สืบค้นงานวิจัย
ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น:กรณีศึกษาพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว
กาญจนา กุลวิทิต - มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์
ชื่อเรื่อง: ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น:กรณีศึกษาพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: กาญจนา กุลวิทิต
บทคัดย่อ: การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารวบรวมวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท&องถิ่นในการบริหาร จัดการทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ในพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว โดยใช้พื้นที่ตัวอย่าง 3 ชุมชน ได้แก่ 1) บ้านท่าเรือ ตำบลนาเชือก อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ 2) บ้านดงน&อย ตำบลภูสิงห์ อำเภอสหัส ขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ 3) บ้านโนนสมบูรณ์ ตำบลคำสร้างเที่ยง อำเภอสามชัย จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็น กระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วม กระบวนการศึกษาวิจัยโดยสำรวจและใช้เครื่องมือทางสังคมที่มีความ หลากหลายทั้งการออกตรวจเยี่ยมชุมชน การสัมภาษณ์เชิงเดี่ยว การใช&แบบสอบถามประกอบการ สัมภาษณ์ การสังเกตุการณ์ร่วม และการสนทนาแบบเจาะจง ผลจากการวิจัยพบว่าวิถีชีวิตชุมชนและ วัฒนธรรมท้องถิ่นในการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ในพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาวเป็น องค์ความรู้ที่ผ่านการสืบทอดกันมาเป็นรุ่นๆ จากบรรพบุรุษ และสะสมเป็นองค์ความรู้จนเกิดเป็น วัฒนธรรมท้องถิ่นในชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิต ภูมิปัญญา วิถีชีวิตที่เป็นชุดขององค์ความรู้ท้องถิ่น ที่มีความสัมพันธ์และเชื่อมโยงเข้าด้วยกันกับทรัพยากรสัตว์น้ำบริเวณเขื่อนลำปาวได้เป็นอย่างดี ภูมิปัญญา เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ เป็นกระบวนการบริหารจัดการของชุมชนใน การอนุรักษ์ ฟื้นฟู และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรสัตว์น้ำในบริเวณเขื่อนลำปาวให้มีอยู่อย่างยั่งยืน จากการศึกษาพบว่า ชาวประมงในพื้นที่ตัวอย่างมีจำนวน 135 คน ชาวประมงส่วนใหญ่ อายุระหว่าง 30- 45 ปี จำนวน 76 คน คิดเป็น 56.29 เปอร์เซ็นต์ ทำการประมงเป็นอาชีพรองมากกว่าอาชีพหลัก จำนวน 129 คน คิดเป็น 95.55 เปอร์เซ็นต์จำนวนวันทำการประมงเฉลี่ย 5 วัน/สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ทำการ ประมงมี จำนวน 11 ชนิด โดยมี ข่ายเป็นเครื่องมือหลักที่ใช้กันมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ แห ตุ้ม เบ็ดราว ลอบ ฉมวก เบ็ดธง แพสะดุ้ง ชะนาง ตามลำดับ ชาวประมงจับสัตว์น้ำได้เฉลี่ย วันละ 5 กก./วัน/ราย เก็บ ไว้บริโภคในครัวเรือน เฉลี่ย 1.2 กก./ครอบครัว/วัน เครื่องมือ ข+าย ที่ใช้พบว่ามีขนาดช่องตา 2.5-4 ซม. ถูกนำมาใช้มากที่สุดตลอดทั้งปั ส่วนข่ายที่มีขนาดช่องตา 8-10 ซม. และ 4 ซม. จะใช้มากในฤดูฝน เพื่อ ต้องการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำในช่วงหน้าฝนเพราะเป็นช่วงฤดูปลากำลังผสมพันธุ์และวางไข่ ปริมาณผลจับ สัตว์น้ำช่วงเวลาที่มีผลจับเฉลี่ยสูงสุด ได้แก่ ช่วงเดือนสิงหาคม - กันยายนและเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ ซึ่งมีปริมาณมากกว่าเดือนละ 2.5 ตัน และช่วงเวลาที่มีผลจับต่ำสุด ได้แก่ ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - มีนาคม มีปริมาณเดือนละ 2.0 ตัน กลุ่มปลาที่ถูกจับได้มากที่สุด คือ กลุ่มปลาเกล็ด ชนิดปลาที่จับได้มาก 5 อันดับแรก ได้แก่ ปลาสร้อย ปลาซิวแก้ว ปลากระมัง ปลานางและปลาสวาย ตามลำดับ และจากการเก็บรวบรวมผลจับสัตว์น้ำมีปริมาณ 29,000 กิโลกรัม ซึ่งมีมูลค่า 1,015,000 บาทของมูลค่าผลจับทั้งหมด มี การจำหน่ายทั้งในรูปปลาสดและนำมาแปรรูป ทรัพยากรสัตว์น้ำเหล่านี้สามารถนำมาแปรรูปทำเป็น ผลิตภัณฑ์ในชุมชน(OTOP) โดยจะเกี่ยวข้องกับภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิถีชีวิตชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำ ปาว ได้แก่ ปลาร้า ปลาส้ม หม่ำไข่ปลา ปลาแดดเดียว และปลาจ่อม ตามลำดับ คำสำคัญ : วิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น, ความหลากหลายทางชีวภาพ, ทรัพยากรสัตว์น้ำ, เขื่อนลำปาว
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์
คำสำคัญ: เขื่อนลำปาว
เจ้าของลิขสิทธิ์: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล อีสาน
รายละเอียด: การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารวบรวมวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท&องถิ่นในการบริหาร จัดการทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ในพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว โดยใช้พื้นที่ตัวอย่าง 3 ชุมชน ได้แก่ 1) บ้านท่าเรือ ตำบลนาเชือก อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ 2) บ้านดงน&อย ตำบลภูสิงห์ อำเภอสหัส ขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ 3) บ้านโนนสมบูรณ์ ตำบลคำสร้างเที่ยง อำเภอสามชัย จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็น กระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วม กระบวนการศึกษาวิจัยโดยสำรวจและใช้เครื่องมือทางสังคมที่มีความ หลากหลายทั้งการออกตรวจเยี่ยมชุมชน การสัมภาษณ์เชิงเดี่ยว การใช&แบบสอบถามประกอบการ สัมภาษณ์ การสังเกตุการณ์ร่วม และการสนทนาแบบเจาะจง ผลจากการวิจัยพบว่าวิถีชีวิตชุมชนและ วัฒนธรรมท้องถิ่นในการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ในพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาวเป็น องค์ความรู้ที่ผ่านการสืบทอดกันมาเป็นรุ่นๆ จากบรรพบุรุษ และสะสมเป็นองค์ความรู้จนเกิดเป็น วัฒนธรรมท้องถิ่นในชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิต ภูมิปัญญา วิถีชีวิตที่เป็นชุดขององค์ความรู้ท้องถิ่น ที่มีความสัมพันธ์และเชื่อมโยงเข้าด้วยกันกับทรัพยากรสัตว์น้ำบริเวณเขื่อนลำปาวได้เป็นอย่างดี ภูมิปัญญา เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรสัตว์น้ำและการอนุรักษ์ เป็นกระบวนการบริหารจัดการของชุมชนใน การอนุรักษ์ ฟื้นฟู และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรสัตว์น้ำในบริเวณเขื่อนลำปาวให้มีอยู่อย่างยั่งยืน จากการศึกษาพบว่า ชาวประมงในพื้นที่ตัวอย่างมีจำนวน 135 คน ชาวประมงส่วนใหญ่ อายุระหว่าง 30- 45 ปี จำนวน 76 คน คิดเป็น 56.29 เปอร์เซ็นต์ ทำการประมงเป็นอาชีพรองมากกว่าอาชีพหลัก จำนวน 129 คน คิดเป็น 95.55 เปอร์เซ็นต์จำนวนวันทำการประมงเฉลี่ย 5 วัน/สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ทำการ ประมงมี จำนวน 11 ชนิด โดยมี ข่ายเป็นเครื่องมือหลักที่ใช้กันมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ แห ตุ้ม เบ็ดราว ลอบ ฉมวก เบ็ดธง แพสะดุ้ง ชะนาง ตามลำดับ ชาวประมงจับสัตว์น้ำได้เฉลี่ย วันละ 5 กก./วัน/ราย เก็บ ไว้บริโภคในครัวเรือน เฉลี่ย 1.2 กก./ครอบครัว/วัน เครื่องมือ ข+าย ที่ใช้พบว่ามีขนาดช่องตา 2.5-4 ซม. ถูกนำมาใช้มากที่สุดตลอดทั้งปั ส่วนข่ายที่มีขนาดช่องตา 8-10 ซม. และ 4 ซม. จะใช้มากในฤดูฝน เพื่อ ต้องการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำในช่วงหน้าฝนเพราะเป็นช่วงฤดูปลากำลังผสมพันธุ์และวางไข่ ปริมาณผลจับ สัตว์น้ำช่วงเวลาที่มีผลจับเฉลี่ยสูงสุด ได้แก่ ช่วงเดือนสิงหาคม - กันยายนและเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ ซึ่งมีปริมาณมากกว่าเดือนละ 2.5 ตัน และช่วงเวลาที่มีผลจับต่ำสุด ได้แก่ ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - มีนาคม มีปริมาณเดือนละ 2.0 ตัน กลุ่มปลาที่ถูกจับได้มากที่สุด คือ กลุ่มปลาเกล็ด ชนิดปลาที่จับได้มาก 5 อันดับแรก ได้แก่ ปลาสร้อย ปลาซิวแก้ว ปลากระมัง ปลานางและปลาสวาย ตามลำดับ และจากการเก็บรวบรวมผลจับสัตว์น้ำมีปริมาณ 29,000 กิโลกรัม ซึ่งมีมูลค่า 1,015,000 บาทของมูลค่าผลจับทั้งหมด มี การจำหน่ายทั้งในรูปปลาสดและนำมาแปรรูป ทรัพยากรสัตว์น้ำเหล่านี้สามารถนำมาแปรรูปทำเป็น ผลิตภัณฑ์ในชุมชน(OTOP) โดยจะเกี่ยวข้องกับภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิถีชีวิตชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำ ปาว ได้แก่ ปลาร้า ปลาส้ม หม่ำไข่ปลา ปลาแดดเดียว และปลาจ่อม ตามลำดับ คำสำคัญ : วิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น, ความหลากหลายทางชีวภาพ, ทรัพยากรสัตว์น้ำ, เขื่อนลำปาว
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

กาญจนา กุลวิทิต. "ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น:กรณีศึกษาพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว". มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์. 2558

กาญจนา กุลวิทิต. "ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น:กรณีศึกษาพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว". มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์. 2558. Print.



TARR Wordcloud:
ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่น:กรณีศึกษาพื้นที่ลุ่มน้ำเขื่อนลำปาว
กาญจนา กุลวิทิต
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตกาฬสินธุ์
2558
การอนุรักษ์การแสดงพื้นบ้าน "จังหวัดปทุมธานี" ความหลากหลายทางวัฒนธรรมในการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ของความหลากหลายทางชีวภาพในลุ่มน้ำปัตตานี การเปรียบเทียบรูปแบบการจัดการทางนิเวศวิทยาวิศวกรรมต่อความหลากหลายทางชีวภาพของแมลงในระบบนิเวศข้าวนาที่ราบลุ่มน้ำ จ.พิษณุโลก การเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ของคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำบาดาล น้ำบ่อตื้นและน้ำประปา เพื่อการอุปโภคบริโภคในเขตพื้นที่รับน้ำจังหวัดยะลา การเปรียบเทียบความหลากหลายทางชีวภาพของนกในป่าธรรมชาติและสวนป่า การพัฒนากิจกรรมสิ่งแวดล้อมศึกษาบนฐานความหลากหลายทางชีวภาพของผู้ดูแลเด็กในจังหวัดนครศรีธรรมราช การศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพของเห็ดและแนวทางพัฒนาการจำแนก เห็ดมีพิษอย่างบูรณาการ กรณีศึกษา ตำบลท่าลี่ อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย กระบวนการการพัฒนาการมีส่วนร่วมของชุมชนลุ่มน้ำชีกับภาครัฐต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำในท้องถิ่น : กรณีศึกษาชุมชนบ้านท่าขอนยาง จังหวัดมหาสารคาม โครงการการศึกษาและถอดองค์ความรู้การดำเนินการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมโดยภาคประชาชนในภาคเหนือตอนบน ความหลากหลายทางชีวภาพกับภูมิปัญญาและวัฒนธรรมท้องถิ่นของชุมชนตำบลนาบ่อคำเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair