สืบค้นงานวิจัย
เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวควบคุมหญ้าดอกขาวในนาข้าว
จรรยา มณีโชติ - กรมการข้าว
ชื่อเรื่อง: เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวควบคุมหญ้าดอกขาวในนาข้าว
ชื่อเรื่อง (EN): Using white leafhopper (Balclutha saltuella Kirschbaum) to control red spragle (Leptochloa chinensis (L.) Nees.) in rice field
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ: จรรยา มณีโชติ
ผู้แต่ง / หัวหน้าโครงการ (EN): Chanya Maneechote
บทคัดย่อ: หญ้าดอกขาว (sprangletop, Leptochloa chinensis L. Nees) เป็นวัชพืชวงศ์หญ้า ที่พบระบาดทั่วไปในนาหว่านน้ำตม ทำความเสียหายต่อผลผลิตข้าวได้ 50-100% ทั้งนี้ขึ้นกับเปอร์เซ็นต์ความหนาแน่นของหญ้าดอกขาวที่ปรากฏในแปลงนา (จรรยาและคณะ, 2546) ในปี พ.ศ. 2546 คณะผู้วิจัยพบแมลงขนาดเล็กชนิดหนึ่งในแปลงทดลองหญ้าดอกขาวต้านทานต่อสารกำจัดวัชพืช ในเขตประเวศ กรุงเทพฯ แมลงชนิดนี้มีลักษณะคล้ายเพลี้ยจักจั่น ดูดกินน้ำเลี้ยงจากช่อดอกของหญ้าดอกขาว ทำให้ช่อดอกแห้งและเมล็ดส่วนใหญ่ไม่สมบูณ์ จึงได้เก็บตัวอย่างแมลงดังกล่าวส่งให้พิพิธภัณฑ์แมลง สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร เพื่อจำแนกชื่อวิทยาศาสตร์ โดยคุณวารี หงษ์พฤกษ์ ผู้เชี่ยวซาญเพลี้ยจักจั่นของกรมวิชาการเกษตร พบว่า แมลงชนิดนี้อยู่ในจำพวกเพลี้ยจักจั่น มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Balclutha saltuella Kirschbaum แต่ยังไม่มีชื่อสามัญไทย จึงเรียกชื่อตามลักษณะที่ปรากฏว่า เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาว ความยาวลำตัวเพศผู้ 1.7 - 2.7 มม. เพศเมีย 2.1 - 3.0 มม. ปีกมีสีขาวขุ่น ยาวพ้นส่วนท้องไปประมาณ 1/3 ของลำตัว ลำตัวมีสีเขียวอมเทา หัวมีลักษณะกลมป้านและมีความกว้างกว่า pronotum เล็กน้อย ตาเดี่ยวมีสีแดง เข้าทำลายหญ้าดอกขาวที่ระยะเริ่มออกตอก-ติดเมล็ด เพลี้ยจักจั่นสกุล Balclutha แพร่กระจายในทุกภูมิภาคของโลก ในประเทศไทยมีทั้งหมด 11 ชนิด พบในพืชปลูกหลายชนิด เช่น ข้าว พริก มะเขือ ถั่วเหลือง ฝ้าย และ ส้ม (วารี, 2535) แต่มีเพียง 4 ชนิดที่พบในนาข้าว ได้แก่ B. incisa (Matsumura), B. rosea (Scot), B. rubrostriata Melichar และ B. viridinervis Matsumara (วารี, 2543) นับว่าเป็นครั้งแรกที่พบเพลี้ยจักจั่นปีกสีขาว (B. saltuella Kirschbaum) ในนาข้าว โดยไม่ทำความเสียหายต่อต้นข้าว แต่สามารถลดจำนวนเมล็ดหญ้าดอกขาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังพบว่าหญ้าดอกขาวบางต้นที่ถูกทำลายโดยเพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวมีอาการคล้ายโรคใบหงิก หรือ "โรคจู๋" (Ragged stunt disease) ที่พบในข้าว โดยต้นจะแคระแกรน ใบสั้น ขอบใบขาดเป็นริ้ว ผิวใบด้านนอกมีเส้นใบบวมโป่งเป็นแถบยาว เส้นใบที่นูนขึ้นมาจะมีสีขาวในระยะแรกแล้วเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลเข้ม ทั้งที่ใบและกาบใบ รวงไม่สมบูรณ์และเมล็ดลีบเป็นส่วนใหญ่ ในข้าวปลูกพบว่าโรคใบหงิกเป็นโรคไวรัสที่ถ่ายทอดโดยเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และมีพืชอาศัยของโรคจู๋หลายชนิด ได้แก่ หญ้าดอกขาว และแสดงอาการของโรคอย่างชัดเจน (ดาราและคณะ 2533) ปัจจุบันมีรายงานว่ามีการระบาดของหญ้าดอกขาวที่ต้านทานต่อสารกำจัดวัชพืชในนาข้าวเขตภาคกลาง (จรรยาและคณะ, 2546: Maneechote et al. 2003; Maneechote et al. 2005) ทำให้การกำจัดหญ้าดอกขาวต้านทานด้วยสารกำจัดวัชพีชจะทำได้ยากขึ้น แนวทางในการใช้เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวเพื่อการควบคุมหญ้าดอกขาวอาจเป็นทางเลือกใหม่โดยไม่ต้องพึ่งพาสารเคมี งานวิจัยนี้จึงได้มีการศึกษาในรายละเอียดว่า เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวมีวงจรชีวิตอย่างไร สามารถอาศัยอยู่กับวัชพืชหรือพืชปลูกอื่นชนิดใดบ้าง มีการเลือกทำลายต่อข้าวปลูกทุกพันธุ์หรือไม่ นิเวศวิทยาที่เอื้ออำนวยต่อการเพิ่มปริมาณเพื่อการเข้าทำลายหญ้าดอกขาวเป็นอย่างไร และเป็นพาหะของโรคใบหงิกในข้าวด้วยหรือไม่ เพื่อช่วยในการตัดสินใจว่าแมลงชนิดนี้จะมีความเหมาะสมและมีศักยภาพที่จะพัฒนาเป็นวิธีการควบคุมหญ้าดอกขาวโดยชีววิธีต่อไป
บทคัดย่อ: ไม่พบข้อมูลจากหน่วยงานต้นทาง
ภาษา (EN): th
เอกสารแนบ: https://agkb.lib.ku.ac.th/doa/search_detail/result/156113
เผยแพร่โดย: กรมการข้าว
คำสำคัญ: นาข้าว
คำสำคัญ (EN): Weed control
เจ้าของลิขสิทธิ์: กรมการข้าว
รายละเอียด: 2 ill.
หากไม่พบเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) โปรดติดต่อหน่วยงานเจ้าของข้อมูล

การอ้างอิง

จรรยา มณีโชติ. "เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวควบคุมหญ้าดอกขาวในนาข้าวUsing white leafhopper (Balclutha saltuella Kirschbaum) to control red spragle (Leptochloa chinensis (L.) Nees.) in rice field". กรมการข้าว. 2548

จรรยา มณีโชติ. "เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวควบคุมหญ้าดอกขาวในนาข้าวUsing white leafhopper (Balclutha saltuella Kirschbaum) to control red spragle (Leptochloa chinensis (L.) Nees.) in rice field". กรมการข้าว. 2548. Print.



TARR Wordcloud:
เพลี้ยจักจั่นปีกสีขาวควบคุมหญ้าดอกขาวในนาข้าว
จรรยา มณีโชติ
กรมการข้าว
2548
กรมการข้าว
แป้งข้าวก่ำดัดแปรและผลิตภัณฑ์จากข้าวก่ำเพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพ เชิงป้องกัน ข้าวให้พลังงานผสานคุณค่าอาหาร คุณภาพข้าวสุกจากการผสมข้าว กข 23 และ ชัยนาท 1 ในขาวดอกมะลิ 105 สารอัลลีโลพาธิกจากหญ้าดอกขาวเพื่อควบคุมวัชพืช การวิจัยและพัฒนาอุปกรณ์ตรวจวัดอัตราการขัดสีข้าว การแข่งขันระหว่างข้าวกับวัชพืชจากการใส่ปุ๋ยรองพื้นระยะเวลาต่างๆ ในนาหว่านข้าวแห้ง รูปพรรณข้าวขึ้นน้ำผลผลิตสูง ดัชนีความไวของข้าวบางพันธุ์ที่มีต่อช่วงแสงตามธรรมชาติ ผลของระยะปักดำต่อผลผลิตและการเป็นโรคจู๋ของข้าว การสกัดและเพาะเลี้ยงโปรโตพลาสต์ของข้าวหอม (Oryza sativa L.) พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105
คัดลอก URL
กระทู้ของฉัน
ผลการสืบค้นทั้งหมด โพสต์     เรียงลำดับจาก
พัฒนาระบบโดยศูนย์ความรู้เฉพาะด้านวิศวกรรมความรู้และวิศวกรรมภาษาDeveloped by Center of Excellence for Unified Knowledge and Language Engineering
สนับสนุนโดยสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน)Supported by the Agricultural Research Development Agency (Public Organization)
แบบสำรวจความพึงพอใจQuestionair