นายนพดล ประยูรสุข
นักวิชาการเกษตรชำนาญการพิเศษ
ศูนย์วิจัยข้าวฉะเชิงเทรา

           การปลูกข้าวโดยใช้เมล็ดโดยตรง เป็นวิธีการปลูกรูปแบบหนึ่งที่นิยมในนิเวศน์การปลูกข้าวเขตนาน้ำฝน เนื่องจากเป็นการปลูกโดยใช้ข้าวแห้ง ทำการหยอดเมล็ด หรือหว่านเมล็ดลงไปในแปลงนาที่จะปลูก แล้วทำการฝังกลบเมล็ดลงไปในดินรอฝนที่จะตกลงมาในฤดูกาลเพาะปลูกในแต่ละปี เมื่อเมล็ดข้าวที่อยู่ใต้ผิวดินได้รับความชื้นก็จะงอกและเจริญเติบโต ซึ่งในปัจจุบันมีการพัฒนาด้านเครื่องจักรกลการเกษตรเกิดเป็นเครื่องหยอดข้าวแห้ง มีทั้งชนิดติดท้ายรถแทรกเตอร์ และรถไถเดินตาม มีข้อดีคือ ทำงานได้สะดวกรวดเร็ว ใช้แรงงานน้อยลง ใช้เมล็ดพันธุ์ต่อไร่ในอัตราต่ำ ทำให้ลดต้นทุนการผลิตลงได้อย่างมาก

ขั้นตอนการปลูกข้าวโดยใช้เมล็ดโดยตรง

	1. ปรับพื้นที่ก่อนเตรียมดิน ใช้ใบมีดดันดินหน้ารถแทรกเตอร์ปรับพื้นที่ภายในแปลงให้เรียบสม่ำเสมอ ในลักษณะการปรับหยาบซึ่งสามารถมองเห็นความสูงต่ำได้ด้วยสายตา 2. เตรียมดิน 2.1 ไถกลบตอซังข้าวด้วยผานบุกเบิก หรือผานหัวหมู จำนวน 1 ครั้ง 2.2 พรวนดินให้มีขนาดเล็กลงด้วย ผานพรวนอเนกประสงค์ จำนวน 1-2 ครั้ง ให้มีขนาดเล็กกว่าลูกปิงปอง 2.3 หากขนาดของดินยังไม่เล็กพอให้พรวนด้วยจอบหมุน อีก 1 ครั้ง
	3. ปรับพื้นที่ด้วยเลเซอร์ 3.1 ทำการสำรวจพื้นที่ก่อนทำการปรับพื้นที่ด้วยเลเซอร์ซึ่งเป็นการปรับละเอียด เพื่อดูความสูงต่ำของพื้นที่ 3.2 ทำการปรับพื้นที่ด้วยอุปกรณ์ต่อพ่วงรถแทรกเตอร์ ลากดินจากที่สูงลงสู่พื้นที่ต่ำ 3.3 ทำการสำรวจพื้นที่หลังปรับด้วยเลเซอร์แล้ว โดยภายในแปลงจะมีความสูงต่ำของพื้นที่ไม่เกิน 2 เซนติเมตร
	3. เครื่องหยอดข้าวติดท้ายรถแทรกเตอร์ 3.1 เครื่องหยอดข้าวแห้งสามารถหยอดข้าวในสภาพดินแห้งได้ในอัตรา 8-10 กิโลกรัมต่อไร่ และสามารถปรับอัตราหยอดได้จากจำนวนช่องของจานจ่ายเมล็ดพันธุ์ 3.2 ทำงานได้วันละ 20-50 ไร่ 3.3 สามารถบรรจุเมล็ดพันธุ์ได้สูงสุด จำนวน 60 กิโลกรัม
	4. การหยอดข้าว เมื่อทำการหยอดข้าว ผานจะแหวกร่องเปิดหน้าดิน เมล็ดพันธุ์ข้าวจะถูกหยอดลงมาตามท่อหลังผาน แล้วคราดเหล็กจะกลบร่อง และสุดท้ายลูกกลิ้งจะหมุนทับกลบร่องอีกครั้ง ป้องกันนกที่จะมากินข้าว

เอกสารอ้างอิง

กลุ่มวิจัยและพัฒนาเครื่องจักรกลการเกษตร. 2559. การศึกษารูปแบบเครื่องหยอดเมล็ดพันธุ์ข้าว. [ระบบ
           ออนไลน์]. https://www.alro.go.th/research_plan/ ewt_dl_link.php?nid=436. (4 สิงหาคม 2564)
กรมการข้าว. 2564. องค์ความรู้เรื่องข้าวเวอร์ชั่น 3: การปลูกและดูแลรักษา. [ระบบออนไลน์]. 
           แหล่งที่มา http://webold.ricethailand.go.th/rkb3/title-index.php-file=content.php&id=2-8.htm#b01 (4 สิงหาคม 2564)
กองวิจัยและพัฒนาข้าว. 2559. องค์ความรู้เรื่องข้าว: เครื่องจักรและเขตกรรม. [ระบบออนไลน์]. 
           http:// www.ricethailand.go.th/rkb3/title-index. php-file=content.php&id=22-2.html. (4 สิงหาคม 2564)
พีระ ดุงสูงเนิน พรทิพย์ ถาวงค์ และอดุลย์ อินทรประเสริฐ. "เครื่องหยอดข้าวแห้ง" ทางเลือกใหม่สำหรับการ
           ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวขึ้นน้ำ. ในการประชุมวิชาการข้าว กลุ่มศูนย์วิจัยข้าวภาคกลาง ตะวันออก และตะวันตก 
           ประจำปี 2556, 26-28 มี.ค. 2557, กาญจนบุรี