สืบค้นงานวิจัย
ความหลากหลายทางชีวภาพสู่ความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย
รณิดา ปิงเมือง - มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
ชื่อเรื่อง: ความหลากหลายทางชีวภาพสู่ความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย
ชื่อเรื่อง (EN): Biodiversity toward Food Security of Ethnic Groups in Maekok and Maekong Rivers Basin : Case Study in Chiangrai Province.
บทคัดย่อ: โครงการวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพสู่ความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้้ากก-ลุ่มน้้าโขง : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความหลากหลายของชนิดพรรณพืชและพันธุ์สัตว์ที่เป็นอาหารของคนในชุมชนตามภูมิปัญญาและวัฒนธรรมอาหารของชาติพันธุ์ทั้ง 9 กลุ่ม (เมี่ยน อาข่า ลาหู่ ปกาเกอะญอ ลีซู ไทยวน ไทใหญ่ ไทลื้อ และลาว) จังหวัดเชียงราย ศึกษาการจัดการระบบนิเวศที่เกี่ยวข้องความมั่นคงทางอาหาร ศึกษาความสัมพันธ์ด้านอาหารศึกษากับการเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้้ากก-ลุ่มน้้าโขง จังหวัดเชียงราย สร้างองค์ความรู้และเสริมสร้างให้ชุมชนมีความรู้และพฤติกรรมการผลิตและการบริโภคอาหารจากทรัพยากรท้องถิ่นที่มีความปลอดภัยตามมาตรฐาน GAP (ด้านอาหารศึกษา) และวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการของอาหารชาติพันธุ์ โดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมและเป็นการวิจัยเชิงพัฒนา ประกอบด้วย การส้ารวจ การสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกต การสนทนากลุ่มและการท้าเวที กับประชากรที่เป็นผู้รู้ ผู้น้า ที่เป็น Key Informent ในพื้นที่ของกลุ่มชาติพันธุ์ ใน 9 ชุมชน 9 ชาติพันธุ์ ได้แก่ ชุมชนบ้านห้วยแม่ซ้าย (ชาติพันธุ์เมี่ยน) ชุมชนบ้านอาผ่าพัฒนา (ชาติพันธุ์อาข่า) ชุมชนบ้านยางค้านุ (ชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ) ชุมชนบ้านปางสา (ชาติพันธุ์ลีซู) ชุมชนบ้านสองพี่น้อง (ชาติพันธุ์ลาหู่) ชุมชนบ้านเมืองกาญจน์ (ชาติพันธุ์ไทยวน) ชุมชนบ้านห้วยเม็ง (ชาติพันธุ์ไทลื้อ) ชุมชนบ้านสบรวก (ชาติพันธุ์ไทใหญ่) ชุมชนบ้านท่าขันทอง (ชาติพันธุ์ลาว) ผลการศึกษาความหลากหลายของชนิดพรรณพืช พบชนิดพันธุ์พืชและการใช้ประโยชน์ตามภูมิปัญญา ประกอบไปด้วยพืชสมุนไพร พืชอาหาร จ้านวน 495 ชนิด จัดอยู่ใน 121 วงศ์ พืชที่พบมากที่สุดอยู่ในวงศ์ EUPHORBIACEAE จ้านวน 23 ชนิด รองลงมาคือวงศ์ MORACEAE จ้านวน 21 ชนิด วงศ์ COMPOSITAE จ้านวน 20 ชนิด วงศ์ LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE จ้านวน 20 ชนิด วงศ์ ZINGIBERACEAE จ้านวน 17 ชนิด วงศ์ GRAMINEAE จ้านวน 15 ชนิด วงศ์ RUBIACEAE จ้านวน 14 ชนิด และ วงศ์ LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE จ้านวน 14 ชนิด วงศ์ LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE จ้านวน 11 ชนิด และวงศ์ SOLANACEAE จ้านวน 11 ชนิด พบพันธุ์สัตว์ที่น้ามาประกอบอาหาร ได้แก่ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 14 ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน 1 ชนิด สัตว์สะเทินน้้าสะเทินบก 3 ชนิด และพบสัตว์น้้า ได้แก่ ปลา 54 ชนิด จากนั้นได้จัดระบบฐานข้อมูลความหลากหลายชนิดพรรณพืช พันธุ์สัตว์ และการใช้ประโยชน์ตามภูมิปัญญา ผลการศึกษาการจัดการระบบนิเวศที่เกี่ยวข้องความมั่นคงทางอาหาร พบว่าชุมชนมีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนที่เป็นระบบและมีกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น การตั้งกฎระเบียบเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติ การท้ากิจกรรมอนุรักษ์ธรรมชาติ เช่นแนวกันไฟ ปลูกต้นไม้ บวชป่า ท้าฝายชะลอน้้า ซึ่งมีปัจจัยที่ท้าให้กิจกรรมประสบผลส้าเร็จคือ ชุมชน มีความรัก หวงแหนในทรัพยากรธรรมชาติของตนเอง มีความรู้ ความเข้าใจถึงความสัมพันธ์ของคนกับป่าโดยเฉพาะการพึ่งพิงในด้านทรัพยากรน้้า และแหล่งอาหาร นอกจากนี้ยังได้รับการส่งเสริมจากหน่วยงานภายนอกในการให้งบประมาณสนับสนุนในการท้ากิจกรรมต่าง ๆ เช่น หน่วยงานองค์การบริหารส่วนต้าบล กรมอุทยาน กรมป่าไม้ ในการร่วมมือกันในการดูแลรักษาทรัพยากรในชุมชน ผลการศึกษาความสัมพันธ์ด้านอาหารศึกษากับการเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้้ากก-ลุ่มน้้าโขง จังหวัดเชียงราย พบว่าแต่ละชาติพันธุ์ที่อยู่ลุ่มน้้ากก และลุ่มน้้าโขง มีวิถีการด้าเนินชีวิตที่ใช้ทรัพยากรจากธรรมชาติ ใช้พืชจากป่าชุมชน มีปลาจาก แม่น้้า ห้วย หนอง เป็นแหล่งอาหาร ผลผลิตจากการเกษตร เช่น ข้าว พืชผักสวนครัว เป็นแหล่งอาหารหลัก และยังมีแหล่งอาหารประเภทเนื้อสัตว์ที่มีการผลิตภายในชุมชนและซื้อจากตลาด เช่น ไก่ หมู ปลา ในแต่ละชาติพันธุ์มีการบริโภคอาหารที่แตกต่างกันตามความเชื่อและวัฒนธรรมการกิน และบริโภคอาหารตามผักฤดูกาล ซึ่งสรุปได้ว่า ส่วนใหญ่แหล่งอาหารที่ส้าคัญ คือ ตามธรรมชาติในป่าชุมชน แม่น้้า ผลผลิตจากการเกษตร และจากตลาด การศึกษาภูมิปัญญาด้านอาหารพบต้ารับอาหารที่ใช้วัตถุดิบในท้องถิ่น เช่น พืชผักสวนครัว พืชผักที่มีในป่าชุมชน รวมถึงผักเศรษฐกิจ ซึ่งรวบรวมต้ารับอาหารของชาติพันธุ์ได้ทั้งหมด 74 ต้ารับ แบ่งเป็นแต่ละชาติพันธุ์ได้ ดังนี้ ปกาเกอะญอ ทั้งหมด 8 ต้ารับ ได้แก่ แกงเย็น ปลาทูหลาม แกงต๋าว น้้าพริก ข้าวเบือ น้้าพริกปลา น้้าพริกมะเขือส้ม ข้าวต้มใบก๋ง ลีซู ทั้งหมด 11 ต้ารับ ได้แก่ ลาบหมู น้้าพริกมะกอก ไส้อั่ว น้้าพริกมะเขือเทศ ต้มหน่อไม้ดอง ย้าแตง ลาบปิ้ง ต้มผักกาด ผัดมันฝรั่ง ต้มใบดีงูหว้า น้้าพริกมะเขือเทศใส่ถั่วเน่า เมี้ยน ทั้งหมด 9 ต้ารับ คือ ต้มหน่อไม้ดองใส่หมู ต้มผักกูดใส่ปลา ต้มผักกาดใส่หมู น้้าพริกมะเขือเทศสด น้้าพริกมะเขือเทศสุก ต้ามะเขือยาว ผัดดอกกาสะลองค้า อบหมู ต้มฟักใส่หมู อาข่า ทั้งหมด 9 ต้ารับ ได้แก่ ผัดผักกาดช้าง ย้าผักกาด น้้าพริกมะเขือเทศ น้้าพริกดอกซ้อ หมกผักรวม ผัดหอมชู ต้ามะม่วง น้้าพริกถั่วเน่า ต้มมันฝรั่งใส่หมู ไทยวน มีทั้งหมด 5 ต้ารับ ได้แก่ แกงแคใส่ไก่ แกงตูนใส่ปลา แกงผักเชียงดา ต้าหน่อส้ม น้้าพริกปลา ลาว มีทั้งหมด 9 ต้ารับ ได้แก่ อ่อมหอย แกงหน่อใส่แมงจินูน ก้อยไข่มดแดง น้้าพริกแจ่วบอง ไก่อบ เมี่ยงข่า กุ้งเต้น ส้มต้า ซุปบักมี้ ไทใหญ่ มีทั้งหมด 9 ต้ารับ ได้แก่ แกงผักสั้ง จิ้นจอ ผักกาดจอใส่น้้าอ้อย ข้าวส้มอุ่น น้้าพริกถั่วเน่าใส่มะเขือเทศ ข้าวแอ๊บน้้าอ้อย ขนมปาด ข้าวลอดซอง และข้าวต้มเขาควาย ไทลื้อ ทั้งหมด 9 ต้ารับ คือ แกงน้้าเต้า น้้าพริกน้้าผัก คั่วผักกูด แกงหน่อไม้ดอง แกงผักบุ้งส้ม ต้ามะเขือยาว ผักหละมอก ถั่วเน่าแผ่น น้้าผัก และลาหู่ ทั้งหมด 5 ต้ารับ ได้แก่ แกงปลี ต้าหวาย แอ๊บผักชะอม น้้าพริกหอมลาหู่ น้้าพริกปลาทูเค็ม การสร้างองค์ความรู้และเสริมสร้างให้ชุมชนมีความรู้และพฤติกรรมการผลิตและการบริโภคอาหารจากทรัพยากรท้องถิ่นที่มีความปลอดภัยตามมาตรฐาน GAP (ด้านอาหารศึกษา) การวิเคราะห์ความปลอดภัย ด้านอาหารตามหลักสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหารทั้ง 9 ชุมชน มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องความปลอดภัยอาหารที่แตกต่างกันไปตามบริบทชุมชนและการรับรู้ข่าวสารจากสื่อด้านความปลอดภัยอาหาร วิเคราะห์หลักสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม ด้านวัตถุดิบในการประกอบอาหารทุกชุมชนใช้ทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพเป็นแหล่งอาหาร มีเพียงบางชุมชนเท่านั้นที่ใช้ผักเศรษฐกิจ และซื้อผักเศรษฐกิจบางชนิดที่ไม่สามารถปลูกหรือเก็บจากป่าชุมชนได้ ด้านอุปกรณ์ทุกชุมชนใช้ภาชนะอุปกรณ์ในการประกอบที่คล้ายคลึงกัน คือใช้หม้ออลูมิเนียม ภาชนะบรรจุอาหารเมลามีน กระเบื้อง และสังกะสีเคลือบ มีเพียงบางชุมชนเท่านั้นที่มีอุปกรณ์ในการประกอบอาหารที่เป็นสแตนเลส พื้นที่ที่ประกอบอาหารถ้าเป็นงานของชุมชนใช้ศาลาอเนกประสงค์เป็นพื้นที่ประกอบอาหาร หรือหากมีงานมงคลหรืองานอวมงคลก็จะให้ศาลาวัดหรือพื้นที่ที่บ้านเจ้าภาพ ซึ่งมีความเสี่ยงต่อความปลอดภัยด้านอาหารในด้านจุลินทรีย์ ด้านชีวภาพ และกายภาพแต่ในขณะเดียวกันผู้ประกอบอาหารใส่ผ้ากันเปื้อนและผ้าคลุมผมเพื่อป้องการปนเปื้อนจาก ผู้ปรุง ในครั้งนี้วิทยากรอบรมให้ความรู้เพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้ด้านพฤติกรรมการผลิตและการบริโภคอาหารจากความหลากหลายทางชีวภาพในชุมชนที่มีความปลอดภัยตามมาตรฐานสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหารและเครื่องดื่มให้แก่ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาหารและหลังการอบรมได้วิเคราะห์การผลิตอาหารของแต่ละชุมชนตามหลักสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหารและเครื่องดื่มเพื่อวางแผนการพัฒนาต่อไป ต้ารับอาหารกับคุณค่าทางโภชนาการ การทดลองและพัฒนาต้ารับให้เป็นต้ารับมาตรฐานจ้านวน 3 ครั้ง ได้น้าตัวอย่างต้ารับอาหารมา 66 ต้ารับ เพื่อวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการของต้ารับอาหารทุกต้ารับ ตามหลักโภชนาการคือการค้านวณพลังงานอาหารทั้งหมดที่ได้รับต่อ 1 ต้ารับ โดยวิเคราะห์ พลังงาน โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต กากและใยอาหาร เถ้า แคลเซียม โปเทคเซียม เหล็ก เบต้า-แคโรทีน วิตามินเอ วิตามินอี วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีสอง ไนอะซิน และ วิตามินซี
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
คำสำคัญ: ลุ่มน้ำโขง
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

รณิดา ปิงเมือง. "ความหลากหลายทางชีวภาพสู่ความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงรายBiodiversity toward Food Security of Ethnic Groups in Maekok and Maekong Rivers Basin : Case Study in Chiangrai Province.". มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. 2559

รณิดา ปิงเมือง. "ความหลากหลายทางชีวภาพสู่ความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงรายBiodiversity toward Food Security of Ethnic Groups in Maekok and Maekong Rivers Basin : Case Study in Chiangrai Province.". มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. 2559. Print.



TARR Wordcloud:
ความหลากหลายทางชีวภาพสู่ความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย
รณิดา ปิงเมือง
มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
30 กันยายน 2559
ความมั่นคงทางอาหารจากฐานความหลากหลายทางชีวภาพในชุมชน ชาติพันธุ์ลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง ส่วนที่ 1 : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย อาหารศึกษากับการเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารของชาติพันธุ์ ลุ่มน้ำกก-ลุ่มน้ำโขง ส่วนที่ 1 : กรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย อาหารบำรุงสมอง การประเมินคุณภาพและความปลอดภัยของอาหารและการสำรวจความหลากหลายของแหล่งวัตถุดิบอาหารพื้นถิ่น เพื่อความมั่นคงทางอาหารและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ในชุมชนพื้นที่สูงชุมชนภูลังกา จังหวัดพะเยา อนาคตของอาหารโลกอยู่ในมือของคุณ 2558A17002112 ความหลากหลายทางชีวภาพและความมั่นคงทางด้านอาหาร : ลุ่มน้ำน่าน 2559A17002058 ความหลากหลายทางชีวภาพและความมั่นคงทางด้านอาหาร : ลุ่มน้ำน่าน 2557A17002125 ความหลากหลายทางชีวภาพและความมั่นคงทางด้านอาหาร : ลุ่มน้ำน่าน (แผนงานวิจัย) ระบบอิมัลชันในอาหารและความคงตัว การวิจัยและพัฒนาโมเดลการพลิกฟื้นนาร้างเพื่อความมั่นคงทางอาหารอย่างยั่งยืนในพื้นที่ขนาดเล็กภายใต้บริบทสังคมและวิถีชีวิตลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair