สืบค้นงานวิจัย
โครงการวิจัยการศึกษาเศรษฐกิจการผลิตและการตลาดสินค้าเกษตรโครงการหลวง
พูนสุข คำภา - สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน)
ชื่อเรื่อง: โครงการวิจัยการศึกษาเศรษฐกิจการผลิตและการตลาดสินค้าเกษตรโครงการหลวง
บทคัดย่อ: ความยั่งยืนของการประกอบอาชีพการเกษตรบนพื้นที่สูงนั้น นอกจากจะต้องพัฒนาระบบการผลิตให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในพื้นที่ให้กับเกษตรกรแล้ว ยังจะต้องพิจารณาถึงสภาพแวดล้อมการแข่งขันทางการตลาด ตลอดจนผลตอบแทนทางเศรษฐกิจที่เกษตรกรควรได้รับ ในช่วงกว่า 3 ทศวรรษที่ผ่านมา มูลนิธิโครงการหลวงได้มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและและส่งเสริมสร้างระดับคุณภาพชีวิตของครัวเรือนเกษตรบนพื้นที่สูง ในการปลูกพืชผักเมืองหนาว ผลไม้ กาแฟ และไม้ตัดดอก จนเป็นแหล่งรายได้ที่สำคัญของครัวเรือนเกษตรและเป็นแหล่งการจ้างงานในครัวเรือน ทั้งนี้ รายได้ที่เกิดจากการผลิตสินค้าเกษตร หัตถกรรมและการท่องเที่ยว ในพื้นที่ศูนย์พัฒนามีประมาณถึง 468.64 ล้านบาทในปี 2550 ในจำนวนนี้เป็นรายได้จากกิจกรรมการเกษตรเป็นส่วนสำคัญ การที่เกษตรกรบนพื้นที่สูงได้ตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ๆห่างไกลซึ่งการคมนาคมขนส่งเป็นไปด้วยความยากลำบาก เป้นผลให้การผลิตของเกษตรกรบนพื้นที่สูงต้องพึ่งพิงอยู่กับทรัพยากรของครัวเรือน ทั้งนี้ได้ใช้กำลังแรงงานของครัวเรือนเป็นฐานของปัจจัยการผลิตที่สำคัญ นอกเหนือจากที่ดินที่เกษตรกรได้เข้าถือครองโดยได้สิทธิ์ในการเข้าทำประโยชน์ โดยไม่มีเอกสารสิทธิ์ และรวมถึงการเพาะปลูกที่ต้องพึ่งพาอยู่กับแหล่งน้ำตามธรรมชาติและฟ้าฝนเป็นสำคัญ เกษตรกรบนพื้นที่สูงมีขนาดการถือครองที่ดินแตกต่างไปตามชนิดของพืชที่ปลูก และส่วนมากมีเนื้อที่ถือครองขนาดเล็ก นอกจากนี้ พื้นที่เพาะปลูกของเกษตรกรส่วนมากยังเป็นแปลงเล็กแปลงน้อยอีกด้วย ในการผลิตผลไม้พบว่าเกษตรกรผู้ปลูกพลับและพีช มีกำไรจากกิจกรรมการผลิต ส่วนเกษตรกรผู้ปลูก เสาวรส สตรอเบอรี่ อโวกาโดและกาแฟ พบว่าเกษตรกรมีกำไรเหนือต้นทุนเงินสด แต่การผลิตมะม่วงนวลคำ พบว่า เกษตรกรมีรายได้เหนือต้นทุนเงินสดเล็กน้อย แต่ต่ำกว่าต้นทุนการผลิตรวม สำหรับการผลิตไม้ตัดดอก ได้แก่ เบญจมาศและเยอรบีร่า พบว่าเกษตรกรมีศักยภาพในการผลิตและกำไรจากกิจกรรมการผลิตดังกล่าว ในส่วนของการผลิตผัก ได้แก่ผักกาดขาวปลี กะหล่ำปลี และผักกาดหอมห่อ พบว่าเกษตรกรผู้ปลูกผักกาดขาวปลีและผักกาดหอมห่อ ในภาพรวมแล้วเกษตรกรมีกำไรจากการผลิต แต่สำหรับการปลูกกะหล่ำปลี พบว่า เกษตรกรจะขาดทุนหากนำต้นทุนทั้งหมดมาพิจารณา ในส่วนของการผลิตพืชอินทรีย์ ซึ่งได้แก่การผลิตกะหล่ำปลีหัวใจอินทรีย์พบว่าเกษตรกรมีกำไรเหนือต้นทุนรวมเพราะเกษตรกรใช้ปัจจัยในครัวเรือนเป็นสำคัญ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงที่ตั้งอยู่ในพื้นที่นอกจากจะมีบทบาทในด้านการส่งเสริมและพัฒนาแล้ว ยังได้ทำหน้าที่เป็นผู้รวบรวมผลผลิตจากเกษตรกร แล้วจัดส่งให้กับศูนย์คัดบรรจุของโครงการหลวงเพื่อส่งต่อไปยังตลาดปลายทางต่อไป เนื่องจากศูนย์พัฒนาโครงการหลวงมีที่ตั้งกระจายตัวไปตามแหล่งต่างๆ โดยมีระยะทางจากที่ตั้งของศูนย์พัฒนาฯ ไปยังศูนย์คัดบรรจุเชียงใหม่ (แม่เหียะ) แตกต่างกัน ซึ่งทำให้ค่าขนส่งสินค้าเกษตรจากศูนย์พัฒนาฯ ต่างๆ ไปยังศูนย์คัดบรรจุเชียงใหม่ (แม่เหียะ) แตกต่างกันตามไปด้วย คนกลางที่ประกอบธุรกิจการค้าในพื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวง จำนวนไม่น้อยได้มีการประกอบการมานานแล้ว โดยในจำนวนนี้เป็นคนกลางผู้ค้าผักมากที่สุด ในการประกอบการของคนกลางทางการตลาดในพื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวง พบว่า เป็นผู้รวบรวมในระดับหมู่บ้าน/อำเภอในสัดส่วนสูงที่สุด รองลงมา ได้แก่ ตัวแทนผู้ค้าในกรุงเทพฯ ตัวแทนผู้ค้าในจังหวัด ผู้ค้าขายส่งในจังหวัดและเป็นผู้รวบรวมในระดับจังหวัด พ่อค้าคนกลางที่ทำการค้าในพื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงนั้น ส่วนใหญ่ติดต่อทำการค้ากับเกษตรกรในพื้นที่โดยตรง ในการคัดเกรดและคุณภาพสินค้าของพ่อค้าท้องถิ่นนั้นมีอัตราการสูญเสียในขั้นตอนของการคัดเกรดและคุณภาพเฉลี่ยร้อยละ 14.99 ของน้ำหนักผลผลิต ผู้ค้าในพื้นที่ที่รับผักและผลไม้จะซื้อในลักษณะของการคละเกรดเป็นส่วนใหญ่และจ่ายเป็นเงินสดในทันที่ที่รับของ พฤติกรรมดังกล่าวจัดเป็นคู่แช่งทางการตลาดที่สำคัญของโครงการหลวง ผลการวิเคราะห์ได้ชี้ให้เห็นว่าการดำเนินการด้านโซ่อุปทานของสินค้าพืชผัก ผลไม้ และดอกไม้ ในระหว่างเกษตรกรกับศูนย์พัฒนาโครงการหลวง พบว่ามีการวางแผนร่วมกันระหว่างศูนย์พัฒนาโครงการหลวงและเกษตรกรอย่างเป็นรูปธรรม นอกจากนี้เกษตรกรพอใจในการเข้าร่วมโครงการผลิต แต่ในกระบวนการผลิต พบว่า อุปสรรคที่สำคัญได้แก่เกษตรกรมีปัญหาเกี่ยวกับการต้นทุนการผลิตที่มีแนวโน้มสูงขึ้น ได้แก่ ปุ๋ยเคมี สารเคมี และน้ำมันเชื้อเพลิง และมีสัดส่วนผลผลิตที่มีเกรดต่ำสูง มีปัญหาเกี่ยวกับการคัดเกรด และราคารับซื้อ และการจ่ายชำระเงินค่าสินค้า ในขณะเดียวกันมีการแข่งขันกับตลาดทางเลือก (พ่อค้านอกท้องถิ่น) ที่มีเพิ่มขึ้น สำหรับการดำเนินการด้านห่วงโซ่อุปทาน ระหว่างศูนย์พัฒนาโครงการหลวงกับศูนย์คัดบรรจุ (แม่เหียะ) นั้น มีปัจจัยที่เป็นโอกาส ได้แก่ ความมีมาตรฐานของสินค้าและระบบรับรองคุณภาพของสินค้า สินค้าที่ส่งเข้าสู่ศูนย์คัดบรรจุมีการคัดทิ้งทำลายน้อย มีหน่วยงานการตลาด ได้แก่ ฝ่ายตลาดเชียงใหม่ และฝ่ายตลาดกรุงเทพฯ ในการรองรับสินค้าเพื่อการจำหน่ายไปยังช่องทางต่างๆ สำหรับในส่วนของปัจจัยที่เป็นอุปสรรค ได้แก่ ปริมาณสินค้าโดยเฉพาะพืชผักบางชนิดที่รวบรวมได้มีเกินเป้าหมายที่ได้ตกลงไว้กับฝ่ายตลาด การขนส่งทั้งเส้นทางและพาหนะของศูนย์พัฒนาฯ บางแห่งไม่เอื้ออำนวยทำให้เกิดต้นทุนในการขนส่งสูง ปริมาณสินค้าที่ส่งมายังศูนย์คัดบรรจุเกินเป้าหมายที่ได้วางแผนตกลงกันไว้และมีการแจ้งแบบเร่งด่วนในบางครั้งเพื่อให้จัดสถานที่และเวลาในการปฏิบัติงานเพื่อรองรับปริมาณผลผลิตส่วนเกินจากเป้าหมาย การกระจายปริมาณสินค้าที่รวบรวมได้สร้างปัญหาให้กับฝ่ายคัดบรรจุและฝ่ายขาย เกิดความเสียหายทำให้เพิ่มต้นทุนการบริหารจัดการและต้นทุนการขนส่งลงมาที่กรุงเทพฯ รวมถึงต้นทุนในการจัดเก็บ และต้นทุนในการทำลายทิ้ง เนื่องจากกิจกรรมการผลิตทางการเกษตรในพื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงมีความสำคัญอย่างมากในการสร้างงานและสร้างรายได้ของเกษตรกรบนพื้นที่สูง การศึกษานี้มีข้อเสนอแนะว่า การให้การส่งเสริมด้านเทคโนโลยีแก่เกษตรกรบนพื้นที่สูงยังมีความจำเป็นทั้งนี้เพื่อเป็นแหล่งในการสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรบนพื้นที่สูง นอกจากนี้เพื่อตามให้ทันกับความเป็นพลวัตของตลาดและการแข่งขันทางการค้าภายใต้กรอบกติกาการค้าเสรีที่มีสูงขึ้น จึงมีความจำเป็นที่จะต้องเร่งพัฒนาระบบการผลิตภายใต้กรอบสัญญาตามข้อตกลงเพื่อสร้างความชัดเจนในอุปทานผลผลิตทั้งในแง่ของปริมาณและคุณภาพสินค้า และรวมถึงความชัดเจนของราคาล่วงหน้าที่เกษตรกรจะได้รับ
บทคัดย่อ (EN): The stability of the highland agricultural occupation is not only developing the production system to suit the environment in the area for the farmers but also the marketing environment in order to be able to compete in the market and have the appropriate economic return to the farmers. Over the past three decades the Royal Project Foundation has significant role in developing and supporting the highland farmers to do the agriculture for a living in growing winter vegetable, fruit, coffee and cut flower and it becomes their important career that bring them major income for the family as well as offering the local employment. Approximately, the total income from agricultural activity’s production, handicraft and tourism within the development center in year 2007 was 468.64 million baht with the major earnings from the agricultural activity. As living in remote area where the transportation is in difficulty, the farmer’s production therefore relies on household resources with the household workforce as the major factor in production. Aside from having the right of possession and use of a certain land without certificate of ownership and the cultivation that mainly depends on natural water and rain. Additionally, most of the cultivated area is in small unit. Among fruit crop production, persimmon and peach yield a good profit to farmers. The productions of passion fruit, strawberry, avocado and coffee are found a positive net cash return but that of mango (Nual-kham Type) is found a negative net cash return, implying loss to farmers. In growing cut flower, chrysanthemum and gerbera, farmers show high potential and earn good profit from the production. For vegetable, Chinese cabbage and head lettuce, farmers make net profit from those crops. Unlike those, cabbage farmers performs only cash profit over the cash cost. In Angkhang development center, the farmer get a net profit from growing organic cabbage. Apart from the role in supporting and developing, the Royal Project Development Center gathers the produces and delivers them to the grading and packaging center before forwards the produces to the end market. Since the development centers are located in different places with different distance from each development center to the Chiang Mai Grading and Packaging Center (Mae Hyia), the cost of transferring the produces from the first to the latter (Mae Hyia) is therefore different. Many of the middlemen have been doing business in the development area of the Royal Project for quite a long time. Within the development area, the local middlemen in the village and district is the highest number, followed by the trading representatives from Bangkok, the provincial representative trader, the provincial wholesalers and retailers and the provincial gatherer. Most middlemen trading in the development area directly contact to the farmers. Sorting and grading is the important process in marketing management for the middlemen. Nevertheless, the product’s weight is loss during this process about 14.99%. The traders who buy fruit and vegetable within the development area preferably buy them in mixture and pay by cash before leaving the farm. The analysis shows that in a supply chain management of vegetable, fruit and flower, between the farmers and the Royal Project Development Center, both is in the collaboration of having a solid plan to produce vegetable, fruit and flower with the farmers’ consent of participating in the project. However there is an important obstacle during the production process: the farmers have the problem with the production cost for such as chemical fertilizer, chemical substance and higher price of gasoline, problem with sorting and grading process, the high proportion of low-grade products, the trouble with the selling price of the products, the payment due and facing with the increasing competitors from outside (Trader from other area). In the meantime, the management of a supply chain between the Royal Project Development Center and the grading and packaging center (Mae Hyia) is in positive since the products have standard quality and there is the quality assurance system. The loss of the produces that sent to the grading and packaging center is not much. In addition there is a marketing department both in Chiang Mai and Bangkok to distribute the products to several channels. Nonetheless, the obstacle factors involved the quantity of the products especially some kind of vegetable that can be collected more than the set targeted of the Marketing Department, the bad condition of both the road and the vehicle of some development center cost high delivery expense, the over-targeted quantity of the sent products and an urgent notification to arrange the place and time for handling the over-targeted produces, causing trouble for the grading and packaging center and the Sales Department in the distribution of the products and increasing the cost of storing and destroying. It is due to the fact that agricultural activity in the development area of the Royal Project play a vital role in creating the employment opportunity and income to the highlanders. The study suggests that dissemination and extension of technology provided by the Development Center is still necessary for generating income to the highlanders. In addition, to catch up with the marketing dynamics and trading competition under free trade agreement, it is suggested that a development of contract farming for procuring the crop supply is important since it would help to set the production plan, product quality, and price that farmers would obtain in advance.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน)
คำสำคัญ: สินค้าเกษตร
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

พูนสุข คำภา. "โครงการวิจัยการศึกษาเศรษฐกิจการผลิตและการตลาดสินค้าเกษตรโครงการหลวง". สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน). 2552

พูนสุข คำภา. "โครงการวิจัยการศึกษาเศรษฐกิจการผลิตและการตลาดสินค้าเกษตรโครงการหลวง". สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน). 2552. Print.



TARR Wordcloud:
โครงการวิจัยการศึกษาเศรษฐกิจการผลิตและการตลาดสินค้าเกษตรโครงการหลวง
พูนสุข คำภา
สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน)
30 กันยายน 2552
โครงการวิจัยเพื่อสนับสนุนการพัฒนาอย่างยั่งยืนในพื้นที่ขยายผลโครงการหลวงแม่สลอง โครงการย่อยที่ 1 การศึกษาโอกาสทางการตลาดทั้งภายในและภายนอกชุมชน ของสินค้าเกษตรในพื้นที่ขยายผลโครงการหลวงแม่สลอง การผลิตและการตลาดน้ำผึ้งในจังหวัดขอนแก่น การผลิต การตลาด และความต้องการใช้ดาหลาในพื้นที่ภาคใต้ การศึกษาและสำรวจสภาพการผลิตและการตลาดถั่วนิ้วนางแดง การผลิตและการตลาดไข่ไก่ในประเทศไทย ทดสอบเทคโนโลยีโครงการหลวงในการผลิตไม้ดอกในพื้นที่ขยายผลโครงการหลวง การผลิตและการตลาดข้าวสังข์หยดของเกษตรกรในจังหวัดพัทลุง การศึกษาแนวทางส่งเสริมการผลิตและการตลาดกระเทียม ชุดโครงการวิจัยและพัฒนาการเพิ่มผลผลิตและคุณภาพผลผลิตไม้ผลในพื้นที่โครงการหลวงและพื้นที่ขยายผลโครงการหลวง โครงการย่อยที่ 2 : การวิจัยเพื่อทดสอบเทคโนโลยีโครงการหลวงในการผลิตและการตลาดไม้ผลในพื้นที่ขยาย ศึกษาวิเคราะห์ศักยภาพการผลิตและการตลาดกระเจี๊ยบเขียวเพื่อการส่งออก
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair