สืบค้นงานวิจัย
ลักษณะทางนิเวศวิทยาของสังคมพืชป่าไม้ที่เกิดจากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกัน
สมพร แม่ลิ่ม - มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ชื่อเรื่อง: ลักษณะทางนิเวศวิทยาของสังคมพืชป่าไม้ที่เกิดจากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกัน
ชื่อเรื่อง (EN): The ecological characteristics of forest communities restored by different process
บทคัดย่อ: การฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้ในพื้นที่ป่าไม้เสื่อมโทรมทวีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ ตามปริมาณพื้นที่ป่าไม้ และความรุนแรงของความแปรปรวนทางนิเวศวิทยา ปัจจุบันมีการระดมปลูกต้นไม้ในทุกๆ รูปแบบ เพื่อทำให้เกิดการฟื้นฟูระบบนิเวศน์ป่าไม้ในพื้นที่ป่าเสื่อม การประเมินและตรวจสอบถึงระดับของพัฒนาการของหมู่ไม้เป็นงานจำเป็นที่ต้องกระทำอยู่ตลอดเป็นช่วงๆ ซึ่งการตรวจสอบกระบวนการฟื้นฟูระบบนิเวศน์ป่าไม้ว่าสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการฟื้นฟูหรือไม่ พัฒนาไปสู่ระดับใด และควรจะวางแผนการจัดการอย่างไรต่อไปเพื่อให้ได้หมู่ไม้ของระบบนิเวศน์ป่าไม้นั้นมีลักษณะตามที่ต้องการ การศึกษาในครั้งนี้ได้ดำเนินการด้วยการเลือกแปลงตัวอย่างขนาด 20 x 40 เมตร จำนวน 9 แปลง โดยแบ่งเป็นแปลงตัวอย่างที่ฟื้นฟูด้วยการบูรณให้เกิดผลผลิตใหม่ หรือการพลิกฟื้นป่าในพื้นที่เหมืองแร่เก่า (forest reclamation) แปลงตัวอย่างที่ฟื้นฟูด้วยการเพิ่มพูนผลผลิต (forest rehabilitation) และแปลงตัวอย่างที่ฟื้นฟูระบบนิเวศ (forest restoration) อย่างละ 3 แปลงตัวอย่าง เพื่อศึกษาลักษณะสังคมพืช สมบัติของดิน และการหมุนเวียนของซากพืชในพื้นที่แปลงตัวอย่าง ผลการศึกษาพบว่าลักษณะของสังคมพืชในแปลงตัวอย่างที่ได้มาจากการบูรณะให้เกิดผลผลิตใหม่ (forest reclamation) ในพื้นที่ที่ผ่านการทำเหมืองแร่แม่เมาะมีองค์ประกอบของชนิดไม้ที่ถือว่ามีความหลากชนิดที่ค่อนข้างสูง แต่บางชนิดนั้นยังไม่สอดคล้องกับระบบนิเวศป่าผสมผลัดใบนัก ในขณะที่แปลงตัวอย่างที่ได้จากการฟื้นฟูป่าในรูปแบบการเพิ่มพูนผลผลิต (forest rehabilitation) ในสวนป่าแม่เมาะนั้นมีไม้สักเป็นไม้เด่นของสังคมเพราะเป็นไม้ที่ต้องการขององค์การอุตสาหกรรมที่ปลูกขึ้น แต่ไม้สักนั้นจัดว่าเป็นไม้เด่นของสังคมพืชป่าผสมผลัดใบอยู่แล้วจึงไม่ขัดแย้งกับโครงสร้างของสังคมพืชในบริเวณนี้แต่อย่างใด มีพรรณไม้ที่ขึ้นปะปนไม้สักอยู่แต่มีจำนวนน้อย จึงทำให้ความหลากหลายมีค่าที่ค่อนข้างต่ำ สำหรับแปลงตัวอย่างสังคมพืชที่ได้มาจากการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้ (forest restoration) แปลงตัวอย่าง FPT นั้นแตกต่างจากสังคมพืชที่ได้จากการฟื้นฟูในรูปแบบอื่นๆ ทั้งในด้านองค์ประกอบทางชนิดพรรณไม้ที่เป็นชนิดไม้ที่ซ้อนทับสังคมพืชป่าผสมผลัดใบมากกว่าสังคมพืชที่ได้มาจากการฟื้นฟูรูปแบบอื่นๆ มีความหลากหลายสูง แม้ว่าจะมีมวลชีวภาพของต้นไม้ที่ขึ้นในปริมาณที่ไม่สูงกว่าแปลงอื่นๆ อย่างเด่นชัดก็ตาม แต่มีลักษณะที่บ่งบอกถึงความหลายหลากและความสมดุลของการทำหน้าที่ที่ดีกว่าแปลงตัวอย่างอื่นๆ อย่างชัดเจน เมื่อวิเคราะห์สังคมพืชด้วยการจำแนกกลุ่มแปลง และการจัดเรียงกลุ่มสังคมพืชที่ได้จากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกัน 3 รูปแบบ สามารถกล่าวได้ว่า แปลงตัวอย่างสังคมพืชที่ได้มาจากการบูรณให้เกิดผลผลิตใหม่ (forest reclamation) ในพื้นที่ที่ผ่านการทำเหมืองแร่แม่เมาะมีความใกล้ชิดกับแปลงตัวอย่างที่ได้จากการฟื้นฟูป่าในรูปแบบการเพิ่มพูนผลผลิต (forest rehabilitation) ในสวนป่าแม่เมาะ มากกว่าแปลงตัวอย่างสังคมพืชที่ได้มาจากการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้ (forest restoration) แปลงตัวอย่าง FPT ค่อนข้างห่างกัน ลักษณะทางปฐพีวิทยาพบว่าสมบัติทางเคมีของดินในแปลงทดลองนั้นมีค่าใกล้เคียงกัน อาทิ ปริมาณอินทรียวัตถุที่มีค่าสูงมากถึงปานกลาง มีปริมาณฟอสฟอรัสอยู่ในระดับต่ำถึงต่ำมาก มีปริมาณธาตุโพแทสเซียมอยู่ในระดับสูงมากถึงปานกลาง มีปริมาณแคลเซียมที่แลกเปลี่ยนได้อยู่ในระดับสูงมากถึงสูง และมีปริมาณแมกนีเซียมที่แลกเปลี่ยนได้อยู่ในระดับสูงมากถึงสูง สมบัติทางฟิสิกส์และเคมีของดินบางประการในแต่ละพื้นที่นั้นแตกต่างกัน อันเนื่องมาจากรูปแบบการฟื้นฟูป่าไม้ที่แตกต่างกัน กล่าวคือแปลงฟื้นฟูในพื้นที่เหมืองแร่ถ่านหินจะมีค่าปฏิกิริยาดินเป็นกลางถึงด่างเล็กน้อย แต่ในพื้นที่สวนป่านั้นจะมีค่าปฏิกิริยาดินเป็นกรดเล็กน้อยถึงปานกลาง และพื้นที่ป่าถาวรเฉลิมพระเกียรตินั้นมีค่าเป็นกรดปานกลางถึงกรดจัด ความแน่นและความพรุนของดินของแปลงฟื้นฟูในพื้นที่เหมืองแร่ถ่านหินที่มีความแน่นสูงและมีความพรุนต่ำ แต่จะมีความแน่นต่ำลงและมีความพรุนมากขึ้นในพื้นที่สวนป่าและพื้นที่ป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ ตามลำดับ การฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้ในพื้นที่ป่าไม้เสื่อมโทรมทวีความสำคัญมากขึ้นเรื่อยๆ ตามปริมาณพื้นที่ป่าไม้ และความรุนแรงของความแปรปรวนทางนิเวศวิทยา ปัจจุบันมีการระดมปลูกต้นไม้ในทุกๆ รูปแบบ เพื่อทำให้เกิดการฟื้นฟูระบบนิเวศน์ป่าไม้ในพื้นที่ป่าเสื่อม การประเมินและตรวจสอบถึงระดับของพัฒนาการของหมู่ไม้เป็นงานจำเป็นที่ต้องกระทำอยู่ตลอดเป็นช่วงๆ ซึ่งการตรวจสอบกระบวนการฟื้นฟูระบบนิเวศน์ป่าไม้ว่าสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการฟื้นฟูหรือไม่ พัฒนาไปสู่ระดับใด และควรจะวางแผนการจัดการอย่างไรต่อไปเพื่อให้ได้หมู่ไม้ของระบบนิเวศน์ป่าไม้นั้นมีลักษณะตามที่ต้องการ การศึกษาในครั้งนี้ได้ดำเนินการด้วยการเลือกแปลงตัวอย่างขนาด 20 x 40 เมตร จำนวน 9 แปลง โดยแบ่งเป็นแปลงตัวอย่างที่ฟื้นฟูด้วยการบูรณให้เกิดผลผลิตใหม่ หรือการพลิกฟื้นป่าในพื้นที่เหมืองแร่เก่า (forest reclamation) แปลงตัวอย่างที่ฟื้นฟูด้วยการเพิ่มพูนผลผลิต (forest rehabilitation) และแปลงตัวอย่างที่ฟื้นฟูระบบนิเวศ (forest restoration) อย่างละ 3 แปลงตัวอย่าง เพื่อศึกษาลักษณะสังคมพืช สมบัติของดิน และการหมุนเวียนของซากพืชในพื้นที่แปลงตัวอย่าง ผลการศึกษาพบว่าลักษณะของสังคมพืชในแปลงตัวอย่างที่ได้มาจากการบูรณะให้เกิดผลผลิตใหม่ (forest reclamation) ในพื้นที่ที่ผ่านการทำเหมืองแร่แม่เมาะมีองค์ประกอบของชนิดไม้ที่ถือว่ามีความหลากชนิดที่ค่อนข้างสูง แต่บางชนิดนั้นยังไม่สอดคล้องกับระบบนิเวศป่าผสมผลัดใบนัก ในขณะที่แปลงตัวอย่างที่ได้จากการฟื้นฟูป่าในรูปแบบการเพิ่มพูนผลผลิต (forest rehabilitation) ในสวนป่าแม่เมาะนั้นมีไม้สักเป็นไม้เด่นของสังคมเพราะเป็นไม้ที่ต้องการขององค์การอุตสาหกรรมที่ปลูกขึ้น แต่ไม้สักนั้นจัดว่าเป็นไม้เด่นของสังคมพืชป่าผสมผลัดใบอยู่แล้วจึงไม่ขัดแย้งกับโครงสร้างของสังคมพืชในบริเวณนี้แต่อย่างใด มีพรรณไม้ที่ขึ้นปะปนไม้สักอยู่แต่มีจำนวนน้อย จึงทำให้ความหลากหลายมีค่าที่ค่อนข้างต่ำ สำหรับแปลงตัวอย่างสังคมพืชที่ได้มาจากการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้ (forest restoration) แปลงตัวอย่าง FPT นั้นแตกต่างจากสังคมพืชที่ได้จากการฟื้นฟูในรูปแบบอื่นๆ ทั้งในด้านองค์ประกอบทางชนิดพรรณไม้ที่เป็นชนิดไม้ที่ซ้อนทับสังคมพืชป่าผสมผลัดใบมากกว่าสังคมพืชที่ได้มาจากการฟื้นฟูรูปแบบอื่นๆ มีความหลากหลายสูง แม้ว่าจะมีมวลชีวภาพของต้นไม้ที่ขึ้นในปริมาณที่ไม่สูงกว่าแปลงอื่นๆ อย่างเด่นชัดก็ตาม แต่มีลักษณะที่บ่งบอกถึงความหลายหลากและความสมดุลของการทำหน้าที่ที่ดีกว่าแปลงตัวอย่างอื่นๆ อย่างชัดเจน เมื่อวิเคราะห์สังคมพืชด้วยการจำแนกกลุ่มแปลง และการจัดเรียงกลุ่มสังคมพืชที่ได้จากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกัน 3 รูปแบบ สามารถกล่าวได้ว่า แปลงตัวอย่างสังคมพืชที่ได้มาจากการบูรณให้เกิดผลผลิตใหม่ (forest reclamation) ในพื้นที่ที่ผ่านการทำเหมืองแร่แม่เมาะมีความใกล้ชิดกับแปลงตัวอย่างที่ได้จากการฟื้นฟูป่าในรูปแบบการเพิ่มพูนผลผลิต (forest rehabilitation) ในสวนป่าแม่เมาะ มากกว่าแปลงตัวอย่างสังคมพืชที่ได้มาจากการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้ (forest restoration) แปลงตัวอย่าง FPT ค่อนข้างห่างกัน ลักษณะทางปฐพีวิทยาพบว่าสมบัติทางเคมีของดินในแปลงทดลองนั้นมีค่าใกล้เคียงกัน อาทิ ปริมาณอินทรียวัตถุที่มีค่าสูงมากถึงปานกลาง มีปริมาณฟอสฟอรัสอยู่ในระดับต่ำถึงต่ำมาก มีปริมาณธาตุโพแทสเซียมอยู่ในระดับสูงมากถึงปานกลาง มีปริมาณแคลเซียมที่แลกเปลี่ยนได้อยู่ในระดับสูงมากถึงสูง และมีปริมาณแมกนีเซียมที่แลกเปลี่ยนได้อยู่ในระดับสูงมากถึงสูง สมบัติทางฟิสิกส์และเคมีของดินบางประการในแต่ละพื้นที่นั้นแตกต่างกัน อันเนื่องมาจากรูปแบบการฟื้นฟูป่าไม้ที่แตกต่างกัน กล่าวคือแปลงฟื้นฟูในพื้นที่เหมืองแร่ถ่านหินจะมีค่าปฏิกิริยาดินเป็นกลางถึงด่างเล็กน้อย แต่ในพื้นที่สวนป่านั้นจะมีค่าปฏิกิริยาดินเป็นกรดเล็กน้อยถึงปานกลาง และพื้นที่ป่าถาวรเฉลิมพระเกียรตินั้นมีค่าเป็นกรดปานกลางถึงกรดจัด ความแน่นและความพรุนของดินของแปลงฟื้นฟูในพื้นที่เหมืองแร่ถ่านหินที่มีความแน่นสูงและมีความพรุนต่ำ แต่จะมีความแน่นต่ำลงและมีความพรุนมากขึ้นในพื้นที่สวนป่าและพื้นที่ป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ ตามลำดับ
บทคัดย่อ (EN): The forest ecological restorations in degraded area are being important continually follows the increasing of forest deterioration area and environmental crisis. Recently, Reforestations are doing in several patterns and area to recovery the forest ecological damages. So, the forest ecological evaluations are necessary to recognize the progress and meet of restoration objectives. The results of forest ecological evaluations can be used to consider the stage of forest developments and get the management aspect to take care continue the forest community. This study were carried out by selecting 9 of 20 x 40 meters sampling plots in the three patterns of forest restoration including forest reclamation, forest rehabilitation and forest ecological restoration to collecting some data of forest community structures, function and environmental factors particularly soil properties. The results showed that forest reclamation plot in Mae Moh mining area had relatively high species diversity however some species no consistent with mixed deciduous forest ecosystem. Forest rehabilitation plot in Mae Moh plantation had Tectona grandis species, dominant tree species that planted and original species of the site. Mae Moh plantation had relatively low species diversity comparing with other sites. Forest restoration in FPT doing by PTT, forest community had distinct from other communities such as species composition higher overlap tree species with mixed deciduous forest and species diversity than other forest restoration patterns. The classification of tree community with the cluster analysis and ordination could be divided into three different groups. Forest reclamation in the Mae Moh in mining area is closer to forest rehabilitation in the Mae Moh plantation than forest restoration of FPT planted by PTT. Some soil properties in this study showed that organic matter content (OM) were very high to moderate. Available phosphorus were low to very low, exchangeable potassium were very high to moderate, exchangeable calcium and magnesium were high to very high. Some physical and chemical properties of soils in each area were different because of pattern forest restoration. Soil reaction (pH) of forest reclamation plot in the Mae Moh in mining area was neutral to slightly alkaline, slightly to moderately acidic in forest rehabilitation sample plots of Mae Moh plantation and acid to moderately acid in forest restoration of FPT planted by PTT. Density and porosity of soil showed that forest reclamation plot in the Mae Moh in mining area was high density and low porosity. While the lower density and higher porosity were occurred in forest rehabilitation (Mae Moh plantation) and forest restoration (FPT planted by PTT) respectively. The forest ecological restorations in degraded area are being important continually follows the increasing of forest deterioration area and environmental crisis. Recently, Reforestations are doing in several patterns and area to recovery the forest ecological damages. So, the forest ecological evaluations are necessary to recognize the progress and meet of restoration objectives. The results of forest ecological evaluations can be used to consider the stage of forest developments and get the management aspect to take care continue the forest community. This study were carried out by selecting 9 of 20 x 40 meters sampling plots in the three patterns of forest restoration including forest reclamation, forest rehabilitation and forest ecological restoration to collecting some data of forest community structures, function and environmental factors particularly soil properties. The results showed that forest reclamation plot in Mae Moh mining area had relatively high species diversity however some species no consistent with mixed deciduous forest ecosystem. Forest rehabilitation plot in Mae Moh plantation had Tectona grandis species, dominant tree species that planted and original species of the site. Mae Moh plantation had relatively low species diversity comparing with other sites. Forest restoration in FPT doing by PTT, forest community had distinct from other communities such as species composition higher overlap tree species with mixed deciduous forest and species diversity than other forest restoration patterns. The classification of tree community with the cluster analysis and ordination could be divided into three different groups. Forest reclamation in the Mae Moh in mining area is closer to forest rehabilitation in the Mae Moh plantation than forest restoration of FPT planted by PTT. Some soil properties in this study showed that organic matter content (OM) were very high to moderate. Available phosphorus were low to very low, exchangeable potassium were very high to moderate, exchangeable calcium and magnesium were high to very high. Some physical and chemical properties of soils in each area were different because of pattern forest restoration. Soil reaction (pH) of forest reclamation plot in the Mae Moh in mining area was neutral to slightly alkaline, slightly to moderately acidic in forest rehabilitation sample plots of Mae Moh plantation and acid to moderately acid in forest restoration of FPT planted by PTT. Density and porosity of soil showed that forest reclamation plot in the Mae Moh in mining area was high density and low porosity. While the lower density and higher porosity were occurred in forest rehabilitation (Mae Moh plantation) and forest restoration (FPT planted by PTT) respectively.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
คำสำคัญ: การฟื้นฟู
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

สมพร แม่ลิ่ม. "ลักษณะทางนิเวศวิทยาของสังคมพืชป่าไม้ที่เกิดจากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกันThe ecological characteristics of forest communities restored by different process". มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2554

สมพร แม่ลิ่ม. "ลักษณะทางนิเวศวิทยาของสังคมพืชป่าไม้ที่เกิดจากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกันThe ecological characteristics of forest communities restored by different process". มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2554. Print.



TARR Wordcloud:
ลักษณะทางนิเวศวิทยาของสังคมพืชป่าไม้ที่เกิดจากการฟื้นฟูในรูปแบบที่แตกต่างกัน
สมพร แม่ลิ่ม
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
30 กันยายน 2554
การประเมินผลโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ ปี 2547 (ด้านพืช) รูปแบบและระดับของความเสื่อมโทรมของทรัพยากรที่ดินและแนวทางการฟื้นฟูเพื่อการใช้ที่ดินการเกษตร การประเมินผลโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ (ด้านพืช) ปี 2544 - 2546 อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร การประเมินผลโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ (ด้านพืช) ปี 2546 ตำบลนาคำ อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร โครงการวิจัยและพัฒนาต้นแบบการฟื้นฟูพื้นที่ป่าไม้รอบเขตชุมชน (Buffer Zone) โดยกระบวนการมีส่วนร่วม การประเมินผลโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ (ด้านพืช) ปี 2544 - 2546 อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร การประเมินผลโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ (ด้านพืช) ปี 2544 - 2546 อำเภอเจริญศิลป์ จังหวัดสกลนคร ผลการดำเนินงานโครงการฟื้นฟูอาชีพเกษตรกรหลังการพักชำระหนี้ (ด้านพืช) ปี 2546 อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร โครงการวิจัยและพัฒนาชุมชนต้นแบบการฟื้นฟูและการสร้างมูลค่าเพิ่มจากพืชสมุนไพรและยาพื้นบ้านที่ได้มาตรฐาน การบำบัดดินและน้ำที่ปนเปื้อนด้วยสารตะกั่วโดยใช้พืช ระยะที่ 2 : การฟื้นฟูสภาพดินในเหมืองตะกั่วโดยใช้หญ้าแฝก และพืชทนตะกั่ว
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair