สืบค้นงานวิจัย
ผลการดำเนินการโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้างโดยวิธีผสมผสาน จังหวัดพิจิตร ปี 2546-2548
พยุงศักดิ์ สิทธิลภ - กรมส่งเสริมการเกษตร
ชื่อเรื่อง: ผลการดำเนินการโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้างโดยวิธีผสมผสาน จังหวัดพิจิตร ปี 2546-2548
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: พยุงศักดิ์ สิทธิลภ
บทคัดย่อ: การศึกษาในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการดำเนินงานในกิจกรรมต่างๆตามโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้าง โดยวิธีผสมผสาน ในจังหวัดพิจิตร ในช่วงเดือนมกราคม 2546 ซึ่งเริ่มดำเนินการปล่อยแมลงที่เป็นหมัน จนถึงเดือนพฤษภาคม 2548 ซึ่งเป็นช่วงเสร็จสิ้นฤดูกาลเก็บเกี่ยวมะม่วงที่เป็นผลไม้หลักในพื้นที่ดำเนินการ และเพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรคและแนวทางแก้ไขในการดำเนินงานโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้าง โดยวิธีผสมผสาน ในจังหวัดพิจิตร ประชากรที่ใช้เป็นเครื่องมือและกลุ่มตัวอย่างคือกับดักแบบสไตเนอร์ Steiner โดยใช้ข้อมูลแมลงที่เข้ากับดัก ในการวิเคราะห์และประมวลผล โดยแยกเป็นจำนวนกับดัก Steiner ในเขตพื้นที่ดำเนินการ(Core Area) จำนวน 19 กับดักและกับดัก Steiner ในเขตพื้นที่แนวกั้น (Buffer Zone) จำนวน 27 กับดัก นอกจากนั้นได้ศึกษาข้อมูลการควบคุมแมลงวันผลไม้วิธีต่างๆแบบผสมผสานนำ มาประกอบการวิเคราะห์ สรุปผลการดำเนินงาน ผลการศึกษา สรุปได้ว่า การดำเนินการได้จัดทำระบบพิกัดดาวเทียมและจัดทำระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์จัดทำแผนที่ทางภูมิศาสตร์ กำหนดเขตพื้นที่ แยกเป็นเขตพื้นที่ดำเนินการควบคุม (Core Area) และพื้นที่เขตแนวกั้น (Buffer Zone) ครอบคุมพื้นที่ จำนวน 21,350 ไร่ และระบุข้อมูล ดังนี้ การกำหนดจุดวางกับดักในแต่ละจุดห่างกัน 1 ตารางกิโลเมตร ทั้งในเขตพื้นที่ดำเนินการควบคุม (Core Area) จำนวน 19 จุดและพื้นที่เขตแนวกั้น (Buffer Zone)จำนวน 21 จุด การกำหนดจุดปล่อยโดยกำหนดให้แต่ละจุดห่างกัน 350 เมตร ในเขตพื้นที่ดำเนินการควบคุม (Core Area) จำนวน 135 จุดและพื้นที่เขตแนวกั้น (Buffer Zone)จำนวน 155 จุด กำหนดจุดรับซื้อผลผลิตในพื้นที่ดำเนินการ กำหนดเส้นทางคมนาคมในพื้นที่ดำเนินการ เป็นประโยชน์ในการกำหนดเส้นทางในการติดตาม ตรวจสอบการปฏิบัติงานในพื้นที่ ด้านข้อมูลสถิติปริมาณ น้ำฝน ปริมาณความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศ ที่มีความสำคัญต่อการแพร่ระบาดของแมลงวันผลไม้ พบว่ามีปริมาณน้ำฝนและความชื้นสูง เฉลี่ยในช่วงปลายเดือนเมษายนถึงเดือนกันยายน และสูงสุดในเดือนมิถุนายน ทำให้มีประชากรแมลงวันผลไม้สูงด้วย ผลการสำรวจปริมาณประชากรแมลงวันผลไม้ ประชากรแมลงวันผลไม้เพิ่มขึ้นหรือลดลงตามฤดูกาลของผลผลิตมะม่วง โดยพบมากเริ่มตั้งแต่เดือน กุมภาพันธ์ ถึงเดือน มีนาคม ซึ่งผลผลิตมะม่วงเริ่มเก็บเกี่ยว และปริมาณประชากรของแมลงวันผลไม้มีจำนวนสูงสุดในเดือน เมษายน ถึงเดือน พฤษภาคม จำนวน 273.98 ตัว/กับดัก/สัปดาห์ ในเดือน พฤษภาคม พบจำนวน 377.15 ตัว/กับดัก/สัปดาห์ หลังจากนั้นจำนวนประชากรจะลดลงในเดือน ชนิดแมลงวันผลไม้พบว่ามีชนิดแมลงวันผลไม้ที่สำรวจ จำนวน 2 ชนิด คือชนิด Bactrocera dorsalis (Hendel) ; Oriental Fruit Fly และชนิด Bactrocera correcta (Bezzi) : Guava Fruit Fly จากข้อมูลทำให้มีการปล่อยแมลงวันที่เป็นหมันจากการฉายรังสี เพื่อควบคุมแมลงผลไม้ในธรรมชาติ ทั้ง 2 ชนิด คือ Bactrocera dorsalis , Bactrocera correcta ตลอดทั้งปี ชนิดละ 10 ล้านตัวต่อสัปดาห์ รวม 20 ล้านตัวต่อสัปดาห์ ด้านสัดส่วนของแมลงวันผลไม้ทั้ง 2 ชนิด อยู่ที่ 1:1 ส่วน ปริมาณแมลงวันผลไม้ในเขตพื้นที่ดำเนินการ (Core-Area) และพื้นที่เขตแนวกั้น (Buffer-Zone)มีสัดส่วนที่เพิ่มขึ้นและลดลงเหมือนกัน และพบว่าปริมาณแมลงวันผลไม้มากในเขตพื้นที่เขตแนวกั้น (Buffer-Zone) โดยเฉพาะรอยต่อกับอำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก ซึ่งเป็นพื้นที่นอกเขตดำเนินการ เนื่องจากมีแหล่งพืชอาศัยจำนวนมาก ทำให้มีแมลงระบาดเข้ามาในพื้นที่เขตแนวกั้น (Buffer-Zone) ได้ จำนวนแมลงวันผลไม้แต่ละกับดัก พบว่า แต่ละกับดักมีความแตกต่างกัน โดยกับดักที่มีประชากรมากกว่ากับดักอื่นในช่วงเวลาเดียวกัน เกิดเนื่องจากรอบๆ บริเวณกับดักนั้น มีพืชอาศัยของแมลงวันผลไม้อยู่หลายชนิด ได้แก่ ชมพู่ ฝรั่ง กระท้อน มะเดื่อ เป็นต้น ทำให้มีจำนวนของแมลงวันผลไม้มีมากและหมุนเวียน ตามช่วงการสุกแก่ของผลไม้พืชอาศัย การเก็บสุ่มผลไม้ที่เป็นพืชอาศัยหลัก (มะม่วง) รวมทั้งไม้ผล และพืชอื่นๆ ที่เป็นพืชอาศัยของแมลงวันผลไม้ เพื่อนำมาหาเปอร์เซ็นต์การทำลาย การทำลายของแมลงวันผลไม้ที่ร่วงมีมากกว่าผลไม้บนเนื่องจากมีความเหมาะสมในการวางไข่มาก ด้านชนิดพืชอาศัยของแมลงวันผลไม้ในพื้นที่ดำเนินการ จากการศึกษาพบว่ามีพืชอาศัยอื่นๆนอกจากมะม่วงจำนวน 15 ชนิด ส่วนข้อมูลการปล่อยแมลงวันผลไม้ที่เป็นหมันจากการฉายรังสี จำนวนแมลงวันผลไม้ที่ปล่อยการปล่อยแมลงวันผลไม้ที่เป็นหมันจากการฉายรังสี ตั้งแต่ปี 2546 มีการปล่อยแมลงวันที่เป็นหมันจากการฉายรังสี ทั้ง 2 ชนิด คือ Bactrocera dorsalis เฉลี่ย 6.2 ล้านตัวต่อสัปดาห์ Bactrocera correcta เฉลี่ย 4.51 ล้านตัว ต่ำกว่าเป้าหมายที่วางไว้ คือ ชนิดละ 10 ล้านตัวต่อสัปดาห์ ตลอดทั้งปี โดยมีการวัดประสิทธิภาพการออกเป็นตัวเต็มวัยและ ความสามารถในการบิน ทุกครั้งก่อนปล่อย สัดส่วนของแมลงวันผลไม้ที่เป็นหมันยังน้อยกว่าแมลงวันผลไม้ในธรรมชาติ ซึ่งการควบคุมที่มีประสิทธิภาพแมลงวันผลไม้ที่เป็นหมันต้องมากกว่าแมลงวันผลไม้ในธรรมชาติ ถือว่าสามารถควบคุมได้ ส่วนการลดประชากรแมลงวันผลไม้ในธรรมชาติก่อนปล่อยแมลงวันผลไม้ โดยใช้แผ่นล่อควรใช้ในช่วงก่อนฤดูกาลผลไม้พืชอาศัยจะสุกแก่ให้ทั่วพื้นที่และใช้ปีละ ไม่เกิน 3 ครั้งและไม่ควรติดต่อกันเกิน 3 ปีและเหยื่อพิษ มีการใช้ในจุดที่มีการระบาดเฉพาะจุด ด้านการรณรงค์ลดแหล่งแพร่ระบาดของแมลงวันผลไม้ ควรให้เกษตรกรร่วมกันรณรงค์ทำความสะอาดสวนเก็บผลไม้ร่วงหล่นทำลายในช่วงหลังการเก็บเกี่ยว และรณรงค์ทำลายพืชอาศัยอื่นตามฤดูกาลสุกแก่ของผลไม้ ด้านการใช้มวลชนสัมพันธ์และประชาสัมพันธ์โครงการโดยสำนักงานเกษตรจังหวัดพิจิตร ดำเนินการประชาสัมพันธ์ในระดับท้องถิ่นและกลุ่มส่งเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีรังสี กรมส่งเสริมการเกษตร ดำเนินการประชาสัมพันธ์ในระดับประเทศ ซึ่งจัดทำการประชาสัมพันธ์โครงการ ในสื่อต่างๆ เช่นการใช้รถประชาสัมพันธ์กิจกรรมในท้องถิ่น ป้ายโครงการ แผ่นพับ หอกระจายข่าว หนังสือพิมพ์ วิทยุกระจายเสียง และโทรทัศน์ เพื่อประชาสัมพันธ์และสร้างความเข้าใจต่อสาธารณะชน จากการศึกษาได้นำข้อมูลที่ได้ในแต่ละกิจกรรมมาวางแผนและพิจารณาวิธีป้องกันและกำจัดแมลงวันผลไม้ โดยใช้วิธีผสมผสานในแต่ละกิจกรรมให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกันด้านปัญหาและอุปสรรคพบว่ามีแมลงที่เป็นประโยชน์และเป็นศัตรูธรรมชาติ เช่น แมลงช้างปีกใสและแมลงวันก้นขนถูกทำลาย เนื่องจากสารเมทธิลยูจินอล (Methyl eugenol) ดักสูญหายโดยเฉพาะช่วงการตัดแต่งกิ่ง ปัญหาความสม่ำเสมอในการเก็บและแขวนกับดัก โดยเฉพาะฤดูกาลเก็บเกี่ยว เกษตรกรอาสาไม่สามารถส่งกับดักได้เนื่องจากต้องเก็บผลผลิต ความเสียหายหรือสูญเสียแมลงวันผลไม้เนื่องจากกับดักมีน้ำขังทำให้ไม่สามารถตรวจนับและจำแนกแมลงวันผลไม้ได้ ปัญหาความสูญเสียของแมลงวันผลไม้เป็นหมัน จากสาเหตุ ดักแด้มีความอ่อนแอมาก่อนที่จะมาถึงพื้นที่ปล่อย อายุของดักแด้ไม่สม่ำเสมอกัน เมื่อนำมาฉายรังสีทำให้ดักแด้ที่อายุน้อยกว่ากำหนดไม่สามารถพัฒนาเป็นตัวเต็มวัยที่สมบูรณ์ได้ จึงทำให้มีดักแด้ที่ไม่ออ
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: กรมส่งเสริมการเกษตร
คำสำคัญ: ปี 2546-2548
หมวดหมู่:
  1. TARR::พืช::ไม้ผล
  2. 133
หมวดหมู่ AGRIS:
  1. H การอารักพืช (Protection of plants and stored products)::H10 สัตว์ศัตรูพืช (Pests of plants)
  2. 50
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

พยุงศักดิ์ สิทธิลภ. "ผลการดำเนินการโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้างโดยวิธีผสมผสาน จังหวัดพิจิตร ปี 2546-2548". กรมส่งเสริมการเกษตร. 2549

พยุงศักดิ์ สิทธิลภ. "ผลการดำเนินการโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้างโดยวิธีผสมผสาน จังหวัดพิจิตร ปี 2546-2548". กรมส่งเสริมการเกษตร. 2549. Print.



TARR Wordcloud:
ผลการดำเนินการโครงการเขตควบคุมแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้างโดยวิธีผสมผสาน จังหวัดพิจิตร ปี 2546-2548
พยุงศักดิ์ สิทธิลภ
กรมส่งเสริมการเกษตร
2549
โครงสร้างและกระบวนการทำงานของยีนที่เกี่ยวของในการกำหนดเพศ ของแมลงวันผลไม้ Bactrocera tau Walker การยอมรับการดำเนินโครงการส่งเสริมการจัดการศัตรูส้มโอพันธุ์ท่าข่อยแบบผสมผสานของเกษตรกรจังหวัดพิจิตร การดำเนินงานโครงการป้องกันและกำจัดแมลงวันผลไม้โดยวิธีผสมผสานในสวนมะม่วง ศึกษาชีววิธีในการควบคุมปริมาณจุลินทรีย์วิบริโอด้วยจุลินทรีย์บาซิลลัสในห้องปฏิบัติการ ความคิดเห็นของเกษตรกรต่อการดำเนินงานโครงการส่งเสริมการเกษตรในเขตพื้นที่เพื่อความมั่นคง จังหวัดสระแก้ว ปี 2546 ประเมินผลการดำเนินงานโครงการส่งเสริมการเกษตรในเขตพื้นที่เพื่อความมั่นคงปี 2546 จังหวัดปัตตานี ผลการดำเนินงานโครงการฝึกอบรมเกษตรกรหลักสูตรเทคโนโลยีการผลิตพันธุ์อ้อยปี 2546 ประเมินผลโครงการส่งเสริมและพัฒนามังคุด จังหวัดนราธิวาส ปี 2546 ผลการดำเนินงานโครงการแปรรูปสินค้าเกษตรปี 2546 ของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการดำเนินงานโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ อำเภอกุดจับ จังหวัดอุดรธานี ปี 2546
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair