สืบค้นงานวิจัย
ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Pabriciousl))
จิรนันท์ ปิยะพงษ์กุล - สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)
ชื่อเรื่อง: ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Pabriciousl))
ชื่อเรื่อง (EN): Scotinophara coarctata (Pabriciousl)
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: จิรนันท์ ปิยะพงษ์กุล
หน่วยงานสังกัดผู้แต่ง:
  1. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
บทคัดย่อ: แมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Fabricius) เป็นแมลงศัตรูข้าวที่พบระบาดบางปีและบางพื้นที่ในประเทศไทย พบระบาดรุนแรงในภาคใต้ แต่ปัจจุบันมีการแพร่กระจายไปยังพื้นที่ภาคกลางของประเทศ แมลงหล่าสามารถเข้าทำลายข้าวได้ทุกระยะการเจริญเติบโต กรณีที่มีการระบาดอย่างรุนแรงต้นข้าวจะเหี่ยวแห้งตาย ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผลผลิตข้าวอย่างมาก การป้องกันกำจัดแมลงชนิดนี้ทำได้ยากเนื่องจากยังขาดข้อมูลสำคัญทางนิเวศวิทยา การเข้าใจถึงปัจจัยจำกัดที่ควบคุมอัตราการตายและการเกิดมีความสำคัญ ที่จะทำให้เข้าใจโครงสร้างและพลวัตรประชากร การวิจัยทดลองภายใต้สภาพห้องปฏิบัติการและโรงเรือน ที่กรมการข้าว (เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคม 2558 ถึง ตุลาคม 2559) กิจกรรมวิจัยที่ 1 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาตารางชีวิตแบบเจาะจงวัย ใช้อธิบายอัตราการและการเกิดในแต่ละช่วงอายุของประชากรเพศเมียการศึกษาเริ่มด้วยนำตัวอ่อนระยะที่ 1 จำนวนตั้งตัน 580, 510, 510, 515 และ 434 ตัว มาใช้ทดลองที่ 20,25, 28, 30 °C และภายใต้โรงเรือน ตัวอ่อนมีการลอกคราบ 5 ครั้ง ตัวอ่อนที่พัฒนาจนเป็นตัวเต็มวัยในแต่ละสภาวะเท่ากับ 60, 146, 105, 92 และ 76 ตัว ช่วงเวลาวงจรชีวิตของแมลงหล่าทั้งในระยะตัวอ่อนและตัวเต็มวัยแตกต่างกัน คือ ที่ 20 °C ระยะการเจริญเติบโตยาวนานที่สุด (131.3 ±5.7 วัน) ตามมาด้วยที่ 25C (118.6 ±5.7 วัน) ภายใต้โรงเรือน (101.9 ±8.7 วัน) 28 °C (88.2 ±6.1 วัน) และ 30 °C (76.7 ±3.9 วัน) ระยะเวลาการพัฒนาของตัวอ่อน ตัวเต็มวัย และอายุขัยเฉลี่ยในแมลงหล่า พบว่ามีปฏิสัมพันธ์กันอย่างมี นัยสำคัญกับอุณหภูมิเลี้ยง ผลวิจัยชี้ให้เห็นว่าแมลงหล่ามีการตายเป็นปริมาณมาก โดยเฉพาะในระยะตัวอ่อน (66.2 ถึง 89.7%) การตายที่สูงในระยะตัวอ่อนอาจส่งผลลบต่อขนาดของประชากรแมลง และในช่วงเวลาดังกล่าวประชากรแมลงมีความอ่อนแอ ดังนั้น อาจหาวิธีการเข้าไปควบคุมเพื่อป้องกันการระบาดของแมลงให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ประเด็นสำคัญจากกราฟแสดงการตายของแมลงที่ภายใต้สภาพโรงเรือน พบว่าแมลงมีการปรับตัวต่อความผันแปรของอุณหภูมิระหว่างวันได้ โดยเฉพาะช่วงอายุ 90-125 วัน พบว่าอยู่รอดได้ดี ผลการศึกษาตารางความอุดมพันธุ์ของแมลงหล่า พบว่า ค่าทางคุณลักษณะทางชีววิทยาที่สำคัญมีความแตกต่างกันในแต่ละอุณหภูมิเช่นเดียวกัน โดยแมลงหล่าที่เลี้ยงภายใต้อุณหภูมิ 28 °C สามารถเพิ่มประชากรสูงที่สุด (Ro2.88) อย่างไรก็ตาม กลุ่มตัวเต็มวัยที่เลี้ยงภายใต้โรงเรือนสามารถปรับตัวอยู่รอดได้ดีกว่าอีกสองกลุ่ม (28 และ 25*) ดังนั้นค่าประสิทธิภาพการเพิ่มจำนวนของกลุ่มที่เลี้ยงในโรงเรือนจึงมีค่าสูงที่สุด และระยะเวลาที่ แมลงหล่ามีแนวโน้มเพิ่มเป็นสองเท่า เท่ากับ 78.8 วัน (25 °C) 44.7 วัน (28 °C) และ 61.9 วัน (โรงเรือน) กิจกรรมวิจัยที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบของอุณหภูมิเลี้ยงที่มีต่อช่วงอุณหภูมิวิกฤติค่าอุณหภูมิในช่วงดังกล่าวสามารถนำมาอธิบายความสามารถของแมลงในการปรับตัวในพื้นที่ และการตอบสนองของแมลงต่อภาวะโลกร้อน ทำการทดลองโดยปรับอุณหภูมิทดลองด้วยอัตราเร็วคงที่ที่ 0.05 °C ต่อนาที จากนั้นวิเคราะห์หาค่าอุณหภูมิที่ทำให้แมลงตายที่ 50 และ 999 ด้วยการตรวจสอบจำนวนแมลงที่ตายหลังจากที่นำไปทดสอบ 72 ชั่วโมง ผลวิจัยแสดงให้เห็นว่า บางกลุ่มของแมลงหล่าอาจมีความสามารถที่จะอยู่รอด เมื่อต้องเผชิญกับอุณหภูมิที่เพิ่มสูงขึ้นในรูปแบบที่มีการเปลี่ยนแปลงแบบปกติ เนื่องจากช่วงความทนทานต่ออุณหภูมิวิกฤติสูง (ULT) กว้างกว่าช่วงความทนทานต่ออุณหภูมิวิกฤติต่ำ (LLT) ดังนั้น ในสภาพธรรมชาติอาจมีแมลงหล่าบางตัวที่สามารถที่จะฟื้นตัว ด้วยการปรับอุณหภูมิร่างกายให้กลับมาอยู่ในช่วงความทนทาน ทางนิเวศวิทยา ภายหลังที่อุณหภูมิสิ่งแวดล้อมที่อยู่ในช่วงวิกฤติเป็นระยะเวลาสั้นๆ กลับสู่ภาวะปกติ อย่างไรก็ตาม ถ้าหากอุณหภูมิอากาศมีการเพิ่มสูงขึ้นเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน อาจทำให้แมลงไม่สามารถที่จะฟื้นตัวเองและนำไปสู่การตายได้ ในขณะที่ ผลวิจัยชี้ให้เห็นประเด็นสำคัญว่า แมลงหล่ามีความสามารถในการปรับตัวให้คุ้นชินกับอุณหภูมิ แต่อยู่ในขอบเขตจำกัด เนื่องจากมีความยืดหยุ่นต่อการปรับช่วงอุณหภูมิวิกฤติน้อย โดยกลุ่มแมลงหล่าที่เลี้ยงที่อุณหภูมิสูง (28 °C และโรงเรือน) สามารถที่จะปรับหรือเพิ่มช่วง ULT ได้น้อยกว่า 1 °C เมื่อเทียบกับกลุ่มที่เลี้ยงที่ 25 °C ดังนั้น ผลจากการวิจัยนี้จึงคาดการณ์ว่า เมื่อแมลงต้องเผชิญกับความรุนแรงของสภาพอากาศ เช่น การเกิดคลื่นความร้อน ที่เกิดถี่ขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ แมลงหล่าอาจทนทานต่อสภาวะเครียดเนื่องจากอุณหภูมิสูงได้เพียงระยะเวลาสั้นๆ และส่งผลกระทบต่อการลดขนาดของประชากรแมลงหล่าในพื้นที่ได้ อย่างไรก็ตาม ผลกระทบของสภาวะเครียดจากอุณหภูมิสูงอาจส่งผลกระทบ สร้างความเสียหาต่อสัตว์ที่มีประโยชน์ในระบบนิเวศ เช่น กลุ่มศัตรูธรรมชาติ มากกว่าที่แมลงหล่าอาจจะได้รับ สรุป ข้อมูลจากตารางชีวิตของแมลงหล่า สามารถนำมาประกอบการทำนายการระบาด และหาแนวทางในการสร้างกลยุทธ์มาจัดการแมลงหล่าในช่วงที่เหมาะสม และการทราบช่วงอุณหภูมิวิกฤติของแมลงหล่า เป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญในการอธิบายผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิสิ่งแวดล้อมที่จะมีต่อความเหมาะสมที่จะกระจายตัวในพื้นที่นั้นของประชากรแมลงหล่า
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)
คำสำคัญ: ระยะพักก่อนเข้าสู่ระยะสืบพันธุ์
คำสำคัญ (EN): reproductive diapause
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

จิรนันท์ ปิยะพงษ์กุล. "ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Pabriciousl))Scotinophara coarctata (Pabriciousl)". สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) . 2558

จิรนันท์ ปิยะพงษ์กุล. "ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Pabriciousl))Scotinophara coarctata (Pabriciousl)". สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) . 2558. Print.



TARR Wordcloud:
ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Pabriciousl))
จิรนันท์ ปิยะพงษ์กุล
สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)
4 กรกฎาคม 2558
ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Fabricious)) ชีววิทยาและนิเวศวิทยาเพื่อคาดการณ์การแพร่ระบาดของแมลงหล่า (Scotinophara coarctata (Fabricious)) การศึกษาประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงในการป้องกันกำจัดแมลงหล่า Scotinophara coarctata (Fabricious) กระบวนการส่งเสริมจริยธรรมในการประพฤติตนอย่างเหมาะสมของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้ - แพร่ เฉลิมพระเกียรติ จังหวัดแพร่ กลวิธีการเรียนรู้ภาษาอังกฤษของนักศึกษาสาขาพัฒนาการท่องเที่ยว ชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยแม่โจ้–แพร่ เฉลิมพระเกียรติ ชีววิทยาและนิเวศวิทยาของหิ่งห้อยบางชนิดที่พบในพื้นที่ภาคเหนือของไทย ชีววิทยา และ นิเวศวิทยาของสาหร่ายสายใบในประชาคมสาหร่ายทะเล ของจังหวัดนครศรีธรรมราช การประมวลผลสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงเพื่อคาดการณ์โรคสำคัญในพื้นที่ปลูกพริก อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ ชีววิทยาบางประการของปลากระดี่มุกในพรุโต๊ะแดง จังหวัดนราธิวาส การระบาดของเพลี้ยแป้งสีชมพู (Phenacoccus manihoti MAT-FERR.) ในจังหวัดกำแพงเพชร
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair