สืบค้นงานวิจัย
การศึกษาระบบการจัดการชลประทานในเขตพื้นที่สูง :กรณีศึกษาระบบชลประทานของชาวกะเหรี่ยงในภาคเหนือของประเทศไทย
นันธิกา ตั้งเจริญพาณิชย์ - มหาวิทยาลัยมหิดล
ชื่อเรื่อง: การศึกษาระบบการจัดการชลประทานในเขตพื้นที่สูง :กรณีศึกษาระบบชลประทานของชาวกะเหรี่ยงในภาคเหนือของประเทศไทย
ชื่อเรื่อง (EN): A study of management of hill irrigation : a case study of an indigenous Karen irrigation in Northern Thailand
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: นันธิกา ตั้งเจริญพาณิชย์
บทคัดย่อ: การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการพัฒนาการ การบริหารจัดการตลอดจนเงื่อนไขปัจจัย ลักษณะเด่นและลักษณะด้อยของการบริหารจัดการระบบชลประทานบนพื้นที่สูง กรณีศึกษาระบบ ชลประทานฝาย โม่งหลวง ซึ่งเป็นระบบชลประทานชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง หมู่ที่ 6 ตำบลกองแขก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการศึกษาพบว่า การเพิ่มขึ้นของประชากรเป็นปัจจัยและเงื่อนไขผลักดันให้ชุมชนจำเป็นต้องพัฒนา ระบบชลประทานฝายโม่งหลวง เพื่อเพิ่มผลผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการที่เพิ่มขึ้น ซึ่งน้ำสำหรับการทำการเกษตร เป็นปัจจัยสำคัญในการเพิ่มผลผลิตดังกล่าวบนพื้นฐานองค์ความรู้เกี่ยวกับการบริหารจัดการน้ำ ที่สืบทอดจาก บรรพบุรุษสู่คนรุ่นอายุปัจจุบันผ่านหัวหน้าเหมืองฝายและองค์ความรู้สมัยใหม่ที่ใช้บริหารจัดการน้ำของชุมชน กระบวนการบริหารจัดการน้ำของฝายโม่งหลวงมีองค์กรรับผิดชอบชัดเจน แบ่งภารกิจออกเป็น 5 ประการ คือ 1. การบำรุงรักษา 2. การจัดหาน้ำ 3. การจัดสรรน้ำ 4. การระดมทรัพยากร 5. การแก้ไขปัญหา ข้อ ขัดแย้ง แต่ละภารกิจต่างปฏิบัติงานไปตามบทบาทหน้าที่อย่างไม่ซับซ้อน สมาชิกผู้ใช้น้ำรู้จักสิทธิและหน้าที่ ของตนเอง มีการทำงานร่วมกันในกิจกรรม ตามระบบชลประทานเพื่อความอยู่รอดร่วมกัน ปัญหาข้อขัดแย้งในกลุ่ม สมาชิก ผู้ใช้น้ำมีไม่มากนัก เนื่องจากปลูกพืชครั้งเดียว ปัญหาจะมีบ้างในเรื่องการได้รับการจัดสรรน้ำไม่ทั่วถึงใน ช่วงเพาะปลูกระหว่างสมาชิกที่อยู่ทางต้นน้ำกับปลายน้ำ แต่หัวหน้าเหมืองฝายสามารถแก้ไขปัญหาได้โดยวิธี ไกล่เกลี่ย ปัญหาที่แก้ไขได้ยาก คือการขัดแย้งระหว่างฝายที่ชุมชนอื่น ๆ เงื่อนไขและปัจจัยในการบริหารจัดการเหมืองฝาย ได้แก่ ลักษณะทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม เช่น ความเชื่อเรื่องผีฝาย ทำให้สมาชิกเคารพผู้นำและกฎเกณฑ์กติกาต่างๆ ในการใช้น ้ำและการบริหารจัดการ เหมืองฝาย ส่วนลักษณะเด่นของฝายโม่งหลวงคือ เป็นฝายขนาดเล็กในชุมชนขนาดเล็กที่ทำการเพาะปลูก ส่วน ลักษณะด้อย คือ โครงสร้างทางกายภาพของระบบชลประทานไม่แข็งแรง จัดส่งน้ำได้ไม่ทั่วถึง ข้อเสนอแนะเพื่อการวิจัย ควรส่งเสริมให้มีการวิจัยระบบชลประทานในพื้นที่สูงทั้งระบบเพื่อ ประโยชน์ต่อการผลิตทั้งพื้นที่
บทคัดย่อ (EN): This research is a qualitative study of hill irrigation system in Northern Thailand. The main objective of this study is to investigate the pattern of hill irrigation water management. The Karen irrigation system of Fai Mongluang Mu 6 Tambon Kongkaek, Mae Cham District, Ching Mai Province was selected for this study. Methodlogy research is the qualitive research. The results of the study indicated that the development of the irrigation system occurred as a response to population pressure, increased in rice production, and stable water supply throughout the cropping season. This knowledge of irrigation construction and water management has been handed down from generation to generation through the irrigation leader. In addition, new knowledge on water management has been incorporated into the existing water management system. The Fai Mongluang irrigation organization was composed of one irrigation leader, four irrigation committees, and twenty five water users, whose roles were defined under the customary rules. The irrigation organization involves five water management activities : water acquisition, water allocation, system maintenance, resource mobilization, and conflict management. All water users had to participate in all irrigation activities in exchange for water use right. The water management activities in Fai Mongluang have less complexity due to the size of the system and cropping pattern. Some irrigation conflicts occurred sporadically during the growing season, particularly between the head and tail-end water users. However, the irrigation leader was successful in resolving these conflicts. For intersystem conflicts, the irrigation leader was unable to resolve these conflicts. As a result, the village headman had to step in. Social, economic and cultural factors have influenced the management of hill irrigation of Fai Mongluang. The belief in weir spirit helps enforce the weir and water management regulations among its water users. The strength of Fai Mongluang is at its small scale,which serves only a small group of cultivators in subsistence farming. The weakness of Fai Mongluang is a deficiency of its physical structures in conveying the irrigation water. Research Recommendation : Further research should be conducted on the overall management system of hill irrigation for highland agricultural development.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: http://dcms.thailis.or.th/dcms/dccheck.php?Int_code=126&RecId=2405&obj_id=1278
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยมหิดล
คำสำคัญ: ไทย (ภาคเหนือ)
เจ้าของลิขสิทธิ์: มหาวิทยาลัยมหิดล
รายละเอียด: This research is a qualitative study of hill irrigation system in Northern Thailand. The main objective of this study is to investigate the pattern of hill irrigation water management. The Karen irrigation system of Fai Mongluang Mu 6 Tambon Kongkaek, Mae Cham District, Ching Mai Province was selected for this study. Methodlogy research is the qualitive research. The results of the study indicated that the development of the irrigation system occurred as a response to population pressure, increased in rice production, and stable water supply throughout the cropping season. This knowledge of irrigation construction and water management has been handed down from generation to generation through the irrigation leader. In addition, new knowledge on water management has been incorporated into the existing water management system. The Fai Mongluang irrigation organization was composed of one irrigation leader, four irrigation committees, and twenty five water users, whose roles were defined under the customary rules. The irrigation organization involves five water management activities : water acquisition, water allocation, system maintenance, resource mobilization, and conflict management. All water users had to participate in all irrigation activities in exchange for water use right. The water management activities in Fai Mongluang have less complexity due to the size of the system and cropping pattern. Some irrigation conflicts occurred sporadically during the growing season, particularly between the head and tail-end water users. However, the irrigation leader was successful in resolving these conflicts. For intersystem conflicts, the irrigation leader was unable to resolve these conflicts. As a result, the village headman had to step in. Social, economic and cultural factors have influenced the management of hill irrigation of Fai Mongluang. The belief in weir spirit helps enforce the weir and water management regulations among its water users. The strength of Fai Mongluang is at its small scale,which serves only a small group of cultivators in subsistence farming. The weakness of Fai Mongluang is a deficiency of its physical structures in conveying the irrigation water. Research Recommendation : Further research should be conducted on the overall management system of hill irrigation for highland agricultural development.
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

นันธิกา ตั้งเจริญพาณิชย์. "การศึกษาระบบการจัดการชลประทานในเขตพื้นที่สูง :กรณีศึกษาระบบชลประทานของชาวกะเหรี่ยงในภาคเหนือของประเทศไทยA study of management of hill irrigation : a case study of an indigenous Karen irrigation in Northern Thailand". มหาวิทยาลัยมหิดล. 2547

นันธิกา ตั้งเจริญพาณิชย์. "การศึกษาระบบการจัดการชลประทานในเขตพื้นที่สูง :กรณีศึกษาระบบชลประทานของชาวกะเหรี่ยงในภาคเหนือของประเทศไทยA study of management of hill irrigation : a case study of an indigenous Karen irrigation in Northern Thailand". มหาวิทยาลัยมหิดล. 2547. Print.



TARR Wordcloud:
การศึกษาระบบการจัดการชลประทานในเขตพื้นที่สูง :กรณีศึกษาระบบชลประทานของชาวกะเหรี่ยงในภาคเหนือของประเทศไทย
นันธิกา ตั้งเจริญพาณิชย์
มหาวิทยาลัยมหิดล
2547
พฤติกรรม ในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมของชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง ในเขตและนอกเขตรับผิดชอบของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งหลวงตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ ปัญหาและอุปสรรคในการจัดกรรมสิทธิ์ที่ดินเพื่อการชลประทาน : กรณีศึกษาโครงการคลองสียัด การวิเคราะห์กรณีฐานของโครงการกลไกการพัฒนาที่สะอาดด้านชีวมวลและก๊าซชีวภาพในประเทศไทย การเปลี่ยนแปลงราคาที่ดินเพื่ออยู่อาศัย ปี 2530-2540 : กรณีศึกษา แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ การเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดินในพื้นที่เมืองและผลกระทบต่อลักษณะอุทกวิทยาลุ่มน้ำ : กรณีศึกษาลุ่มน้ำกะตะ ตำบลกะรน อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต การจัดการท่องเที่ยวเชิงเกษตร : กรณีศึกษา ตำบลบางรักน้อย จังหวัดนนทบุรี การหาพื้นที่ปลูกลำไยที่เหมาะสมสภาพการชลประทานรูปแบบต่างๆในอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ความต้องการของเกษตรกรเพื่อเข้ารับการอบรมหลักสูตรการจัดการธุรกิจเกษตร: กรณีศึกษา ตำบลเวียงยอง อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน การวิเคราะห์เศรษฐกิจการผลิตสุราพื้นบ้านของชุมชนในประเทศไทย กรณีศึกษาการผลิตเหล้าขาวในจังหวัดเชียงรายและแพร่ การจัดการน้ำเพื่อการเกษตรในเขตพื้นที่ชลประทานลำปาว จังหวัดกาฬสินธุ์
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair