สืบค้นงานวิจัย
การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังอย่างมียุทธศาสตร์ เพื่อเพิ่มผลิตภาพทางผลผลิตและปริมาณแป้งสำหรับการใช้ในอุตสาหกรรม
ปิยะ กิตติภาดากุล - สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
ชื่อเรื่อง: การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังอย่างมียุทธศาสตร์ เพื่อเพิ่มผลิตภาพทางผลผลิตและปริมาณแป้งสำหรับการใช้ในอุตสาหกรรม
ชื่อเรื่อง (EN): Strategic cassava breeding to increase productivity of root yield and starch content used in industrial purposes
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: ปิยะ กิตติภาดากุล
หน่วยงานสังกัดผู้แต่ง:
  1. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.)
บทคัดย่อ: เป้าหมายตามยุทธศาสตร์มันสำปะหลังของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2569 (กรมส่งเสริมการเกษตร, 2558) จะเพิ่มผลผลิตเฉลี่ยมันสำปะหลังของประเทศเป็น 5 ตันต่อไร่ ภายในปี 2562 และเป็น 7 ตันต่อไร่ ในปี 2569 และมีการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังทำรายได้ในปี 2562 มีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 120,000 ล้านบาท และปี 2569 ไม่ต่ำกว่า 150,000 ล้านบาท แต่จากข้อมูลล่าสุดของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (2558) พบว่า ประเทศไทยยังมีผลผลิตเฉลี่ยของประเทศอยู่ที่ 3.47 ตันต่อไร่เท่านั้น (จากพื้นที่ปลูกมันสำปะหลังในประเทศ 9,319,718 ไร่ ได้ผลผลิต 32,357,741 ตัน) ซึ่งผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ในปัจจุบันยังห่างจาก 5 ตันของเป้าหมายปี 2562 ถึง 1.53 ตันต่อไร่ การเพิ่มผลผลิตต่อไร่ให้สูงขึ้นสามารถทำได้ 2 วิธีคือ 1) การเลือกใช้พันธุ์ที่เหมาะสม และ 2) การใช้ปุ๋ยและพัฒนาวิธีเขตกรรมของเกษตรกร ซึ่ง Rojanaridpiched and Vichukit (2008) ได้วิเคราะห์ผลผลิตเฉลี่ยของประเทศไทยในรอบ 30 ปี (พ.ศ. 2510 - 2540) ที่มีผลผลิตเฉลี่ย 2.31 ตันต่อไร่ และมีผลผลิตเพิ่มเป็น 3.66 ตันต่อไร่ในอีก 10 ปี (ปี 2541 - 2551) ขณะที่ช่วงปีดังกล่าวผลผลิตทั่วโลกเฉลี่ยเพียง 1.7 ตันต่อไร่เท่านั้น ซึ่งจากการวิเคราะห์ของผู้เขียนพบว่า สาเหตุของผลผลิตมันสำปะหลังของไทยที่เพิ่มขึ้นนั้นเกิดจากการใช้พันธุ์ดีประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ และเป็นผลจากการใช้ปุ๋ยและการเขตกรรมที่เหมาะสมอีก 50 เปอร์เซ็นต์<br />การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังเป็นเทคโนโลยีการเพิ่มผลผลิตที่สำคัญวิธีหนึ่ง เพื่อเพิ่มผลผลิตและปริมาณแป้งในหัว ตลอดจนมีการปรับปรุงลักษณะทางการเกษตรบางประการให้ดีขึ้นอยู่ตลอดเวลา เทคโนโลยีด้านพันธุ์มันสำปะหลัง ถือเป็นเทคโนโลยีที่มีต้นทุนต่ำแต่มีประสิทธิภาพสูงในการยกระดับผลผลิตต่อไร่ของการผลิต โดยเกษตรกรสามารถรับไปปฏิบัติได้ทันทีโดยการเปลี่ยนพันธุ์ปลูกให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ของตนเอง ซึ่งจะช่วยให้ต้นทุนในการเพาะปลูกและดูแลรักษาลดลง การมีผลผลิตต่อไร่ที่สูงขึ้นและรายได้มากขึ้นจะส่งผลให้เกษตรกรมีความกินดีอยู่ดีเพิ่มขึ้นในที่สุด และจะส่งผลให้ภาพรวมของการผลิตและการตลาดมันสำปะหลังของประเทศไทยมีความยั่งยืนขึ้น อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาถึงความก้าวหน้าของพันธุ์มันสำปะหลังของไทยบางพันธุ์เพื่อเป็นตัวอย่าง จากข้อมูลการทดสอบพันธุ์มันสำปะหลัง 5 พันธุ์ (เกษตรศาสตร์ 50 ระยอง 1 ห้วยบง 60 ระยอง 5 และพิรุณ 1) ของโครงการในปีล่าสุด (ปี 2558) เมื่อวิเคราะห์รวมแปลงทดสอบที่ปลูกต้นฝน 6 แปลง จาก 5 สถานที่ (ห้วยบง เขาหินซ้อน หนองบัวโคก ศรีราชา และสีคิ้ว [2 แปลง]) เปรียบเทียบผลผลิตหัวสดและเปอร์เซ็นต์แป้งของ 4 พันธุ์กับพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 (โดยให้ผลผลิตและแป้งของเกษตรศาสตร์ 50 เป็น 100%) พบว่า ทุกพันธุ์ให้ผลผลิตหัวสดต่ำกว่าเกษตรศาสตร์ 50 นั่นคือ ระยอง 1 ห้วยบง 60 ระยอง 5 และพิรุณ 1 ให้ผลผลิตเมื่อเทียบกับเกษตรศาสตร์ 50 ได้เพียง 90.52 91.74 83.15 และ 81.97% ตามลำดับ สำหรับเปอร์เซ็นต์แป้งพบว่า พันธุ์ห้วยบง 60 (111.50%) และระยอง 5 (101.97%) มีเปอร์เซ็นต์แป้งสูงกว่าเกษตรศาสตร์ 50 ส่วนพันธุ์ระยอง 1 (62.40%) และพิรุณ 1 (52.50%) ให้แป้งต่ำกว่าพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 จากการเปรียบเทียบพันธุ์ในหลายพื้นที่ดังกล่าว แสดงให้เห็นว่ามันสำปะหลังพันธุ์ใหม่ไม่ได้มีผลผลิตหรือเปอร์เซ็นต์แป้งดีกว่าพันธุ์เดิมเสมอไป ขึ้นอยู่กับฤดูกาลปลูกและสภาพพื้นที่ปลูกเป็นสำคัญ ฉะนั้นหากพิจารณาความก้าวหน้าเฉพาะผลผลิตหัวสดของพันธุ์ที่ปรับปรุงใหม่ พบว่า ไม่ค่อยมีความก้าวหน้าเท่าที่ควร หากพิจารณาให้ลึกลงไปพบว่า ภาพรวมผลผลิตของ<br />มันสำปะหลังที่เพิ่มขึ้นในประเทศนั้นมาจากความก้าวหน้าจากการปรับปรุงเปอร์เซ็นต์แป้งที่สูงขึ้นเป็นหลัก และเป็นที่ทราบกันดีว่าลักษณะของเปอร์เซ็นต์แป้งมีอัตราพันธุกรรมที่สูงจึงมีความก้าวหน้าในการปรับปรุงพันธุ์ที่มากกว่า ซึ่งสอดคล้องกับที่ ปิยะ และคณะ (2554) ได้แสดงให้เห็นว่า การผสมพันธุ์มันสำปะหลังพันธุ์การค้าเข้าด้วยกันเหมือนอย่างที่ปฏิบัติในอดีตนั้น ไม่ได้ทำให้ความก้าวหน้าของการปรับปรุงพันธุ์มากขึ้นในลักษณะของผลผลิตเมื่อเทียบกับพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 และสอดคล้องกับข้อสรุปจากการประชุม Cassava Forum ระหว่างวันที่ 16-18 มิถุนายน 2558 ที่ผ่านมา ที่จัดขึ้นในประเทศไทย โดยมีนักปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังชั้นนำจากนานาชาติ (CIAT, EMBRAPA, Cornell University, และ IITA) และสถาบันที่มีโครงการปรับปรุงพันธุ์ในไทยเข้าร่วมประชุม ซึ่งมีข้อสรุปที่สำคัญหนึ่งคือ การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังโดยการเลือกพันธุ์การค้าที่ดีแล้วนำมาผสมเพื่อหวังให้ได้พันธุ์ที่ดีกว่าตามที่ปฏิบัติมาแบบเดิมนั้นจะมีประสิทธิภาพต่ำ เพราะมันสำปะหลังเป็นพืชที่มี heterozygosity ที่สูง การผสมพันธุ์ใหม่ระหว่างพันธุ์ดีจะเป็นการรวมตัวของยีนใหม่ที่ต่างจากเดิม และยากที่จะคาดคะเนผลที่ได้ ฉะนั้นหากยังคงดำเนินโครงการปรับปรุงมันสำปะหลังพันธุ์ตามแบบที่เคยปฏิบัติกันมานั้น จะทำให้มีความก้าวหน้าไม่ชัดเจนและคาดคะเนผลลัพธ์ยากโดยเฉพาะในลักษณะของผลผลิต เช่นที่เกิดในปัจจุบันที่พันธุ์ใหม่ ๆ มักจะมีผลผลิตไม่ต่างจากพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 หรือมากกว่าก็ประมาณ 5% บวกลบ เพราะเป็นการได้พันธุ์จากการสุ่มของการรวมตัวใหม่ของยีน (recombination) สำหรับในพืชที่มี heterozygosity ที่สูงเช่นมันสำปะหลังนั้นจะมีความยากมากกว่าในการผสมพันธุ์เพื่อสร้างลูกผสมเช่นในข้าวโพด<br />โครงการปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังนี้เป็นโครงการวิจัยต่อเนื่อง ที่ผ่านมาการได้คัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่ดีนำมาผสมเกสรจนสามารถสร้างลูกผสมได้หลายชุด โดยลูกผสมปี 2551 เป็นชุดลูกผสมที่ได้ผ่านการปลูกประเมินคัดเลือกสายพันธุ์จนได้สายพันธุ์ที่มีศักยภาพ 4 สายพันธุ์ คือ KUC 50-17-3, KUC 51-33-99, KUC 50-13-132 และ KUC 51-18-19 ในด้านผลผลิตหัว ปริมาณแป้ง และลักษณะทางการเกษตร ดังนั้น ในการดำเนินงานวิจัยปีที่ 3 จึงมุ่งเน้นการปลูกประเมินทดสอบสายพันธุ์มันสำปะหลังลูกผสมปี 2551 จำนวน 4 สายพันธุ์ในระดับแปลงทดสอบระดับท้องถิ่น (regional yield trial) เพื่อดำเนินการคัดเลือกสายพันธ์ที่มีศักยภาพสูงสุดในพื้นที่แปลงทดสอบอย่างน้อยจำนวน 17 แปลง ในพื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง 10 จังหวัด พร้อมทั้ง เก็บข้อมูลทางด้าน ลักษณะทางการเกษตรที่สำคัญ และการประเมินคุณสมบัติแป้งที่มีความละเอียดมากขึ้น พร้อมทั้ง ให้เกษตรกรในพื้นที่แปลงทดสอบมีส่วนร่วมในการประเมิน ก่อนนำไปทดสอบร่วมกับแปลงเกษตรกร เพื่อขึ้นทะเบียนและประกาศเป็นมันสำปะหลังพันธุ์ใหม่ต่อไป พร้อมทั้ง ดำเนินการปลูกประเมินลูกผสมในปีต่างๆ ที่เก็บรักษาไว้ในแปลงทดสอบ และการสร้างลูกสมใหม่โดยการใช้วิธี top-cross เพื่อใช้เป็นแหล่งพันธุกรรมมันสำปะหลังสำหรับวางแผนปรับปรุงพันธุ์ในอนาคต</p>
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
คำสำคัญ: มันสำปะหลัง ปรับปรุงพันธุ์ การคัดเลือก ผลิตภาพ ผลผลิต ปริมาณแป้ง
คำสำคัญ (EN): Starch content
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

ปิยะ กิตติภาดากุล. "การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังอย่างมียุทธศาสตร์ เพื่อเพิ่มผลิตภาพทางผลผลิตและปริมาณแป้งสำหรับการใช้ในอุตสาหกรรมStrategic cassava breeding to increase productivity of root yield and starch content used in industrial purposes". สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. 2561

ปิยะ กิตติภาดากุล. "การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังอย่างมียุทธศาสตร์ เพื่อเพิ่มผลิตภาพทางผลผลิตและปริมาณแป้งสำหรับการใช้ในอุตสาหกรรมStrategic cassava breeding to increase productivity of root yield and starch content used in industrial purposes". สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. 2561. Print.



TARR Wordcloud:
การปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังอย่างมียุทธศาสตร์ เพื่อเพิ่มผลิตภาพทางผลผลิตและปริมาณแป้งสำหรับการใช้ในอุตสาหกรรม
ปิยะ กิตติภาดากุล
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
2561
ผลผลิตของมันสำปะหลังที่เก็บเกี่ยวอายุสั้นในสภาพปริมาณน้ำฝนต่างกัน สถานการณ์ปัจจุบันและศักยภาพการผลิตมันสำปะหลังของไทย การเพิ่มโปรตีนของมันสำปะหลังโดยใช้น้ำกากผงชูรสเพื่อใช้เป็นอาหารโค มันสำปะหลังพันธุ์ใหม่ "ระยอง 3" อาหารจากมันสำปะหลัง ความสัมพันธ์ระหว่างดัชนีพืชพรรณผล ต่างแบบนอร์แมลไลซ์กับผลผลิตมันสำปะหลังในจังหวัดกำแพงเพชร สภาวะที่เหมาะสมต่อการวัดปริมาณไชยาไนด์อิสระในมันสำปะหลัง (Manihot esculenta Crantz) บทบาทของสารควบคุมการเจริญเติบโตพืชกับการปรับปรุงพันธุ์ แนวทางการลดต้นทุนการผลิตมันสำปะหลังและพัฒนาเครือข่ายของเกษตรกรผู้ผลิตมันสำปะหลังจังหวัดนครราชสีมา ปัจจัยที่มีผลต่อ ต้นทุนการผลิต ผลผลิต และผลตอบแทน จากการปลูกมันสำปะหลังของเกษตรกรในเขตจังหวัดเพชรบูรณ์
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair