สืบค้นงานวิจัย
การติดตามประเมินผลทรัพยากรหลังการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ชายฝั่งบริเวณสถานีวิจัยทรัพยากรชายฝั่งจังหวัดระนอง
ปรีดามน คำวชิรพิทักษ์ - มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ชื่อเรื่อง: การติดตามประเมินผลทรัพยากรหลังการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ชายฝั่งบริเวณสถานีวิจัยทรัพยากรชายฝั่งจังหวัดระนอง
ชื่อเรื่อง (EN): Monitoring of Disturbed Forest Ecosystem after Applied Forest Restoration Program at Ranong Research Station
บทคัดย่อ: ระบบนิเวศป่าไม้บริเวณชายฝั่งทะเล ประกอบด้วย ป่าชายเลนและป่าชายหาด ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ธรณีพิบัติภัย เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 ส่งผลให้ต้นไม้และส่งมีชีวิตอื่นๆ ล้มตายลง และความเสียหายที่เกิดจากตะกอนดินที่คลื่นนำมาทับถม ตลอดจนน้ำเค็มจำนวนมากที่ท่วมขังในป่าชายเลนและป่าชายหาด ผลกระทบดังกล่าวทำให้ระบบนิเวศป่าไม้ชายฝั่งทั้งชนิดพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ และจุลินทรีย์ในดินเกิดการเปลี่ยนแปลงหรืออาจสูญหายได้ เนื่องจากสภาพแวดล้อมถูกเปลี่ยนแปลงในระดับที่รุนแรงและกะทันหัน จึงควรได้รับการฟื้นฟู และติดตามการเปลี่ยนแปลงอย่างเร่งด่วนทั้งป่าชายหาดและป่าชายเลน โดยการวางแปลงศึกษาสังคมพืช เพื่อสำรวจชนิดไม้และการเติบโตของต้นไม้ รวมถึงการศึกษาสมบัติทางเคมีของดิน เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานในการจัดการฟื้นฟูสภาพพื้นที่ต่อไปในอนาคต ลักษณะสังคมพืชของแปลงตัวอย่างป่าชายหาด พบไม้สนทะเล (Casuarina equisetifolia) ที่เกิดจากเมล็ดที่ถูกพัดพามาเป็นไม้เด่นในแปลง นอกจากนั้นยังพบชนิดไม้อื่นๆ เช่น เกด หูกวาง ยางนา และสารภีทะเล เป็นต้น ซึ่งชนิดไม้เหล่านี้เกิดจากการปลูกฟื้นฟู จากความโตและความสูงของไม้สนทะเลนำมาสร้างสมการความสัมพันธ์ระหว่างมวลชีวภาพกับมิติของความโต ทำให้ได้สมการและสามารถนำมาคำนวณหามวลชีวภาพของไม้สนทะเลในพื้นที่ได้ โดยไม้สนทะเล มีปริมาณมวลชีวภาพของลำต้น กิ่ง และใบ มีค่าเท่ากับ 1.579, 1.180 และ 0.883 ตันต่อไร่ ตามลำดับ คิดเป็นปริมาณมวลชีวภาพรวมเท่ากับ 3.642 ตันต่อไร่ ลักษณะสังคมพืชของแปลงตัวอย่างป่าชายเลนที่ได้ดำเนินการปลูก พบไม้ลำแพน มีจำนวนมากที่สุด รองลงมาคือ แสมขาว โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ่ และโปรงแดง ตามลำดับ นอกจากนี้ยังได้วางแปลงบริเวณปากน้ำคลองกำพวนร่วมด้วย พบว่า ในแปลงที่ 1 ไม้สนทะเล มีค่าดัชนีความสำคัญ (IVI) สูงสุด เท่ากับ 129.74 รองลงมาคือ โกงกางใบใหญ่ โกงกางใบเล็ก และแสมขาว ตามลำดับ และในแปลงที่ 2 ไม้โกงกางใบเล็ก มีค่าดัชนีความสำคัญสูงสุด เท่ากับ 185.98 รองลงมาคือ โกงกางใบใหญ่ สนทะเล และตะบูนขาว ตามลำดับ สมบัติทางเคมีบางประการของดินป่าชายหาด พบว่า ค่าปฏิกริยาดิน (pH) มีค่าเป็นกลาง ปริมาณเกลือที่ละลายได้ (Ec) มีค่าน้อยถึงน้อยมาก ปริมาณอินทรียวัตถุ (OM) มีค่าค่อนข้างต่ำ ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด (N) มี 0.03-0.05 % ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์มีค่าต่ำ ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีค่าต่ำมาก ปริมาณแคลเซียมและแมกนีเซียมมีค่าค่อนข้างต่ำ ในขณะที่ป่าชายเลนพบว่า ค่าปฏิกริยาดิน (pH) มีค่าเป็นด่างเล็กน้อย ปริมาณเกลือที่ละลายได้ (Ec) มีค่ามาก ปริมาณอินทรียวัตถุ (OM) มีค่าค่อนข้างต่ำถึงค่อนข้างสูง ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด (N) มี 0.15-0.20 % ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์มีค่าสูง ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีค่าสูงมาก ปริมาณแคลเซียมและแมกนีเซียมมีค่าค่อนข้างมาก ระบบนิเวศป่าชายหาดและป่าชายเลนที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัตินั้นมีผลกระทบค่อนข้างมาก และการดำเนินการฟื้นฟูสภาพธรรมชาตินั้นไม่สามารถเร่งรีบได้ ต้องรอคอยให้มีการปรับตัวสักระยะ จากระยะเวลาการฟื้นฟูตามธรรมชาติที่ผ่านมาป่าชายหาดและป่าชายเลนมีแนวโน้มในการเกิดทดแทนตามธรรมชาติเป็นไปในทางที่ดี คือมีการเติบโตของกล้าไม้ที่ขึ้นอยู่อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งคุณสมบัติดินที่มีพัฒนาการเข้าสู่สภาวะปกติ มีการสะสมปริมาณธาตุอาหาร ดังนั้นแนวทางในการฟื้นฟูควรจะดำเนินการโดยอาศัยมนุษย์เข้าไปช่วยในการดูแลจัดการ ให้สภาพพื้นที่มีศักยภาพในการพัฒนาได้เต็มที่ ควบคู่ไปกับการทดแทนตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นอยู่อย่างต่อเนื่องในเวลาเดียวกัน ระบบนิเวศป่าไม้บริเวณชายฝั่งทะเล ประกอบด้วย ป่าชายเลนและป่าชายหาด ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ธรณีพิบัติภัย เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 ส่งผลให้ต้นไม้และส่งมีชีวิตอื่นๆ ล้มตายลง และความเสียหายที่เกิดจากตะกอนดินที่คลื่นนำมาทับถม ตลอดจนน้ำเค็มจำนวนมากที่ท่วมขังในป่าชายเลนและป่าชายหาด ผลกระทบดังกล่าวทำให้ระบบนิเวศป่าไม้ชายฝั่งทั้งชนิดพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ และจุลินทรีย์ในดินเกิดการเปลี่ยนแปลงหรืออาจสูญหายได้ เนื่องจากสภาพแวดล้อมถูกเปลี่ยนแปลงในระดับที่รุนแรงและกะทันหัน จึงควรได้รับการฟื้นฟู และติดตามการเปลี่ยนแปลงอย่างเร่งด่วนทั้งป่าชายหาดและป่าชายเลน โดยการวางแปลงศึกษาสังคมพืช เพื่อสำรวจชนิดไม้และการเติบโตของต้นไม้ รวมถึงการศึกษาสมบัติทางเคมีของดิน เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานในการจัดการฟื้นฟูสภาพพื้นที่ต่อไปในอนาคต ลักษณะสังคมพืชของแปลงตัวอย่างป่าชายหาด พบไม้สนทะเล (Casuarina equisetifolia) ที่เกิดจากเมล็ดที่ถูกพัดพามาเป็นไม้เด่นในแปลง นอกจากนั้นยังพบชนิดไม้อื่นๆ เช่น เกด หูกวาง ยางนา และสารภีทะเล เป็นต้น ซึ่งชนิดไม้เหล่านี้เกิดจากการปลูกฟื้นฟู จากความโตและความสูงของไม้สนทะเลนำมาสร้างสมการความสัมพันธ์ระหว่างมวลชีวภาพกับมิติของความโต ทำให้ได้สมการและสามารถนำมาคำนวณหามวลชีวภาพของไม้สนทะเลในพื้นที่ได้ โดยไม้สนทะเล มีปริมาณมวลชีวภาพของลำต้น กิ่ง และใบ มีค่าเท่ากับ 1.579, 1.180 และ 0.883 ตันต่อไร่ ตามลำดับ คิดเป็นปริมาณมวลชีวภาพรวมเท่ากับ 3.642 ตันต่อไร่ ลักษณะสังคมพืชของแปลงตัวอย่างป่าชายเลนที่ได้ดำเนินการปลูก พบไม้ลำแพน มีจำนวนมากที่สุด รองลงมาคือ แสมขาว โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ่ และโปรงแดง ตามลำดับ นอกจากนี้ยังได้วางแปลงบริเวณปากน้ำคลองกำพวนร่วมด้วย พบว่า ในแปลงที่ 1 ไม้สนทะเล มีค่าดัชนีความสำคัญ (IVI) สูงสุด เท่ากับ 129.74 รองลงมาคือ โกงกางใบใหญ่ โกงกางใบเล็ก และแสมขาว ตามลำดับ และในแปลงที่ 2 ไม้โกงกางใบเล็ก มีค่าดัชนีความสำคัญสูงสุด เท่ากับ 185.98 รองลงมาคือ โกงกางใบใหญ่ สนทะเล และตะบูนขาว ตามลำดับ สมบัติทางเคมีบางประการของดินป่าชายหาด พบว่า ค่าปฏิกริยาดิน (pH) มีค่าเป็นกลาง ปริมาณเกลือที่ละลายได้ (Ec) มีค่าน้อยถึงน้อยมาก ปริมาณอินทรียวัตถุ (OM) มีค่าค่อนข้างต่ำ ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด (N) มี 0.03-0.05 % ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์มีค่าต่ำ ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีค่าต่ำมาก ปริมาณแคลเซียมและแมกนีเซียมมีค่าค่อนข้างต่ำ ในขณะที่ป่าชายเลนพบว่า ค่าปฏิกริยาดิน (pH) มีค่าเป็นด่างเล็กน้อย ปริมาณเกลือที่ละลายได้ (Ec) มีค่ามาก ปริมาณอินทรียวัตถุ (OM) มีค่าค่อนข้างต่ำถึงค่อนข้างสูง ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด (N) มี 0.15-0.20 % ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์มีค่าสูง ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีค่าสูงมาก ปริมาณแคลเซียมและแมกนีเซียมมีค่าค่อนข้างมาก ระบบนิเวศป่าชายหาดและป่าชายเลนที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัตินั้นมีผลกระทบค่อนข้างมาก และการดำเนินการฟื้นฟูสภาพธรรมชาตินั้นไม่สามารถเร่งรีบได้ ต้องรอคอยให้มีการปรับตัวสักระยะ จากระยะเวลาการฟื้นฟูตามธรรมชาติที่ผ่านมาป่าชายหาดและป่าชายเลนมีแนวโน้มในการเกิดทดแทนตามธรรมชาติเป็นไปในทางที่ดี คือมีการเติบโตของกล้าไม้ที่ขึ้นอยู่อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งคุณสมบัติดินที่มีพัฒนาการเข้าสู่สภาวะปกติ มีการสะสมปริมาณธาตุอาหาร ดังนั้นแนวทางในการฟื้นฟูควรจะดำเนินการโดยอาศัยมนุษย์เข้าไปช่วยในการดูแลจัดการ ให้สภาพพื้นที่มีศักยภาพในการพัฒนาได้เต็มที่ ควบคู่ไปกับการทดแทนตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นอยู่อย่างต่อเนื่องในเวลาเดียวกัน
บทคัดย่อ (EN): The forest ecology in coastal area compose of mangrove forest and beach forest, were affect from tsunami disaster on 26 December 2547. The effects to these trees consist of die down, branch broken and making damage from sediment that wave brings to pile up and change to sand dune topography. The sand dune could be changed mangrove forest to beach forest by destroy mangrove tree and stimulate the establishment of beach forest tree particularly Casuarina equisetifolia. The case of seawater flooding in beach forest floor, which may made damage to both of plants, animals, and the microorganisms in the forest floor. It may be change or lost because of the environment was modified in the level that is severe and sudden. This area should have done the restoration, and follow by monitor the change of forest ecology by do the sample study plot to study plant community growth of tree and soil property to be the base data for rehabilitate the area in the future. Plant community character of beach forest around the disturbed area showed species dominant by Casuarina equisetifolia establish from seed that distribute and burden under the soils before. Other species such as Manilkara hexandra, Terminalia catappa, Dipterocarpus alatus and Calophyllum inophyllum are occurred. These trees were planted after destroyed by tsunami disaster. Growth and production of trees were evaluated by using allometric relation equation between biomass and the dimension of trees. The result showed that the biomass of trunk , branch , and leaf of Casuarina equisetifolia equal to 1.579, 1.180 and 0.883 a ton per rai respectively and the totals biomass to 3.642 ton per rai. Plant community character of mangrove forest around the disturbed area showed species dominant by Sonneratia ovata, Avicennia alba, Rhizophora apiculata, Rhizophora nucronata and Ceriops tagal establish from planted the seedling after destroyed by tsunami disaster. The other sample plots were set at Khlong Kompuan estuary compose of two forest type as beach forest and mangrove forest. Casuarina equisetifolia is the dominant species in beach forest which show IVI value as equal to 129.74. Rhizophora apiculata is the dominant species in mangrove forest which show IVI value as equal to 185.98 follows by Rhizophora nucronata, Casuarina equisetifolia and Ceriops roxburghiana. Some soil properties of forest beach showed that soil reaction (pH) was neutral, salt quantity which can dissolve (Ec) was low to very low value, organic matter content (OM) was rather low. Total nitrogen content (N) range about 0.03-0.05 %, available phosphorus was low value, exchangeable potassium was very low value and exchangeable calcium and magnesium are valuable rather low. While, soil properties of mangrove forest showed that soil reaction (pH) was rather alkaline, salt quantity which can dissolve (Ec) was high value, organic matter content (OM) was rather low. Total nitrogen content (N) range about 0.15-0.20 %, available phosphorus was high value, exchangeable potassium was very high value and exchangeable calcium and magnesium are valuable rather high. Beach forest and mangrove forest ecology where receive the effect from tsunami disaster affect rather very strong. The rehabilitation process should be done slowly and continually. It cannot hasten and must wait have some distance adapting from period of restoration time as its nature succession. From the monitoring result pointed that beach forest and mangrove forest tend to be the good way to recover by step of restoration such as the growth of seedling was continuously and soil properties that have the development to the usual condition. There is quantity nutrient accumulation thus the trend in the restoration. The further management for future should be done by human to taking care tree to continually growth and improve the site to be appropriate for development forest restor The forest ecology in coastal area compose of mangrove forest and beach forest, were affect from tsunami disaster on 26 December 2547. The effects to these trees consist of die down, branch broken and making damage from sediment that wave brings to pile up and change to sand dune topography. The sand dune could be changed mangrove forest to beach forest by destroy mangrove tree and stimulate the establishment of beach forest tree particularly Casuarina equisetifolia. The case of seawater flooding in beach forest floor, which may made damage to both of plants, animals, and the microorganisms in the forest floor. It may be change or lost because of the environment was modified in the level that is severe and sudden. This area should have done the restoration, and follow by monitor the change of forest ecology by do the sample study plot to study plant community growth of tree and soil property to be the base data for rehabilitate the area in the future. Plant community character of beach forest around the disturbed area showed species dominant by Casuarina equisetifolia establish from seed that distribute and burden under the soils before. Other species such as Manilkara hexandra, Terminalia catappa, Dipterocarpus alatus and Calophyllum inophyllum are occurred. These trees were planted after destroyed by tsunami disaster. Growth and production of trees were evaluated by using allometric relation equation between biomass and the dimension of trees. The result showed that the biomass of trunk , branch , and leaf of Casuarina equisetifolia equal to 1.579, 1.180 and 0.883 a ton per rai respectively and the totals biomass to 3.642 ton per rai. Plant community character of mangrove forest around the disturbed area showed species dominant by Sonneratia ovata, Avicennia alba, Rhizophora apiculata, Rhizophora nucronata and Ceriops tagal establish from planted the seedling after destroyed by tsunami disaster. The other sample plots were set at Khlong Kompuan estuary compose of two forest type as beach forest and mangrove forest. Casuarina equisetifolia is the dominant species in beach forest which show IVI value as equal to 129.74. Rhizophora apiculata is the dominant species in mangrove forest which show IVI value as equal to 185.98 follows by Rhizophora nucronata, Casuarina equisetifolia and Ceriops roxburghiana. Some soil properties of forest beach showed that soil reaction (pH) was neutral, salt quantity which can dissolve (Ec) was low to very low value, organic matter content (OM) was rather low. Total nitrogen content (N) range about 0.03-0.05 %, available phosphorus was low value, exchangeable potassium was very low value and exchangeable calcium and magnesium are valuable rather low. While, soil properties of mangrove forest showed that soil reaction (pH) was rather alkaline, salt quantity which can dissolve (Ec) was high value, organic matter content (OM) was rather low. Total nitrogen content (N) range about 0.15-0.20 %, available phosphorus was high value, exchangeable potassium was very high value and exchangeable calcium and magnesium are valuable rather high. Beach forest and mangrove forest ecology where receive the effect from tsunami disaster affect rather very strong. The rehabilitation process should be done slowly and continually. It cannot hasten and must wait have some distance adapting from period of restoration time as its nature succession. From the monitoring result pointed that beach forest and mangrove forest tend to be the good way to recover by step of restoration such as the growth of seedling was continuously and soil properties that have the development to the usual condition. There is quantity nutrient accumulation thus the trend in the restoration. The further management for future should be done by human to taking care tree to continually growth and improve the site to be appropriate for development forest restor
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
คำสำคัญ: สถานีวิจัยชายฝั่งระนอง
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

ปรีดามน คำวชิรพิทักษ์. "การติดตามประเมินผลทรัพยากรหลังการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ชายฝั่งบริเวณสถานีวิจัยทรัพยากรชายฝั่งจังหวัดระนองMonitoring of Disturbed Forest Ecosystem after Applied Forest Restoration Program at Ranong Research Station". มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2551

ปรีดามน คำวชิรพิทักษ์. "การติดตามประเมินผลทรัพยากรหลังการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ชายฝั่งบริเวณสถานีวิจัยทรัพยากรชายฝั่งจังหวัดระนองMonitoring of Disturbed Forest Ecosystem after Applied Forest Restoration Program at Ranong Research Station". มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2551. Print.



TARR Wordcloud:
การติดตามประเมินผลทรัพยากรหลังการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ชายฝั่งบริเวณสถานีวิจัยทรัพยากรชายฝั่งจังหวัดระนอง
ปรีดามน คำวชิรพิทักษ์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
30 กันยายน 2551
ลักษณะทางนิเวศวิทยาของสังคมพืชป่าไม้ที่เกิดจากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกัน สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ รูปแบบการจัดการและการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรชายฝั่งเพื่อการฟื้นฟูทรัพยากรโดยมีส่วนร่วม การติดตามการปรับตัวและการฟื้นตัวของพืชและถิ่นที่อยู่ภายใต้การจัดการทรัพยากรธรรมชาติโดยชุมชน การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและการแก้ไขปัญหาความยากจนของประชากรในบริเวณพื้นที่โดยรอบวนอุทยานเขาหลวง จังหวัดนครสวรรค์และจังหวัดอุทัยธานี (โครงการต่อเนื่อง ปี 51-52) โครงการศึกษาระบบการปลูกกาแฟภายใต้การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ โครงการวิจัยเชิงบูรณาการเพื่อแก้ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ขยายผลโครงการหลวงวาวี การฟื้นฟูทรัพยากรชายฝั่งเกาะสีชังแบบบูรณาการโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น โครงการ การติดตามและประเมินผลโครงการวิจัยด้านอ้อยและน้ำตาล ปี 2558 โครงการวิจัยเชิงบูรณาการเพื่อแก้ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่โครงการขยายผลโครงการหลวงวาวี
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair