สืบค้นงานวิจัย
ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
เดชา วิลาวรรณ - สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
ชื่อเรื่อง: ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: เดชา วิลาวรรณ
หน่วยงานสังกัดผู้แต่ง:
  1. สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
บทคัดย่อ: งานวิจัยเรื่อง ความมั่นคงด้นอาหารและวิกฤติพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงการใช้ ประโยชน์ที่ดิน กรณีศึกษาพื้นที่ปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ ความมั่นคงด้านอาหารของประเทศไทย และผลกระทบจากวิกฤติพลังงานและการเปลี่ยนแปลงการ ใช้ประโยชน์ในที่ดิน งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเอกสาร (Documentary Research) ที่ศึกษาจากข้อมูลทุ ติยภูมิ จากแหล่งต่างๆ อาทิ ข้อมูลสถิติ รายงานวิชาการ บทความ หนังสือ คู่มือ รายงานการ ดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ภาวะวิกฤติพลังงานจากฟอสซิลทำให้ประเทศไทยต้องวางแผน พัฒนาพลังงานทดแทนจากพืซเพิ่มขึ้น ทำให้ต้องเพิ่มปริมาณวัตถุดิบเพื่อผลิตเอทานอลได้แก่ อ้อย และมันสำปะหลัง และวัตถุดิบผลิตไบโอดีเซล ได้แก่ ปาล์มน้ำมัน ซึ่งพืชดังกล่าวนั้นเป็นทั้งพืช อาหารและพลังงาน แม้ว่าจะมีแนวทางในการเพิ่มปริมาณวัตฤดิบโดยการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ต่อหน่วยพื้นที่รวมถึงการใช้พื้นที่รกร้าง ว่างเปล่า เช่น พื้นที่นาร้าง และพื้นที่ที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์เพื่อ ไม่ให้ส่งผลกระทบต่อการผลิตอาหารและความมั่นคงด้านอาหารของประเทศ แต่แนวทางดังกล่าวยัง ไม่มีความชัดเจนในทางปฏิบัติมากนัก ดังนั้นการเพิ่มผลผลิตจึงยังมีแนวโน้มเกิดการขยายพื้นที่ซึ่ง ทำได้ง่ายกว่า จะเห็นได้จากการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ปลูกพืชอาหารหลัก เช่น ข้าว มีพื้นที่ลดลง ส่วน พืชอาหารที่ใช้เป็นวัตถุดิบผลิตพลังงาน ได้แก่ ปาล์มน้ำมัน มันสำปะหลัง และอ้อย มีพื้นที่เพิ่มขึ้น ในช่วงปี 2544 - 2551 นอกจากประเด็นพืชพลังงานแล้ว พืชที่ไม่ใช่อาหาร คือ ยางพารา และยูค ลิปตัส มีการขยายพื้นที่เพาะปลูกอย่างรวดเร็วเนื่องจากราคาสินด้าที่สูงขึ้น สาเหตุดังกล่าวเป็นอีก ปัจจัยหนึ่งในการแย่งชิงพื้นที่ปลูกพืชอาหาร และอาจจะส่งผลกระทบต่อความมั่นค่งด้านอาหารใน อนาคตด้วย ผลการศึกษาดังกล่าวสอดคล้องกับข้อมูลการใช้ประโยชน์ในที่ดินของประเทศ กล่าว พื้นที่เกษตรกรรมของประเทศลดลงจาก 131.06 ล้านไร่ในปี 2544 เหลือ 130.5 ล้านไร่ในปี 2551 โดยพบว่าพื้นที่ปลูกพืชอาหารซึ่งส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ปลูกข้าว และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ลดลง 0.42 ล้าน ไร่ และ 0.99 ล้านไร่ ตามลำดับจากปี 2544-2551 ในขณะที่ปาล์มน้ำมันมีพื้นที่เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 4.46 ในปี 2544 เป็นร้อยละ 6.79 ในปี 2551 ซึ่งเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับมันสำปะหลัง และอ้อย โดยเพิ่มขึ้นร้อยละ 18.90 และร้อยละ 4.29 ตามลำดับจากปี 2544 ถึง 2551 สำหรับพื้นที่ปลูกพืช ยืนต้นส่วนใหญ่เป็นยางพาราและยูดาลิปตัสพบว่ามีพื้นที่เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 11.61 ในปี 2544 เป็น ร้อยละ 15.51 ในปี๊ 255 1 ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนั้นสอดคล้องกับผลการศึกษาการ เปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินกรณีเขตปฏิรูปที่ดินในพื้นที่ 7 จังหวัด ในช่วงปี 2544 - 2550 ที่มีแนวโน้ม ลดลงของพื้นที่ปลูกข้าวซึ่งเป็นพืชอาหารหลัก ในขณะที่พื้นที่ปลูกยางพารา และยูดาลิปตัส เพิ่มขึ้น อย่างเห็นได้ชัด ซึ่งพื้นที่ที่เพิ่มขึ้นนี้ปรับเปลี่ยนมาจากพื้นที่มันสำปะหลัง อ้อย และข้าว และพืชไร่ อื่นๆ แนวโนัมการเปลี่ยนแปลงพื้นที่พืชอาหารทั้งอาหารคน และสัตว์ ที่เกิดขึ้นดังกล่าวนั้น ปัจจุบันยังไม่สามารถสรุปได้ว่าการส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทนจากเอทานอล และไบโอดีเซลจาก พืชพลังงานจะมีผลกระทบในเชิงพื้นที่ เนื่องจากขาดความชัดเจนในการแบ่งเขตพื้นที่ และฐานข้อมูล ในการผลิตเพื่อเป็นอาหารหรือพลังงาน แต่ในส่วนของพืชที่ไม่ใช่อาหาร คือ ยางพาราและยูคาลิปตัส นั้น มีการขยายพื้นที่ปลูกค่อนข้างรวดเร็วและชัดเจนในมิติของการแย่งชิงพื้นที่พืชอาหาร นอกจากนี้แล้ว การเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ที่ลดลงนั้น ส่วนหนึ่งเกิดจากการขยายตัวของชุมชนที่ เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องจากการเพิ่มขึ้นของประชากร การขยายตัวทางเศรษฐกิจที่มีการพัฒนาเส้นทาง คมนาคม และอุดสาหกรรม รวมถึงความเสื่อมโทรมของพื้นที่เกษ ตันทุนการผลิดเพิ่มขึ้น เนื่องจากวิกฤติน้ำมัน ในขณะที่ราคาผลผลิตทางการเกษตรไม่แน่นอนทำให้เกิดการละทิ้งที่ดินหรือ เปลี่ยนแปลงไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นๆ อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยยังมีความมั่นคงด้านอาหารในมิติการมีอยู่ของอาหารในภาพรวม ของประเทศ แต่การเปลี่ยนแปลงพื้นที่การผลิตและรูปแบบการผลิต รวมถึงการมุ่งผลิตตามแนวทาง ปฏิวัติเขียวที่ยังใช้ปัจจัยการผลิตประเภทปุ้ยเคมี สารเคมีกำจัดศัตรูพืช เครื่องจักร และน้ำมัน เชื้อเพลิงจำนวนมาก จะเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ตันทุนการผลิต าหารสูงขึ้นนอกเหนือจากการ แข่งขันด้านราดาจากการแย่งชิงวัตถุดิบเพื่อผลิตพลังงาน ซึ่งอาจส่งผลให้ราคาอาหารสูงขึ้นใน อนาคต ในขณะที่ความปลอดภัยของอาหารและความหลากหลายของอาหารกลับลดลงและเริ่ม ปรากฏผลกระทบต่อมิติที่สำคัญอีกสองมิติของความมั่นคงด้านอาหาร คือการใช้ประโยชน์และการ เข้าถึงอาหาร นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ในพื้นที่เกษตรกรรมของไทยอาจไม่น่ากังวลมากนักหากที่ดินนั้นยังอยู่ในความครอบครองของเกษตรกรรายย่อย หรือเกิดการกระจายการ ถือครองที่ดินสู่ผู้ไร้ที่ดินทำกินมากขึ้น รวมทั้งทิศทางของการปรับรูปแบบการเกษดรนั้น การเกษตรแบบยั่งยืนที่ไม่เพียงเน้นการผลิตพืชเชิงเดี่ยวเพื่อขายเป็นรายได้แต่เนันการสร้างแหล่ง อาหารในครอบครัวที่มีความหลากหลายและปลอดภัยพร้อมกันไปด้วย ผลการศึกษาครั้งนี้นำไปสู่ข้อเสนอแนะบางประการเพื่อให้การบริหารจัดการทรัพยากรที่ดิน ของประเทศเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและสามารถสร้างความมั่นคงด้านอาหารและพลังงานให้ ประเทศ อาทิ การส่งเสริมการพัฒนาและการขยายผลชุมชนพอเพียงด้านอาหารและพลังงาน โดย ส่งเสริมรูปแบบการผลิตแบบยั่งยืน สร้างความหลากหลายเพื่อผลิตอาหารและพืชพลังงานเพื่อใช้ใน ครัวเรือน และการใช้พลังงานทางเลือกในครัวเรือนและชุมชนอย่างจริงจังและกว้างขวางมากขึ้น โดย เนันการพัฒนาผ่านกลุ่มเกษตรกรและเครือข่ายเกษตรกร เพื่อจัดการผลผลิต การเพิ่มมูลค่าสินด้า และเพิ่มอำนาจต่อรองด้านการตลาด เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในการกระจายรายได้ รวมถึงการ พัฒนากลไกและมาตรการที่ชัดเจนในการจัดการที่ดินให้เกิดการใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่และที่ดินไม่ ตกไปอยู่ในการครอบครองของกลุ่มทุนรายใหญ่
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: http://www.alro.go.th/research_plan/ewt_news.php?nid=361&filename=index
เผยแพร่โดย: สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
คำสำคัญ: ปฏิรูปที่ดิน
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

เดชา วิลาวรรณ. "ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม". สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม. 2553

เดชา วิลาวรรณ. "ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม". สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม. 2553. Print.



TARR Wordcloud:
ความมั่นคงด้านอาหารและวิกฤตพลังงานกับแนวโน้มการเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
เดชา วิลาวรรณ
สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
2553
การใช้ประโยชน์ในที่ดินเพื่อเกษตรกรรมในเขตปฏิรูปที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ : ศึกษากรณีขนาดการถือครองที่ดินไม่เกิน 10 ไร่ต่อครัวเรือน ผลของการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมต่อเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี การติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ในที่ดิน และการปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอำนาจเจริญ รายงานผลการติดตามประเมินผลการใช้ประโยชน์ที่ดิน การปรับเปลี่ยนวิธีการผลิตและการพึ่งพาตนเองของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดระยอง การเพิ่มประสิทธิภาพของสำนักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัด ในการให้เช่าซื้อที่ดินเอกชนในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม โครงการศึกษาสินค้าเกษตรเพื่อความมั่นคงทางอาหาร : กรณีสินค้าข้าว การผลิตและประสิทธิภาพเชิงเทคนิคการผลิตอ้อย ของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดขอนแก่น การใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อเกษตรกรรมของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน จังหวัดขอนแก่น การศึกษาการผลิตอาหารสุนัข การติดตามและประเมินผลโครงการสร้างและพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ในเขตปฏิรูปที่ดิน : กรณีศึกษาโครงการบ่มเพาะเกษตรกรอนาคตในเขตปฏิรูปที่ดิน
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair