| บทคัดย่อ: |
การวิจัยเกี่ยวกับความหลากหลายของชนิดพันธุ์พืช ศักยภาพการสะ สมดาร์บอนและธาตุ อาหารในระบบนิเวดปำไม้ ณ วนอุทยานไม้กลายเป็นหิน อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก ได้ดำเนินการ ระหว่างเดือนตุลาดม พ.ศ. 2551 ถึง ธันวาคม พ.ศ. 2552 ซึ่งเป็นป่เต็งรัง โดยแบ่งออกเป็น 2 พื้นที่ คือพื้นที่หินกรวดมนและหินแกรนิต ใช้แปลงสุ่มตัวอย่างขนาด 40 x 40 เมตร พื้นที่ละ 100 แปลง รวม ทั้งหมด 200 แปลง โดยวางให้กระจายทั่วพื้นที่ พบว่า ป้าเต็งรังพื้นที่หินกรวดมนมี ไม้แดง เป็นพันธุ์ไม้เด่นที่มีจำนวนต้นและดัชนี ดวามสำคัญมากที่สุดในบำ รองลงมาคือ เต็ง กุ๊ก รัง รักใหญ่ ดำมอกน้อย มะเกิ้ม ปอยาบ ทำฟาน ตาล เหลือง ตะแบกเลือด ตามลำดับ ขณะพื้นที่หินแกรนิตมี ไม้รัง เป็นพันธุ์ไม้เด่นที่มีจำนวนตันและดัชนี ดวามสำคัญมากที่สุด รองลงมาคือ ตะแบกเลือด แดง เต็ง ดำมอกน้อย กุ๊ก เด็ด มะด่าแต้ ตามลำดับ ป่าเต็งรังพื้นที่หินกรวดมนมีจำนวนชนิดพันธุ์ไม้ 107 ชนิด ใน 81 สกุลและ 40 วงศ์ ไม่ สามารถ วินิฉัยชื่อวิทยาศาสตร์อีก 2 ชนิด แบ่งเป็นต้นไม้ขนาดใหญ่ 18 ชนิด ขนาดกลาง 30 ชนิด ขนาดเล็ก 32 ชนิด ไม้เลื้อย 14 ชนิด ไม้พุ่ม 10 ชนิดและปาล์ม 1 ชนิด พื้นที่หินแกรนิตมีจำนวนชนิด พันธุ์ไม้ 89 ชนิด 74 สกุล และ 37 วงศ์ ไม่สามารถวินิฉัยชื่อวิทยาศาสตร์อีก 2 ชนิด แบ่งเป็นต้นไม้ ขนาดใหญ่ 15 ชนิด ขนาดกลาง 23 ชนิด ขนาดเล็ก 31 ชนิด ไม้เลื้อย 19 ชนิดและไม้พุ่ม 8 ชนิด ในพื้นที่หินกรวดมน ต้นไม้ในป่ามีความหนาแน่นเฉลี่ย 262.4 ตันไร่ (1,640 ตันเฮกแตร์) แบ่งเป็นต้นที่มีเส้นรอบวงสำตัน 100 ซม. จำนวน 18,690; 5,513; 1,925 และ 114 ตัน (ร้อยละ 72.22, 21.01, 7.34 และ 0.43 ตามสำดับ) ตันไม้ในพื้นที่หินแกรนิตมีความ หนาแน่นเฉลี่ย 191.54 ตัน/ไร่ (1,197 ตันเฮกแตร์) แบ่งเป็นต้นที่มีเส้นรอบวงลำต้น 100 ซม. จำนวน 12,154; 4,4933 2,096 และ 105 ต้น (ร้อยละ 65.05, 23.41, 10.94 และ 0.55 ตามลำดับ) ด่าดัชนีดวามหลากหลายของชนิดพันธุ์ตาม Shannon-Wiener Index และดัชนีบ่งชี้ สภาพป่า พื้นที่หินกรวดมนมีค่าเท่ากับ 4.10และ 46.85มสำดับ ซึ่งมีด่าใกล้เดียงกับพื้นที่ หินแกรนิตที่มีด่า 4.15 และ 40.71 การพัฒนาของดินในพื้นที่หินกรวดมนเกิดขึ้นช้ามากและช้ากว่าพื้นที่หินแกรนิต โดยพบ อนุภาคดินที่เป็นทรายแทรกตัวลงไปตามชั้นหิน ซึ่งมีปฏิกิริยาเป็นกรดเล็กน้อยและอุดมสมบูรณ์ต่ำ พื้นที่หินแกรนิตมีการผุสลายของหินแกรนิตเป็นอนุภาดทราย ทรายแป้งและดินเหนียวมีดวามลึก ประมาณ 60 ซม. ลึกลงไปเปินหินผุและหินดาน ดินมีปฏิกิริยาเป็นกรดเล็กน้อยและอุดมสมบูรณ์ต่ำ ปริมาณมวลชีวภาพของพรรณไม้ในบำเต็งรังพื้นที่หินกรวดมนและหินแกรนิต ที่รวมส่วนของ ลำตัน กิ่งใบและราก เท่ากับ 65.87 และ 61.71 Mgha ซึ่งมีค่ใกล้เดียงกัน แต่มีค่าที่ต่ำ เนื่องจาก เป็นป่าที่ค่อนข้างเสื่อมโทรม คิดเป็นปริมาณดาร์บอนในมวลชีวภาพและดินพื้นที่หินกรวดมนเท่ากับ 32.51 และ 15.42 Mgha ตามลำดับ รวมเป็นปริมาณสะสมในระบบนิเวศ 47.93 MgMa ซึ่งต่ำกว่าพื้นที่หินแกรนิตที่มี ปริมาณดาร์บอนในมวลชีวภาพและดิน 30.45 และ 53.45 Mgha เป็นปริมาณสะสมในระบบนิเวศ 83.90 Mgha ปริมาณนโตรเจนในมวลชีวภาพและดินพื้นที่หินกรวดมนมีด่ 305.38 และ 2,255.06 kgha เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 2,560.44 kgma ขณะที่พื้นที่หินแกรนิตมีปริมาณในมวล ชีวภาพและดิน 285:27 และ 4,161.17 kgna รวมเป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 4,446.44 kg/ha ปริมาณฟอสฟอรัสในมวลชีวภาพป่าไม้และดิน (ปริมาณที่อยู่ในรูปที่ลามารถสกัดได้) พื้นที่หิน กรวดมนมีด่า 34.47 และ kg/ha เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 40.55 kg/ha พื้นที่หินแกรนิตมี ปริมาณในมวลชีวภาพและดิน 32.32 และ 21.88 kgha เปินปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 54.20 kgha แต่ในพื้นที่หิน granodiorite มีการละสมในดินสูง (420.20 kg/ha) และเป็นปริมาณที่สะสมใน ระบบนิเวศ 452.52 kg/ha ปริมาณโพแทลเซียมในมวลชีวภาพบำไม้และดินพื้นที่หินกรวดมนมีค่า 151.73 และ 498.94 kgha เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 650.23 kg/ha ขณะที่พื้นที่หินแกรนิตมีปริมาณในมวล ชีวภาพและดิน 141.33 และ 1,807.59 kg/ha เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 1,948.92 kg/ha ใน พื้นที่ที่มีหิน granodiorite มีการสะสมในดินและระบบนิเวศ 1,246.93 และ 1,388.26 kg/ha ปริมาณแดลเซียมในมวลชีวภาพและดินพื้นที่หินกรวดมนมีด่า 586.73 และ 1,219.34 kg/na เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 1,806.07 kgma พื้นที่หิน นแกรนิตมีปริมาณในมวลชีวภาพและดิน 549.22 และ 10,018.35 kgha เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 10,567.57 kgha ในพื้นที่หิน granodiorite มีการสะสมในดินและระบบนิเวศสูงถึง 58,609.22 และ 59,158.44 kg/ha ปริมาณแมกนีเซียมในมวลชีวภาพและดินพื้นที่หินกรวดมนมีค่ 89.20 และ 703.89 kgma เป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 793.09 kg/ha พื้นที่หินแกรนิตมีปริมาณสะสมในมวลชีวภาพและ ดิน 83.26 และ 2,225.45 kgha คิดเป็นปริมาณที่สะสมในระบบนิเวศ 2,308.71 kg/ha แต่ไนพื้นที่หิน granodiorite มีการสะสมในดินและระบบนิเวศ 9,218.65 และ 9,301.91 kg/ha ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ไม้ในป่าเต็งรังพื้นที่ หินกรวดมนค่อนข้างสูงกว่าพื้นที่ หินแกรนิต บำเต็งรังสองพื้นที่นี้มีดวามหลากหลายของชนิดพันธุ์พืชสูงกว่าป่เต็งรังทั่วไป เนื่องจากมี พันธุ์ไม้จากป่าเบญจพรรณขึ้นปะปน สภาพของป่าไม้มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ทำให้มีปริมาณมวล ชีวภาพป่าไม้ การสะสมคาร์บอน และธาตุอาหารพืชในระบบนิเวศป่าไม้น้อย ระบบนิเวศป่าเต็งรัง หินแกรนิตมีการสะสมดาร์บอนและธาตุอาหารสูงกว่าพื้นที่หินกรวดมน โดยเฉพาะในพื้นที่หินแกรโน ไดโอไรห์ที่มีปริมาณของฟอสฟอรัส แคลเซียมและแมกนีเซียมในดินสูง |
| บทคัดย่อ (EN): |
The rescarch on plant species diversity, carbon and nutrient accumulation potentials in forest ecosystem tems at the Petrified wo wood forest park, Ban Tak district, t, Tak province was as carried out during October 2008 and December 2009. It is covered mainly by the dry dipterocarp forest (DDF) which can be divided into two areas, sedimentary and granitic rocks. One hundred sampling plots of 40 x 40 m in size were us used in cach area, totally 200 plots. The plots were arranged using a stratified random sampling method. Xylia xylocarpa had the highest density and importance value in the forest on sedimentary rock. The trees having lower importance e included Shorea obtusa, Lannea c coromandelica, S. siamensis, Gluta usitata, Gardenia a obrusifolia, Canarium subulatum, Colora flagrocarpa, Pterospermum semisagittatum,Ochna intergerrima and Terminalia mucro ronata, respectively. On granitic rock, the most highest importance tree was S. siamens sis, and the lower importance trees were T. mucronata, x. xylocarpa, S. obtusa, G. obtusifolia, I. coromandelica, Catunaregum tomentosa and Sindora siamensis, respec ectively. Totally 107 species (8I genus, 40 family) with two unidentified tree species were existed in the forest on sedimentary rock. They were sep parated different growth forms; 18 big trees, 30 intermediate trees, . 32 small trees, 14 vines es, 10 shrubs and one palm. m. On granitic rock, there species (74 genus, 37 family) with two unidentifed tree species in the forest including I5 big trees, 23 intermediate trees, 3I small trees, 19 vines and 8 shrubs. Average tree density on sedimenta tary rock was 1,640 trees/ha (26,242 trees within 100 plots). These included trees with stem gbh 100 cm of 18,690, 5,513, 1.925 and 114 trees (72.22, 21.01, 7.34 and 0.43%), respectively. On granitic rock, the tree density was 1,197 trees/ha (19,154 trees wi within 100 plots). They were divided int to trees with stem m gbh 100 cm of 12,154, 4,493, 2,096 and 105 trees (65.05, 23.41, 10.94 and 0.55%), respectively. Species diversity index of Shannon -Wiener Index (SWI) and forest condition index (FCI) were calculated as 4. 10 and 46.85, respectively, which were nearly the same to the forest on granitic rock (4.15 and 40.71). Soil development in the forest on sedimentary rock was very slow compared to granitic rock. As rock weathering, some soil particles as sand were accumulated between the rocks, and moved into lower horizons. Some : small hurnus and ash (after forest fire) might be moved into space between the rocks in rainy season while a large portion losing through soil erosion/surface runoft. Weathering of granite was occurred and resulting about 60 cm depth of soil layers with varying proportions of sand, silt and clay particles. Soil reaction in the two areas was slightly acid with low fertility.Tree biomass including stem, branch, Ieaf and root in the forests on sendimentary and granitic rocks were calculated as 65.87 และ 61.71 Mg/ha. They were low caused by poor forest The carbon stocks in biomass and soil on sedimentary rock were 32.5I and 15.42 Mg ha, respectively, and resulting ecosystem stock of 47.93 Mg/ha. It is lower than granitic area which had carbon amounts in biomass and soil as 32.51 and 15.42 Myha, and totally 47.93 Mgha in ecosystem. Nitroge gen in bioma ass and soil on sedimentary rock were re 305.38 and 2,255.06 kgha (2,560.44 Mg/ha in ecosystem). In granitic area, they were 285.27 and 4,161.17 kgka in biomass and soil (4,446.44 kg/ha in ecosystem).re were 91condition. Phosphorus amounts in biomass and soil (extractable P) on sedimentary rock were 34.46 and 6.08 kg/ha, a, respectively (4 stem). In granitic area, they we were 32.32 and 21.88 kgka in biomass and soil (54. 4.20 kg/ha in ecosystem). The amount was very high in soil on granodiorite as 420.20 kg/ha (452.52 kg /ha in ccosystem). Potassium amo unts in hiomus unts in biomass and soil o on sedime cntary rock were 151.73 and 498.94 kg/ha (40.55 kg/ha in ecosystem). In granitic area, they were 141.33 and 1,807.59 kg/ka in biomass and soil (1,948.92 kg/ha in ecosystem). The amount was 1,246.93 kg/ha in soil on granodiorite (1,388.26 kg/ha in ecosystem). Calcium amounts in biomass and soil on sedimentary y rock were 586.73 and 1,219.34 kg/ha (1,806.07 kgha in ecosystem). In granitic area, they were S49.22 and 10,018.35 kgka in biomass and soil (10,567.57 kg/ha in ecosystem). The amount was very high in soil on granodiorite as 58,606.22 kg/ha (59,158.44 kg/ha in ecosystem). Magnesium amounts in biomass and soil on sedimentary rock w were 89.20 and 703.89 kg/ha (793.09 kg/ha in ecosystem). In granitic area, they were 83.26 and 2,225.45 kg/ka in biomass and soil (2,308.71 kgha in ecosystem). The amount was high in soil on granodiorite as 9.218.65 kg/ha (9.,301.91 kg/ha in ecosystem). Although plant species divensity in DDF on sedimentary rock was relatively higher than granitic area, the species diversity in these two areas were higher than the same forest type in other locations caused by existing treess species fr s from adjacent mix xed decidu eciduous forest. st. The forest condition in both areas were poor, and resulting low biomass production, carbon and nutrient stocks in ecosystems. However, the amounts of carbon and nutrient stocks in the forest ecosystem on granitic area was higher than sedimentary area particularly on granodiorite which contained high contents of phosphorus, calcium and magnesium. (40.55 kg/ha in ccosys |
