| บทคัดย่อ: |
บทคัดย่ออยู่ที่ไฟกากสบู่ดำ (Physic nut meal; Jatropha curcas meal) ซึ่งเป็นวัสดุเศษเหลือทางการเกษตรจากกระบวนการผลิตไบโอดีเซล เมื่อนาไปผ่านกระบวนการลดสารพิษด้วยวิธีต่างๆ ทั้ง ๑๐ วิธีเมื่อใช้กากสบู่ดำจากหน่วยวิจัยสบู่ดำ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และอีก ๖ วิธีเมื่อใช้กากสบู่ดำจากโรงผลิตไบโอดีเซล จังหวัดชลบุรี พบว่า วิธีที่สามารถลดสารฟอร์บอลเอสเทอร์ได้ตั้งแต่ ๘๒.๗% ขึ้นไป คือ การนึ่งเป็นเวลา ๔๐ นาที แล้วล้างด้วยเมทธานอลและน้ำ หรืออาจใช้น้ำปูนใสและน้ำ เป็นวิธีที่น่าสนใจ และสามารถนำไปใช้ในทางปฏิบัติได้เพราะเกษตรกรมักมีถังซึ้งสำหรับนึ่งอาหารในครัวเรือนอยู่แล้ว อย่างไรก็ดีพบว่า ยังมีอีก ๓ วิธีที่สามารถลดได้มากกว่านี้คือ ๑) การต้มเป็นเวลา ๔๐ นาที นับจากน้ำเดือดแล้วล้างด้วยเมทธานอลหรือน้ำปูนใสและน้ำ (ลดได้ ๙๑.๘-๙๘.๕%) ๒) การแช่กากสบู่ดำในน้า แล้วนำไป autoclave เป็นเวลา ๒๐ นาที และล้างด้วยน้ำ (ลดได้ ๙๘.๔๘%) และ ๓) การแช่กากสบู่ดำใน ๙๐% เอทธานอล เป็นเวลา ๒ ชม. โดยไม่ผ่านความร้อนลดได้ ๘๖.๙% ส่วนสารยับยั้งทริปซิน การนำกากสบู่ดำไปผ่านการ autoclave ทุกวิธี สามารถลดลงได้ ๘๑.๙-๙๓.๑% ยกเว้นการแช่ในสารละลาย ๙๐% เอทธานอลร่วมกับ ๐.๐๗% NaHCO๓ ที่ลดลงได้เพียง ๔๗.๔% การนำไปต้มหรือนึ่งเป็นเวลา ๔๐ นาที แล้วล้างด้วยเมทธานอลและน้ำ ช่วยลดลงได้เพียง ๔๗.๑-๖๔.๕% เท่านั้น สำหรับองค์ประกอบทางเคมีของกากสบู่ดำที่ผ่านการลดสารพิษทุกวิธี มีปริมาณแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญ (P>๐.๐๕) กล่าวคือ มีโปรตีน ไขมัน เยื่อใย และเถ้า เท่ากับ ๒๖-๓๒, ๕-๒๗, ๒๑-๒๗ และ ๕-๘% DM ตามลำดับ การนำกากสบู่ดำชนิดไม่ผ่านและผ่านการลดสารพิษด้วยวิธีการต้มหรือนึ่ง ไปหาค่าการย่อยได้โดยวิธีกรอกปากไก่ไข่เพศผู้ที่โตเต็มที่ ปรากฏว่า กากสบู่ดำทั้ง ๓ ชนิด มีค่าการย่อยได้ของโปรตีน และอินทรียวัตถุแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญ (P>๐.๐๕) กล่าวคือ มีค่าเท่ากับ ๘๑ vs. ๘๐ และ ๗๓% และ ๗๒ vs. ๖๙ และ ๖๖% ตามลำดับ ในขณะที่การย่อยได้ของวัตถุแห้ง และไขมันในกากชนิดผ่านการลดสารพิษด้วยวิธีต้มและนึ่ง มีค่าต่ำกว่าชนิดไม่ผ่านการลดสารพิษอย่างมีนัยสำคัญ (P<๐.๐๕; ๖๕ และ ๖๒ vs. ๗๒% และ ๖๑ และ ๕๘ vs. ๗๒%, ตามลำดับ) สำหรับการย่อยได้ของโภชนะในกากสบู่ดำชนิดไม่ผ่าน และผ่านการลดสารพิษด้วยวิธีการนึ่ง เมื่อนำไปแทนที่อาหารฐานแล้วคำนวณด้วยวิธี Different method และ Regression method ปรากฏว่า ทั้งสองวิธีให้ค่าใกล้เคียงกัน โดยมีการย่อยได้ของโปรตีนต่ำ (๙.๙๖ vs. ๑๑.๐๓%) ในขณะที่การย่อยได้ของวัตถุแห้ง อินทรียวัตถุ ไขมัน และเยื่อใย มีค่า ๑๙.๕๐ vs. ๑๖.๗๖%, ๒๖.๕๐ vs. ๒๕.๐๘%, ๖๗.๗๗ vs. ๗๖.๐๔ และ ๒๒.๙๒ vs. ๑๖.๙๒%, ตามลำดับ ส่วนการนำไปศึกษาใน สุกรโตเต็มวัย พบว่า มีค่าการย่อยได้ของอินทรียวัตถุ โปรตีน ไขมัน และ NFE ลดลงเมื่อใช้กากสบู่ดำแบบต้มแทนที่อาหารฐาน ในขณะที่ค่าการย่อยได้ของเยื่อใยกลับดีขึ้น ในกรณีของพลังงานใช้ประโยชน์แบบแท้จริงของกากสบู่ดำชนิดไม่ผ่านและผ่านการลดสารพิษด้วยวิธีการนึ่ง เมื่อศึกษาโดยวิธีกรอกปากไก่ไข่เพศผู้ที่โตเต็มที่ มีค่าเท่ากับ ๒.๔๔ vs. ๒.๔๕ kcal/g DM ในขณะที่ค่าพลังงานใช้ประโยชน์แบบปรากฏ เมื่อใช้วิธีแทนที่อาหารแล้วทำนายด้วยสมการถดถอยมีค่าเท่ากับ ๒.๒๖ vs. ๒.๓๓ kcal/g DM ตามลำดับ สำหรับผลการทดสอบในสุกรโตเต็มวัยโดยใช้กากสบู่ดำแบบต้มที่ระดับ ๕% ของสูตรอาหาร พบว่า มีค่าพลังงานย่อยได้ปรากฏและค่าพลังงานย่อยได้แท้จริง เท่ากับ ๒.๙๐ และ ๓.๑๙ kcal/g ตามลำดับ เมื่อนำกากสบู่ดำนึ่งไปเลี้ยงไก่เนื้อพันธุ์อาร์เบอร์เอเคอร์เพศผู้ อายุ ๗ วัน จำนวน ๑,๔๐๐ ตัว โดยแบ่งออกเป็น ๕ กลุ่ม เพื่อให้ได้รับอาหารผสมกากสบู่ดำระดับ ๐, ๕, ๑๐, ๑๕ และ ๒๐% ทดลองเป็นระยะเวลา ๕ สัปดาห์ ผลปรากฏว่า สมรรถภาพการผลิต (น้ำหนักตัวเพิ่ม ปริมาณอาหารที่กิน อัตราแลกน้ำหนัก และอัตราการตาย) เลวลงอย่างมีนัยสำคัญ (P<๐.๐๕) ในทุกระดับของการใช้กากสบู่ดำ เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม กล่าวคือ มีค่าเท่ากับ ๐.๙๑-๑.๙๙ vs. ๒.๓๑ กก., ๑.๙๘-๓.๗๗ vs. ๔.๑๖ กก., ๑.๙๐-๒.๑๙ vs. ๑.๘๐ และ ๒.๘๖-๘๕.๓๖ vs. ๓.๒๑% ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบอาการข้อขาบวมเกิดขึ้นกับตัวไก่ ทำให้ไม่สามารถเดินไปกินน้ำและอาหารได้ สำหรับปริมาณสารฟอร์บอลเอสเทอร์ที่ตกค้างในเนื้อไก่มีจานวน ๐.๐๐๑, ๐.๐๐๔, ๐.๐๔๙ และ ๐.๐๑๘๙ มก./ก. เมื่อใช้กากสบู่ดำที่ระดับ ๕, ๑๐, ๑๕ และ ๒๐% ตามลำดับ ส่วนการนำกากสบู่ดำนึ่ง ไปเลี้ยงไก่ไข่พันธุ์อิซาบราวน์ ช่วงอายุ 28-39 สัปดาห์ จานวน ๒๔๐ ตัว ที่ระดับ ๐, ๕, ๑๐, ๑๕ และ ๒๐% ของสูตรอาหาร ปรากฏว่า สมรรถภาพการผลิตไข่ (ผลผลิตไข่ ประสิทธิภาพการใช้อาหาร และน้ำหนักตัว) รวมถึงผลด้านคุณภาพไข่ (น้ำหนักไข่ และความหนาเปลือกไข่) ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (P<๐.๐๕) ในทุกระดับของการใช้กากสบู่ดำ เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม กล่าวคือ มีค่าเท่ากับ ๑๐.๐๘-๘๘.๔๙ vs. ๙๔.๒๙%, ๓๔.๒๑-๙๗.๗๑ vs. ๑๐๘.๖๙ ก., -๕๐.๔๔-๘๕.๒๙ vs. ๑๑๗.๕๙ ก. และ ๐.๓๑๕-๐.๓๒๖ vs. ๐.๓๓๑ มม. ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบอาการข้อขาบวมเกิดขึ้นกับตัวแม่ไก่ จึงทำให้ยืนกินอาหารไม่ได้ เป็นสาเหตุให้มีอัตราการตายเพิ่มขึ้น เช่นเดียวกับไก่เนื้อ สาหรับปริมาณสารฟอร์บอลเอสเทอร์ที่ตรวจพบในไข่มีจำนวน ๐.๐๐๔-๐.๐๓๕ มก./ก. ไข่แดง และ ๐.๐๐๐๒-๐.๐๒๓ มก./ก. ไข่ขาว ในกลุ่มที่ได้รับกากสบู่ดำทุกระดับ สำหรับผลการศึกษาการใช้กากสบู่ดำเป็นแหล่งโปรตีนในอาหารสุกร ขณะนี้อยู่ในช่วงระยะสุกรขุน งานยังไม่สิ้นสุดล์แนบ |
| บทคัดย่อ (EN): |
Different methods of detoxifying the toxic substances in Jatropha curcas meal (JCM), which is a by-product from bio-diesel processing, were investigated, Ten and 6 detoxification methods were treated on the samples from Jatropha Research Unit at Faculty of Agriculture, Chiang Mai University and 6 methods were tried on the sample from biodiesel plant at Chonburi. The result revealed that the methods which could reduce at least 82.7% of phobol ester were steaming for 40 min (after the vapor appeared) then rinsed with 92% methanol and water or with lime solution plus water. These methods are practicable since most farmers have steaming pods for house cooking. However, there were 3 more efficient methods, i.e. 1) Boiling for 40 min (after the vapor appeared) then rinsed with methanol or with lime solution and water (reduced 91.8 -98.5%) 2) soaking in water and autoclaving for 20 min then rinsed with water (reduced 98.48%) and 3) soaking in 90% ethanol for 2 hours without heating (reduced 86.9%). The concentration of trypsin inhibitor in all treated samples was reduced by 81.9-93.1%, with the exception of soaking in 90% ethanol plus 0.07% NaHCO3 which could reduce only 47.1-64.5%. The chemical composition of JCM being detoxified by all methods were not significantly different (P>0.05). They contained on DM basis 26-32% CP, 5-27% EE, 21-27% CF and 5-8% ash. Digestibility of nutrients in untreated and heat treated (steaming and boiling) JCM were determined by force feeding. No significant difference (P>0.05) were observed among the 3 treatments, i.e. 81 vs. 80 and 73% in the case of CP and 72 vs. 69 and 66% in the case of OM. However the digestibility of DM and EE in boiling and streaming samples were significantly lower than the untreated samples (65 and 62 vs 72%, and 61 and 58 vs 72%, respectively, P<0.05). The digestibility of untreated and steaming samples, being estimated by Different method and Regression method, were in the same range i.e. 9.96 vs. 11.03% for CP, while those of DM, OM, EE and CF was 19.50 vs. 16.76%, 26.50 vs. 25.08%, 67.77 vs. 76.04 and 22.92 vs. 16.92%, respectively. The digestibility of OM, CP, EE and NFE in JCM groups, determined in adult swine were lower while the digestibility of CF was higher than the control group (without JCM). True ME of untreated and streamed JCM, determined in cockerels of layer breeds by force feeding, were 2.44 vs. 2.45 kcal/g DM, while the apparent ME predicted from regression equation was 2.26 vs. 2.33 kcal/g DM, respectively. Apparent digestible energy and true digestible energy of steamed JCM, determined by replacing at 5% of basal diet were 2.90 vs. 3.19 kcal/g, respectively. In broiler feeding trial, a total of 1,400 heads of 7 days old Abor Acre were allotted to 5 groups. Streamed JCM was incorporated at 0, 5, 10, 15 and 20% of the diet during the 5 weeks of experimental period. The result revealed that performances (body weight gain, feed intake, FCR and mortality rate) of all JCM groups were significantly lower (P<0.05) than the control i.e. 0.91-1.99 vs. 2.31 kg., 1.98-3.77 vs. 4.16 kg., 1.90-2.19 vs. 1.80 and 2.86-85.36 vs. 3.21%, respectively. Swollen hock was noticed, which caused the animals unable to access feed and water troughs. Phorbol ester found in breast meat of the groups fed 5, 10, 15 and 20% JCM was 0.001, 0.004, 0.049 and 0.189 mg/g., respectively. In laying hens, 240 heads of Isa Brown at 28 weeks of age were allotted to 5 groups in which streamed JCM was incorporated at 0, 5, 10, 15 and 20% of the diet. The result revealed that egg performances (egg production, feed efficiency and weight gain) and egg quality (egg weight and shell thickness) were significantly lower than the control group (P<0.05) 10.08-88.49 vs. 94.29%, 34.21-97.71 vs. 108.69 g., -50.44-85.29 vs. 117.59 g. and 0.315-0.326 vs. 0.331 mm., respectively. In addition, swollen hock was noticed, which caused the hen unable to access feed and water troughs, thus caused high mortality rate. Phorbol esters was found at 0.004-0.035 mg./g. of egg yolk and 0.0002-0.0230 mg./g. of egg white of all JCM groups. The experiment of using JCM as a protein source in swine diet is still in the process. The result will be reported later. |
