สืบค้นงานวิจัย
โครงการศึกษาและพัฒนาระบบการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชอย่างยั่งยืนของชุมชน และ แนวทาง การให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมือง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542
ชุติมา รัตนเสถียร - กรมวิชาการเกษตร
ชื่อเรื่อง: โครงการศึกษาและพัฒนาระบบการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชอย่างยั่งยืนของชุมชน และ แนวทาง การให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมือง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542
ชื่อเรื่อง (EN): Research and Development the Program to Conserve and Sustainable Use of Plant Genetic Resources by Community and the Test Guideline for Domestic Plant Varieties Protection in accordance with Plant Varieties Protection Act B.E. 2542
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: ชุติมา รัตนเสถียร
บทคัดย่อ: พระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 มีผลใช้บังคับ ตั้งแต่ ปี 2546 แต่ยังไม่สามารถบังคับใช้ได้อย่างสมบูรณ์ เช่น บทบัญญัติที่เกี่ยวกับกองทุนคุ้มครองพันธุ์พืช ในการบริหารจัดการเงินกองทุนฯ เพื่อใช้จ่ายในการช่วยเหลือและอุดหนุนกิจการใด ๆ ของชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์ การดำเนินการดังกล่าวจะต้องมีข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับชุมชน และพืชที่มีการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ในชุมชนต่าง ๆ จึงจะทำให้การดำเนินงานด้านการบริหารจัดการกองทุนคุ้มครองพันธุ์พืชมีประสิทธิภาพ และบรรลุวัตถุประสงค์ของกฎหมาย ยังมีชุมชนอีกมากที่ไม่มีหน่วยงานของรัฐหรือองค์กรอื่นๆ ให้ความช่วยเหลือด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรพันธุกรรมพืช การศึกษาและพัฒนาระบบการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชของชุมชนได้ดำเนินการในเขตพื้นที่ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก รวม 18 จังหวัด โดยได้จัดทำแบบสำรวจเพื่อ ศึกษาข้อมูลเบื้องต้นของชุมชนในเขตพื้นที่ที่กำหนด สภาพเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมชุมชน ภูมิปัญญาดั้งเดิมเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์จากพันธุกรรมพืช ศึกษารวบรวมชนิดพืชที่มีการใช้ประโยชน์ และ ศึกษาเทคนิค วิธีการจัดการ เพื่อการอนุรักษ์ และการใช้ประโยชน์พันธุกรรมพืช ผลการศึกษาวิจัยพบว่าชุมชนที่เป็นชุมชนเผ่าต่าง ๆ จะยังคงมีการปลูกข้าวเป็นหลักตามที่บรรพบุรุษได้ปฏิบัติกันมาแต่ดั้งเดิม นอกจากจะใช้บริโภคแล้ว ยังใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา และใช้ในสรรพคุณทางยา และจะมีการปลูกพืชอื่น ๆ สลับในแปลงปลูกข้าว เช่น ข้าวโพด ฟักเขียว ฟักทอง กระเทียม ถั่วเหลือง พริกกะเหรี่ยง งาแดง งาขาว งาดำ งาขี้ม้อน กาแฟ และ ลิ้นจี่ เป็นต้น ส่วนชุมชนทั่ว ๆ ไป ที่มีความเจริญเข้าไปถึง การเพาะปลูกจะยึดหลักเศรษฐกิจ พืชก็จะเปลี่ยนไปตามกลไกของตลาด อย่างไรก็ตามข้าวก็ยังเป็นพืชหลักที่มีการเพาะปลูกในแต่ละชุมชน นอกจากการศึกษาการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ของพันธุกรรมพืชในแต่ละชุมชนแล้ว ได้รวบรวมข้อมูลพืชที่พบเห็นในชุมชนไว้ในระบบการจัดเก็บข้อมูลด้วย ซึ่งพืชเหล่านี้อาจเป็นพืชที่มีศักยภาพในทางเศรษฐกิจและต้องมีการศึกษาและอนุรักษ์ต่อไป การศึกษาและพัฒนาแนวทางการคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่น มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาและพัฒนาแนวทางการคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนที่จะเป็นทางเลือกอื่น เนื่องจากการคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่นตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 ได้ถูกจำกัดด้วยนิยามความหมายของพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่น และลักษณะการให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชดังกล่าว ซึ่งจากการศึกษาข้อกฎหมายโดยเปรียบเทียบ ระหว่างการให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนในประเทศไทย กับการให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนในต่างประเทศ พบว่าการให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่นที่เป็นการให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนในประเทศไทย มีความแตกต่างไปจากการให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนของประเทศอื่น กล่าวคือ การให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่นจะมีลักษณะเป็นการให้สิทธิเชิงซ้อน ระหว่างสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่มีลักษณะของการเป็นเจ้าของ ที่เป็นสิทธิส่วนบุคคล กับสิทธิในการอนุญาตให้เข้าถึงพันธุกรรมพืชของชุมชนและการทำข้อตกลงแบ่งปันผลประโยชน์ จากการศึกษาและสำรวจการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชพื้นเมือง การอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์พืชของชุมชน ไม่พบพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่น ซึ่งต้องมีคุณสมบัติเป็นพันธุ์พืชที่มีอยู่เฉพาะในชุมชนใดชุมชนหนึ่งเท่านั้น และจากการวิเคราะห์แสดงให้เห็นว่ามีโอกาสน้อยมากที่จะปรากฏพันธุ์พืชที่จะมีคุณสมบัติดังกล่าว จึงเกิดแนวความคิดที่จะพัฒนาระบบการคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนให้เป็นทางเลือกอื่นที่ปฏิบัติได้ง่ายขึ้น โดยเริ่มจากพันธุ์พืชของชุมชนใดชุมชนหนึ่งควรจะได้รับความคุ้มครอง ในกรณีที่ผู้ใดเข้าถึงพันธุกรรมพืชดังกล่าว ต้องขออนุญาตจากชุมชน และทำข้อตกลงแบ่งปันผลประโยชน์กับชุมชน ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบการคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่นแบบเดิม กับการคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนที่เสนอเป็นทางเลือก พบว่าสามารถลดขั้นตอนในการขอรับความคุ้มครอง โดยให้ชุมชนซึ่งมีอยู่แล้วสามารถขอขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชของชุมชนกับกรมวิชาการเกษตรเลย โดยไม่จำเป็นต้องขึ้นทะเบียนชุมชนก่อน เพราะจำกัดสิทธิของชุมชนให้เหลือเพียงการอนุญาตให้เข้าถึงพันธุกรรมพืชของชุมชนและการทำข้อตกลงแบ่งปันผลประโยชน์เท่านั้น ซึ่งจากการสอบถามความเห็นจากผู้มีส่วนได้เสีย เพื่อหาประเด็นที่จะเสนอเป็นโจทย์วิจัย สำหรับการพัฒนาแนวทางการคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่นไป เป็นการคุ้มครองพันธุ์พืชของชุมชนที่เป็นทางเลือกดังกล่าว จำแนกได้ 4 ข้อเสนอ ดังนี้ - การแก้ไขนิยามหรือความหมายของพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่น - การคุ้มครองพันธุ์พืช เหลือเพียงการอนุญาตให้ขาถึงพันธุกรรมพืชของชุมชน - ยกเลิกการขึ้นทะเบียนชุมชน - ขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชของชุมชน เพื่อการกำกับดูแลการเข้าถึงเท่านั้น
บทคัดย่อ (EN): Plant Variety Protection Act B.E. 2542 entered in to force in 2003 but it has not been fully implemented for instant; the provision regarding the plant variety protection fund for management of the fund which shall be expended for assisting and subsidizing any activities of communities in connection with the conservation, research and development of plant varieties as well as serving as expenses of local government organizations for the purposes of their subsidizing the conservation, research and development of plant varieties of communities. To implement such activities effectively and to fulfill the objective of the Act, baseline data regarding the communities and utilization of plant genetic resources of each community are needed. There are number of communities that have not got support from any entities for conservation of plant genetic resources. The research and development on the program to conserve and sustainable use of plant genetic resources by community was carried out in 4 regions; northern, northeastern, central and eastern parts which covered 18 provinces. Questionnaires were used as a tool to collect the baseline data of the communities in the indicated areas on the information of socio-economic, culture and traditional knowledge regarding utilization of plant genetic resources, plant genetic resources in the communities, and techniques for conservation of plant genetic resources. The research result found that the tribe communities have still been growing the paddy variety as a main plant following their ancestors. Apart from consuming, they have used rice in a religious ritual, as a medicinal plant. Moreover, they have been rotatedly planting others crops in their paddy such as maize, wax guard, pumpkin, garlic, soybean, local chili, red sesame, white sesame, black sesame, britton, coffee and litchi. For the other modernized communities, the planting habit would rely on an economy principle. The plants would be rotated following the market mechanism. However, paddy is still the main crop in each community. In addition to the research for conservation and utilization of plant genetic resources in the communities, information of plant genetic resources found in each community has also been recorded in the data collecting system for foreseeing that these genetic resources would be economic potential plants need to study and conserve consequently. Objective of the study was alternative concept of community plant variety protection that deviated from Local Domestic Plant variety Protection under Plant Variety Protection Act B.E 2542. Because of the namely of Local Domestic Plant Variety meaned a plant variety which exists only in a particular locality and the complex of rights , intellectual property rights and the rights of the community for regulation on the access and benefit sharing to the community plant variety. So the alternative concept of Local Domestic Plant Variety would be composed of deviation the namely or meaning of Local Domestic Plant Variety, remain only the right’s for regulation on the access and benefit sharing, repeal registration as the community, but register the community plant variety that their conservation.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: กรมวิชาการเกษตร
คำสำคัญ: สมบัติของรัฐ
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

ชุติมา รัตนเสถียร. "โครงการศึกษาและพัฒนาระบบการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชอย่างยั่งยืนของชุมชน และ แนวทาง การให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมือง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542Research and Development the Program to Conserve and Sustainable Use of Plant Genetic Resources by Community and the Test Guideline for Domestic Plant Varieties Protection in accordance with Plant Varieties Protection Act B.E. 2542". กรมวิชาการเกษตร. 2553

ชุติมา รัตนเสถียร. "โครงการศึกษาและพัฒนาระบบการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชอย่างยั่งยืนของชุมชน และ แนวทาง การให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมือง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542Research and Development the Program to Conserve and Sustainable Use of Plant Genetic Resources by Community and the Test Guideline for Domestic Plant Varieties Protection in accordance with Plant Varieties Protection Act B.E. 2542". กรมวิชาการเกษตร. 2553. Print.



TARR Wordcloud:
โครงการศึกษาและพัฒนาระบบการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์พันธุ์พืชอย่างยั่งยืนของชุมชน และ แนวทาง การให้ความคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมือง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542
ชุติมา รัตนเสถียร
กรมวิชาการเกษตร
30 กันยายน 2553
โครงการศึกษาพัฒนาหลักเกณฑ์ และวิธีการ เพื่อการคุ้มครองพันธุ์พืช ภายใต้พระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 โครงการวิจัยการศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เพื่อพัฒนาหลักเกณฑ์ และวิธีการตรวจสอบพันธุ์พืชเพื่อการคุ้มครองพันธุ์พืชใหม่ ภายใต้พระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 โครงการวิจัยการศึกษาการอนุรักษ์พืชพื้นเมืองในชุมชนและพืชหายากตลอดจนการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนเพื่อการอนุวัตตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 โครงการวิจัยการบูรณการ หลักเกณฑ์ และวิธีการตรวจสอบพันธุ์พืชเพื่อการคุ้มครองพันธุ์พืชใหม่ให้เข้าสู่มาตรฐานอาเซียน การตั้งชื่อพันธุ์พืชใหม่ในการจดทะเบียนเพื่อขอรับความคุ้มครอง โครงการอนุรักษ์พันธุ์กรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ โครงการศึกษาและพัฒนาระบบการควบคุมการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดพืชอนุรักษ์ ตามพระราชบัญญัติพันธุ์พืช พ.ศ. 2518 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติม โดย พระราชบัญญัติพันธุ์พืช (ฉบับที่2) พ.ศ. 2535 การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชพื้นเมือง โภชนาการและประโยชน์ต่อสุขภาพของข้าวกล้องงอกนึ่งสายพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 โครงการศึกษา และพัฒนากระบวนการคุ้มครอง อนุรักษ์ และใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพด้านพืชอย่างยั่งยืน
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair