สืบค้นงานวิจัย
การระบุชนิดเชิงโมเลกุลของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอยเพื่อประเมินผลกระทบการใช้พื้นที่เกษตรกรรมในชนบท
รศ.ดร. ชโลบล วงศ์สวัสดิ์ - มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ชื่อเรื่อง: การระบุชนิดเชิงโมเลกุลของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอยเพื่อประเมินผลกระทบการใช้พื้นที่เกษตรกรรมในชนบท
ชื่อเรื่อง (EN): Molecular Identification of Cercarial Infection in Snail for Impact Assessment of Rural Farmland Areas Exploitation
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: รศ.ดร. ชโลบล วงศ์สวัสดิ์
บทคัดย่อ: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์การระบาดของพยาธิใบไม้ในหอย โดยใช้วิธีสัณฐานวิทยา ร่วมกับการเทคนิคทางอณูชีววิทยาเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการจำแนก ชนิดของพยาธิ และศึกษาความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการของพยาธิที่สำรวจพบ โดยกำหนดจุด เก็บตัวอย่างเพื่อศึกษาการระบาดของตัวอ่อนพยาธิระยะเซอร์คาเรียในหอย จากจังหวัดลำปาง ลำพูน และเชียงใหม่ ทั้งหมด 12 จุดเก็บตัวอย่าง จากการศึกษาการระบาดของตัวอ่อนพยาธิ ใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอย จำนวน 14 ชนิด พบเซอร์คาเรียของพยาธิใบไม้ ทั้งหมด 7 รูปแบบ คือ xiphidiocercaria, monostome cercaria, distome cercaria, pleurolophocercous cercaria. parapleurolophocercous cercaria, echinostome cercaria และ furcocercous cercaria ความชุกรวมของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอย พบว่าจุดเก็บตัวอย่างบ้านพญา ผาบมีค่าความชุกรวมสูงที่สุด รองลงมาคือ บ้านดอนแก้ว และจุดเก็บตัวอย่างที่มีความชุกต่ำ ที่สุด คือ บ้านแจ้ซ้อนเหนือ โดยมีค่าเท่ากับ 53.65%, 47.93% และ 9.72% ตามลำดับ การ ประเมินแนวโน้มการระบาดของพยาธิในแต่ละจุดเก็บตัวอย่าง พบว่าจุดเก็บตัวอย่างที่ใกล้กับ แหล่งต้นน้ำ ตั้งอยู่ในแนวเทือกเขา ไม่ถูกรบกวนจากการทำการเกษตร และกิจกรรมต่างๆ ของ มนุษย์พบรูปแบบของเซอร์คาเรียจำนวนน้อยกว่าจุดเก็บตัวอย่างที่อยู่ในพื้นที่ราบลุ่มทาง การเกษตร โดยส่วนใหญ่จะพบ parapleurolophocercous cercoria แตกต่างจากจุดเก็บตัวอย่าง ในพื้นที่ราบลุ่มทางการเกษตรจะพบทั้ง distome cercaria, echinostome cercoria. monostome cercaria, furcocercouscercaria, parapleurolophocercouscercaria, pleurolophocercous cercaria และ xiphidiocercaria การวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการระหว่างเซอร์คาเรียกับพยาธิที่ระบาดใน พื้นที่เก็บตัวอย่างจาก HAT-RAPD profiles, ssIDNA gene, IsrDNA gene ด้วยวิธี ML และ UPGMA สำหรับการวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการจาก HAT-RAPD profiles ด้วยวิธี ML พบว่าพยาธิในวงศ์ Heterophyidce คือ H. taichui. S. falcatus. Hoplorchoides sp. มี ความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับ pleurolophocercous cercaria และ parapleurolophocercous cercaria ขณะที่วิธี UPGMA พบว่าพยาธิ H. taichui มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับ pleurolophocercous cercaria และ parapleurolophocercous cercaria มากกว่าพยาธิชนิดอื่นๆ การใช้ลำดับนิวคลีโอ ไทด์ของ S5IDNA gene มาวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการด้วยวิธี M พบว่า parapleurolophocercous cercaria มีความใกล้ชิดกับพยาธิ 4 ชนิด คือ Hqplorchoides sp., S. falcotus H. taichui และ O.viverini โดยมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพยาธิ Haplorchoides sp. มากที่สุด มีค่า bootstrop value เท่ากับ 78% ขณะที่ pleurolophocercous cercaria ความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพยาธิ C. caninus มากที่สุด มีค่า bootstrap value เท่ากับ 72% และ การใช้ลำดับนิวคลีโอไทด์ของ Is/DNA gene มาวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการด้วยวิธี ML พบว่า parapleurolophocercous cercaria มีความใกล้ชิดกับพยาธิ 2 ชนิด คือ Haplorchoides sp. และ H. taichui โดยมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพยาธิ Hqplorchoides sp. มาก ที่สุด มีค่า bootstrap value เท่ากับ 100% ขณะที่ pleurolophocercous cercaria ความสัมพันธ์ ใกล้ชิดกับพยาธิ C. caninus มากที่สุด มีค่า bootstrap values เท่ากับ 100% สำหรับการสร้างไพรเมอร์แบบจำเพาะจากส่วน IsrDNA gene ของพยาธิ H. taichui. S.falcatus, C. caninus และ Haplorchoides sp. พบว่าไพรเมอร์แบบจำเพาะของพยาธิ C. coninus สามารถทำให้เกิดแถบดีเอ็นเอขนาด 167 bp. ทั้งใน C. caninus ระยะตัวเต็มวัย และ pleurolophocercous cercaria และไพรเมอร์แบบจำเพาะของพยาธิ Haplorchoides sp. ทำให้ เกิดแถบดีเอ็นเอแบบจำเพาะขนาด 532 bp. ทั้งในพยาธิ Hoplorchoides sp. ระยะตัวเต็มวัย และ parapleurolophocercous cercaria ขณะที่พยาธิ H. taichui และ S. falcatus ไม่พบว่ามี เซอร์คาเรียรูปแบบใดเป็นตัวอ่อนของพยาธิทั้ง 2 ชนิดนี้ สำหรับการศึกษาบริบททางสังคม และปัจจัยแวดล้อมที่มีผลต่อการติดเชื้อพยาธิใบไม้ จากการสร้างแบบสอบถามในกิจกรรมวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ระหว่างวันที่ 16-18 สิงหาคม 2556 ณ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ นักเรียน นักศึกษา และบุคคลทั่วไป พบว่าส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจ และรู้จักพยาธิใน ระดับปานกลาง ซึ่งส่วนใหญ่จะรู้จักพยาธิพยาธิตัวตึด มากที่สุด รองลงมา คือ พยาธิตัวกลม และพยาธิใบไม้รู้จักน้อยที่สุด ขณะเดียวกันผู้ให้ข้อมูลรู้ถึงการก่อให้เกิดโรคของพยาธิในระดับ ปานกลาง และกลัวการติดพยาธิอยู่ในระดับมาก โดยส่วนใหญ่ไม่นิยมรับประทานอาหารที่ปรุง ไม่สุก แต่มีบางส่วนที่ยังนิยมรับประทาน คือ ลาบเนื้อติบ ส่วนลาบปลาติบรับประทานน้อย ส่วนใหญ่รับประทานนาน ๆ ครั้ง สำหรับความถี่ในการตรวจอุจจาระนั้น พบว่าผู้ให้ข้อมูลตรวจ อุจจาระนานๆ ครั้ง ขณะเดียวกันในการรับประทานยาถ่ายพยาธินั้นพบว่าส่วนใหญ่รับประทาน นานๆ ครั้งเช่นเดียวกัน ในการระบุชนิดของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอยสามารถใช้เทคนิคทาง อณูชีววิทยาในการจำแนกชนิดได้ โดยเฉพาะการใช้ลำดับนิวคสีโอไทด์ และไพรเมอร์แบบ จำเพาะมีประสิทธิภาพในการจำแนกชนิดของพยาธิในระยะตัวอ่อนได้ ซึ่งจำนวนรูปแบบของ เซอร์คาเรียที่พบสามารถบ่งบอกถึงลักษณะรูปแบบของแต่ละพื้นที่ได้
บทคัดย่อ (EN): The aims of this study for investigate the incidence of epidemiology in snails by using morphology and molecular technique. This technique is useful for parasite identification and evolutionary relationship. The overall of 12 sampling sites from Lampang, Lamphun, and Chiang Mai Province were determined for investigated the epidemiology of cercarice in snails. The result showed that, there were 7 cercariae type as following xiphidiocercaria, monostome cercaria, distome cercaria, pleurolophocercous cercaria, parapleurolophocercous cercaria, echinostome cercaria, and furcocercous cercaria which discovered from 14 snail species. The highest total prevalence of cercariae was Ban Phayaphap followed by Ban Donkeaw and Ban Jaesonneua as 53.65%, 47.93%, and 9.72% respectively. The epidemiology evaluation in each sampling site were indicated less cercaria type in sampling site located near the first stream which undisturbed from agriculture and human activities (parapleurolophocercous cercaria) than agricultural area (xiphidiocercaria, monostome cercaria, distome cercaria, pleurolophocercous cercaria, parapleurolophocercous cercaria, echinostome cercaria, and furcocercous cercaria). The HAT-RAPD profiles, ssrDNA gene, and IsrDNA gene were use for evolutionary relationship analysis between cercariae and adult worm in sampling area by using ML and UPGMA methods. The analysis of HAT-RAPD profiles with the ML method showed that the family Heterophyidae (H. taichui, S. falcatus, and Haplorchoides sp.) was closed relationship with pleurolophocercous cercaria and parapleurolophocercous cercaria. While, UPGMA method indicated that H. taichui was closed relationship with pleurolophocercous cercaria and parapleurolophocercous cercaria more than the other types. The nucleotide sequences of ssrDNA gene analyzed by the ML method found that the parapleurolophocercous cercaria was closely relationship with 4 species of parasites as Haplorchoides sp., S. falcatus, H. taichui and O. viverrini, and mostly relationship with Haplorchoides sp., and the bootstrap value was 78%. Whereas the pleurolophocercous cercaria was closely relationship with C. caninus, with bootstrap value was 72%. The nucleotide sequences of IsrDNA gene using the ML method presented that the parapleurolophocercous cercaria was closely relationship with 2 species of parasites as Haplorchoides sp. and H. taichui, which is mostly relationship with Haplorchoides sp.. and bootstrap values was 100%, while pleurolophocercous cercaria mostly relationship with C. caninus, and bootstrap value was 100%. The specific primer of H. taichui, S. falcatus, C. caninus, and Haplorchoides sp. was generated by IsrDNA gene. The C. caninus specific primer can be generated DNA band size 167 bp in both C. caninus adult and pleurolophocercous cercaria. Haplorchoides sp. specific primer can cause DNA band size 532 bp both Haplarchoides sp. and parapleurolophocercous cercaria. The adult parasite of H. taichui and S. falcatus were not match with any cercaria type. For the social context study and environmental factors affecting infection fluke from a query in the National Science Day on 16-18" August 2556 at the Department of Biological Sciences, Chiang Mai University. The target audience is students and general public. These group most insight in parasitology at the medium level. Most of which are known as parasitic tapeworms followed by roundworms and flukes as the least. Meanwhile, the informant as known that parasite can cause of the disease at moderate level and afraid of infection at a high level. The most of contributors does not eat uncooked food, but there are some still eat uncooked meat, while uncooked fish is infrequently, where as stool examination and anthelmintics are rarely. The cercariae identification in snails can be use molecular technique especially nucleotide sequences and specific primer. These techniques have effective for cercarioe identification. Moreover, number of cercaria type can be indicating pattem of each area.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
คำสำคัญ: ชนบท
คำสำคัญ (EN): Rural
เจ้าของลิขสิทธิ์: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

รศ.ดร. ชโลบล วงศ์สวัสดิ์. "การระบุชนิดเชิงโมเลกุลของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอยเพื่อประเมินผลกระทบการใช้พื้นที่เกษตรกรรมในชนบทMolecular Identification of Cercarial Infection in Snail for Impact Assessment of Rural Farmland Areas Exploitation". มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2556

รศ.ดร. ชโลบล วงศ์สวัสดิ์. "การระบุชนิดเชิงโมเลกุลของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอยเพื่อประเมินผลกระทบการใช้พื้นที่เกษตรกรรมในชนบทMolecular Identification of Cercarial Infection in Snail for Impact Assessment of Rural Farmland Areas Exploitation". มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2556. Print.



TARR Wordcloud:
การระบุชนิดเชิงโมเลกุลของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียในหอยเพื่อประเมินผลกระทบการใช้พื้นที่เกษตรกรรมในชนบท
รศ.ดร. ชโลบล วงศ์สวัสดิ์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
30 กันยายน 2556
ระบาดวิทยา และการระบุชนิดเชิงโมเลกุลของพยาธิใบไม้ลำไส้ขนาดเล็ก Centrocestus spp. ในกลุ่มหอยเจดีย์ และปลาเกล็ดขาวในเขตภาคเหนือตอนบน การติดเชื้อตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเซอร์คาเรียของหอยน้ำจืดวงศ์ Thiaridae ในประเทศไทย ผลกระทบต่อเกษตรกรชาวสวนยางพาราจากการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ยางในตลาดโลก การใช้หญ้าแฝกในพื้นที่เกษตรกร สภาพการเลี้ยงโคนมของเกษตรกรในพื้นที่จังหวัดชุมพร ผลกระทบของการใช้สารเคมีเอ็นโดซันแฟนกำจัดหอยเชอรี่ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในเขตชลประทาน ผลกระทบจากการขยายตัวของเมืองเข้าสู่พื้นที่เกษตรกรรมและการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการอนุรักษ์ทรัพยากรดินของชุมชน ความหลากหลายของไส้เดือนดินในพื้นที่เกษตรกรรมและพื้นที่ใกล้เคียง ในจังหวัดอุตรดิตถ์ ผลกระทบของธนาคารข้าวพระราชทานต่อครอบครัวเกษตรกรในจังหวัดมหาสารคาม การประเมินสภาวะชนบทแบบมีส่วนร่วมและประสิทธิภาพในการใช้มาตรการในการจัดการทรัพยากรประมงในแม่น้ำปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช (การประเมินประสิทธิภาพในการใช้มาตรการในการบริหารจัดการทรัพยากรประมงในแม่น้ำปาก
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair