สืบค้นงานวิจัย
ภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาชุมชนในจังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัย
สาคร สร้อยสังวาลย์ - มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
ชื่อเรื่อง: ภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาชุมชนในจังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัย
ชื่อเรื่อง (EN): Geosocial of agriculture and agricultural industry for sufficiency economy development: A case study of communities in Phitsanulok and Sukhothai provinces
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: สาคร สร้อยสังวาลย์
บทคัดย่อ: ภาคการเกษตร เป็นฐานหลักที่สำคัญของเศรษฐกิจ สังคม และความมั่นคงของประเทศ การ พัฒนาชุมชนทางค้านการเกษตรจึงมีกวามสำกัญ ซึ่งในปัจจุบัน ได้เน้นให้สอดคล้องตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้เป็นการพัฒนาที่ยั่งยืน การทำความเข้าใจชุมชน ทั้งสภาพ ทางด้านกายภาพและชีวภาพ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคมและวัฒนธรรม ความเชื่อ ภูมิปัญญา และ ลักษณะนิสัยใจคอของคนที่อาศัยอยู่ใน ชุมชน ซึ่งเรียกว่าภูมิสังคมของชุมชน เป็นสิ่งสำคัญที่จะทำ ให้การพัฒนาประสบผลสำเร็จ งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สำรวจข้อมูลภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรม เกษตรของชุมชนในจังหวัดพิษณุโลก จำนวน 4 ชุมชน (2) เพื่อจัดทำระบบฐานข้อมูลภูมิสังคม การเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรของชุมชน (3) เพื่อศึกษาการใช้ SWOT analysis และ value chain anlysis ในการวิเคราะห์ภูมิสั่งดมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรของชุมชนและ (4) เพื่อ จัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาชุมชนเสรษฐกิจพอเพียง การวิจัยคำเนินการในพื้นที่ 4 ชุมชนใน จังหวัดพิษณุโลก คือ ชุมชนบ้านโกกผักหวาน ตำบลชาติตระการ อำเภอชาติตระการ ชุมชนบ้านน้ำ ตอน ตำบลนาบัว อำเภอนครไทย ชุมชนบ้านยางโทนตะวันตก ตำบลวัดพริก อำเภอเมือง และ ชุมชนบ้านคงประโดก ตำบลสมอแข อำเภอเมือง เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม สำรวจเก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากสมาชิกในชุมชน และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์ การจัดเวที ประชุม จากตัวแทน 1 คนต่อ 10 กรอบครัวและจัดทำระบบฐานช้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อใช้ เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางเผนการพัฒนา แบ่งชุมชนที่ศึกษาออกเป็น 2 กลุ่มตามลักษณะภูมิประเทศ คือ กลุ่มชุมชนในที่ดอนเป็น ชุมชนชนบท ได้แก่ ชุมชนบ้าน โกกผักหวานและชุมชนบ้านน้ำตอน และกลุ่มชุมชนในที่ลุ่มเป็น ชุมชนกึ่งเมือง ได้แก่ ชุมชนบ้านดงประโดกและชุมชนบ้านยางโทนตะวันตก พบความแตกต่างตาม สภาพภูมิสังคม ได้แก่ ความแตกต่างของสภาพดิน น้ำ และอากาศ พืชพันธ์ต่างชนิดกัน การดูแล รักษาที่ต่างกัน ความหนาแน่นของคนในชุมชน จนถึงลักษณะนิสัยใจคอของคนในแต่ละชุมชนที่ แตกต่างกัน โคยกลุ่มชุมชนในที่คอน สภาพแวดล้อมชุมชนเป็นปาธรรมชาติ การคมนาคมกำลัง ได้รับการพัฒนา การเกษตรขึ้นอยู่กับสภาพอากาศเป็นสำคัญ คนในชุมชนมีความใกล้ชิดกัน เกษตรกรรมเป็นอาชีพหลักและเป็นแหล่งรายได้หลักของคนในชุมชน ส่วนกลุ่มชุมชนในที่ลุ่ม สภาพแวคล้อมชุมชน มีสิ่งก่อสร้างเกิดขึ้นมากมาย การคมนาดมคี อาชีพของคนในชุมชนมีความ หลากหลาย อาชีพทางการเกษตรได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยงานทางภาครัฐ ทั้งการจัดหาแหล่งน้ำเพื่อการเกษตร การส่งต่อผลผลิตไปยังแหล่งรับซื้อต่างๆ ทำได้ง่ายเและสะควกกว่ากลุ่ม ผลการสำรวจชัอมูลพื้นฐานหมู่บ้านโคยใช้ระบบฐานช้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์ ได้ภาพ ของชุมชนในเชิงเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่แตกต่างกันได้ดังนี้ ชุมชนในที่คอน มีขอบเขตพื้นที่ของ ชุมชนมากกว่าชุมชนในที่ลุ่ม โดยองค์ประกอบของชุมชนล้อมรอบด้วยปาธรรมชาติ เส้นทางน้ำ เป็นเส้นทางน้ำตามธรรมชาติ เส้นทางคมนาคมมีระยะทางสั้นกว่าชุมชนในที่อุ่ม ถนนลาดยางไม่ พบในพื้นที่ชุมชนบ้าน โคถผักหวาน ในขณะที่ชุมชนบ้านน้ำตอน ถนนที่ลาคยางเป็น ระยะทางเส้น สั้นๆ เมื่อเปรียบเทียบกับชุมชนในที่ชุ่ม โรงสีและโรงงานที่พบเป็นโรงงานขนาคเล็กและขนาด กลาง ส่วนชุมชนในที่อุ่ม มีขอบเขตพื้นที่ของชุมชนน้อยกว่า แต่ความหนาแน่นของสิ่งก่อสร้าง ภายในชุมชนมีมากกว่าชุมชนในที่คอน องค์ประกอบของชุมชนเป็นสิ่งก่อสร้างที่มนุษย์สร้างขึ้น เป็นส่วนใหญ่ เส้นทางน้ำ มีระบบชลประทานเข้าถึงชุมชน พบโรงงานอุตสาหกรรมเกษตรขนาด ใหญ่ในพื้นที่และมีจำนวนโรงงานทางด้านการเกษตรมากกว่าพื้นที่ชุมชนในที่คอน เมื่อนำข้อมูลทั้งหมดที่ได้มาวิเคราะห์โดยใช้การวิเคราะห์ SWOT และการวิเกราะห์ห่วงโซ่ คุณค่าร่วมกันทำให้การวิเคราะห์สภาพเวคล้อมกายใน และภายนอกชุมชนมีความละเอียดลึกซึ้ง มากขึ้น การวิเคราะห์ในบริบทที่แตกต่างกัน เช่นในกรณีที่มีข้อจำกัดด้านเวลาและงบประมาณ การ เลือกใช้การวิเคราะห์ WOT น่าจะเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการวิเคราะห์สภาพทั่วไปของชุมชน ส่วนการ วิเคราะห์ห่วงโซ่กุณค่า น่าจะเหมาะสำหรับการวิเคราะห์รายกิจกรรมในชุมชน ซึ่งจะทำให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างกิจกรรมหลักกับกิจกรรมเสริมทั้งภายในกับภายนอกชุมชนตลอดห่วงโซ่ อุปทาน(supply chain) ของกิจกรรมนั้นได้ จากการวิเคราะห์ดังกล่าวสามารถกำหนดแผน ยุทธศาสตร์การพัฒนาชุมหนเศรบฐกิจพอเพียงที่สำคัญและเหมาะสมได้คังต่อไปนี้ ยุทธศาสตร์ที่ 1 : พัฒนาสมรรถนะสมาชิกชุมชนให้สามารถพึ่งตนเองได้ ยุทธศาสตร์ที่ 2 : จัดตั้งกลุ่มสมาชิกชุมชนเชื่อมโยงเป็นเครือข่าย ยุทธศาสตร์ที่ 3 : พัฒนาระบบบริหารจัดการกลุ่มที่ดีมีประสิทธิภาพ ยุทธศาสตร์ที่ 4 : ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนาและแปรรูปปัจจัยที่จำเป็นในการคำรงชีวิต ประจำวันของสมาชิกชุมชน ยุทธศาสตร์ที่ 5 : ส่งเสริม สนับสนุนสมาชิกชุมชนให้มีการรวบรวม สะสมและทำนุบำรุง ทุนของชุมชนที่เป็นทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ประเพณีและภูมิปัญญา
บทคัดย่อ (EN): In Thailand, agriculture plays a major role in its economic and social stability. The agricultural community development is then vital. To make it successful and sustainable, not only Philosophy of Economic Sufficiency, which is now integrated, is compatible but also an understanding of community and of the environments in which they actually exist in terms of physical and biological, economic, social and cultural structure, including the local peoples belief, wisdom, and personality, should be made. The purposes of the study were (1) to collect geosocial based information of agriculture and agro-industry of four communities in Phitsanulok province, (2) to create a geosocial database of agricultural and agro - industrialinformation of communities, (3) SWOT analysis and valuc chain analysis to analyze agcosocial based information of communities by, and (4) to define strategic plans for developing the sufficicncy economy communities. The study was conducted in four communities in Phitsanulok province; they are Ban KokPagwan community in Chartrakarn Subdistrict, Charttrakam District, Ban Nam Ton community in Na Bua Subdistrict, Nakorn Thai District, Ban YangtonTawantok community in WatPrik Subdistrict, Muang District, and Ban Dong Pradoke community in Samorkhae Subdistrict, Muang District. The study was carried out by both a qualitative method including a participatory action rescarch, key informant, interview, and a focus group meeting and a quantitative method by surveying questionnaire. In addition, a database of geographic information systern (GIS) was created in order to use as a basic data inmaking a development plan. The communities in this study can be geographically classified into two groups: one is the upland rural commnunity which refers to Ban KokPagwan and Ban Nam Ton, and another is the lowland scmi-urban community which refers to Ban Dong Pradoke and Ban YangtonTawantok. They are different in term of soil, water, crops and their cultivations, population density, and the local peoples personality. The upland rural communities are in the natural forest surrounding, having deveioping roads. Their farming systems depend mainly on weather while the local residents are living in close relationship, and agriculture is the main occupation and a major source of their income. The lowland scni-urban communities are in the comrunity with lots of constructions, good road communication, a variety of occupations, and the farming systems are supportcd by state offices in terms of water supply for agriculture. Transporting products to market is more convenient than that of the upland rural communities. The result of analysis indicate by geographic database system of the communities revealed a comparative image of communities in different groups. The upland rural communities got a larger area than the lowland semi-urban communities, which their village surroundings by natural forest and streams. The roads are shorter that those of the lowland semi-urban communities. The aspbalt roads are not found in Ban KokPagwan community while it is available some in Ban Nam Ton. Only small and medium size rice mills and factories are found in the upland rural communities. In comparison with the upland rural communities, the lowland semi- urban communities are smaller in area but higher density of constructions. Most structural components are man-made. There is an irrigation system coming into the commnunities. Big industrial plants are found and there are more agricultural factories than those in the upland rural communities. After all information was analyzed by SWOT analysis and value chain analysis, the analysis of internal and external community surrounding was done more thoroughly. For the analysis in different contexts such as in case of having limited time and budget, SWOT analysis might be the best method for analyzing generality of community while value chain analysis might be appropriate for analyzing each activity of community. This illustrated a connection between main and additional activities, both internal and external throughout supply chain of the activities. By the analysis, strategic plans for developing the sufficiency economy community can be defined as the following. Strategy 1: To improve the competency of community members to be self-reliance Strategy 2: To form groups or network of community members Strategy 3: To develop an efficient group and network management Strategy 4: To promote developing and processing necessary factors for daily-life of community members Strategy 5: To encourage the community members to conserve, collect and maintain the communitys natural resources, environment, culture, tradition, and wisdom.
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เผยแพร่โดย: มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
คำสำคัญ: จังหวัดสุโขทัย
คำสำคัญ (EN): Sukhothai provinces
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

สาคร สร้อยสังวาลย์. "ภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาชุมชนในจังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัยGeosocial of agriculture and agricultural industry for sufficiency economy development: A case study of communities in Phitsanulok and Sukhothai provinces". มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. 2551

สาคร สร้อยสังวาลย์. "ภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาชุมชนในจังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัยGeosocial of agriculture and agricultural industry for sufficiency economy development: A case study of communities in Phitsanulok and Sukhothai provinces". มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. 2551. Print.



TARR Wordcloud:
ภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษาชุมชนในจังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัย
สาคร สร้อยสังวาลย์
มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
30 กันยายน 2551
ภูมิสังคมการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตรเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียง : กรณีศึกษาชุมชนในจังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัย (ระยะที่ 2) ผลของการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานในงานเครื่องปั้นดินเผาสังคโลกสุโขทัย พัฒนาการสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ในจังหวัดพิษณุโลก รูปแบบการตลาดที่เหมาะสมในการจำแนกปุ๋ยหมักของชุมชน ศูนย์สาธิตและถ่ายทอดเทคโนโลยีพลังงานเพื่อการเกษตร ภาชนะรองรับทางชีวภาพอย่างสร้างสรรค์เพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน พันธุศาสตร์ของลักษณะทางการเกษตรต่างๆ ในงา แนวทางการพัฒนาศักยภาพการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน พลวัตและการจัดการการเกษตรไทยในยุคเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ศักยภาพของแบคทีเรียในลำไส้ไส้เดือนดินท้องถิ่นไทยต่อการเกษตร
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair