดล้อมแทน โดยเพิ่มจำนวนปีที่ทดสอบตลอดจนการเพิ่มจำนวนซ้ำ ย่อมมีผลดีกว่าเมื่อทำการทดลองเพียงสถานที่เดียวและจะทำให้การคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวโดยเฉพาะในลักษณะการให้ผลผลิตมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น นักปรับปรุงพันธุ์สามารถประเมินและคัดเลือกข้าวให้ใด้ลักษณะที่ถูกต้องตรงตามพันธุกรรมที่แสดงออกมากขึ้น
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: http://anchan.lib.ku.ac.th/agnet/bitstream/001/2488/1/RIC020481a.pdf
เผยแพร่โดย: กรมการข้าว
คำสำคัญ: ศักยภาพ
คำสำคัญ (EN): Evaluation
รายละเอียด: Summary only
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

สาธิต รัชตเสรีกุล. "กรณีศึกษา: การประเมินศักยภาพการให้ผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนRainfed lowland rice yield potential evaluation: A case study". กรมการข้าว. 2543

สาธิต รัชตเสรีกุล. "กรณีศึกษา: การประเมินศักยภาพการให้ผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนRainfed lowland rice yield potential evaluation: A case study". กรมการข้าว. 2543. Print.



TARR Wordcloud:
กรณีศึกษา: การประเมินศักยภาพการให้ผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝน
สาธิต รัชตเสรีกุล
กรมการข้าว
2543
กรมการข้าว
แป้งข้าวก่ำดัดแปรและผลิตภัณฑ์จากข้าวก่ำเพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพ เชิงป้องกัน ข้าวให้พลังงานผสานคุณค่าอาหาร เสถียรภาพของสายพันธุ์ข้าวนาสวนดีเด่นภายใต้สภาพแวดล้อมที่ต่างกัน รูปพรรณข้าวขึ้นน้ำผลผลิตสูง การประเมินการคัดเลือกแบบวงจรโดยคัดเลือก S1 family ในประชากรข้าว การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาชลประทานในนาราษฎร์ในเขตพื้นที่ศูนย์วิจัยข้าวราชบุรี ผลการใส่ปุ๋ยอินทรีย์ต่างชนิดต่อผลผลิตข้าวนอกนา ระบบการปลูกพืช ปอ-ข้าว ในสภาพน้ำฝน ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมกับการจัดการ และการหาจำนวนของปัจจัยที่จำกัดการให้ผลผลิตของข้าวนาสวนนาน้ำฝน โครงการวิจัยการประเมินศักยภาพในการให้ผลผลิตของข้าวไทยโดยใช้แบบจำลองการเจริญเติบโตของข้าว
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair